دفاعیه دکتری

آقای هومن قهرمانی در روز دوشنبه 94/4/8 ساعت 13:30 از پایان نامه خود تحت عنوان " باز تعریف فضاهای شهری مناسب شرایط جهانی شدن " به راهنمایی استادان :دکتر اسمعیل شیعه و دکتر مصطفی عباس زادگان ، در آمفی تئاتر شهید مداح دانشکده معماری دفاع خواهند نمود. 

چکیده

جهانی شدن منجر به شکل گیری معانی متفاوتی در قلمروهای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی شده است. فضای عمومی شهری نیز در پاسخ کالبدی- فضایی به نیازها و شرایط  حاکم عصر جهانی شدن دچار دگرگونی شده است. برخی از نقش های خود را از دست داده و برخی دیگر از نقش های آن پر رنگ تر شده است و ساختارها و فرایندهای شکل دهنده به آن متفاوت از قبل شده است. این پژوهش به دنبال تبیین ویژگی های فضاهای عمومی شهری در شرایط جهانی شدن از طریق شناخت عوامل موثر در دگرگونی آن بوده است تا بر اساس آن  فضاهای شهری مناسبِ شرایط جهانی شدن تعریف شود. فضایی که بتواند گره ارتباطی شهر با فضای جریان ها و شبکه های جهانی باشد و با در بر داشتن الزامات و پیش نیازهای فضایی، در جایگاه خود بهره وری  بیشتر شهر را در ارتباط با شرایط جهانی شدن موجب گردد.

در راستای پرداختن به مسأله پژوهش و گزاره های مربوط به آن، فرایندی چند مرحله طی شده و از روش های تحلیل محتوای کیفی، مورد کاوی، استدلال منطقی و پیمایش نگرش صاحب نظران استفاده شده است. مبانی نظری موضوع در خصوص تاثیرات جهانی شدن بر فضای شهری از طریق مقالات و کتب منتخب دست اول بررسی شده است. علاوه بر آن منابعی در خصوص تاثیرات جهانی شدن بر فضای شهری در شش شهر جهانی آسیایی منتخب به منظور تعمیم پذیری بیشتر ادبیات موضوع مورد بررسی قرار گرفته  و این دو دسته از ادبیات مرتبط از طریق تحلیل محتوای کیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. بر این اساس عوامل دگرگون کننده فضای عمومی شهری در فرایند جهانی شدن استخراج شده و با استدلال منطقی نحوه تاثیر پذیری ابعاد مختلف فضای شهری از  عوامل مذکور تدوین شده است. همچنین معیارهای فضاهای عمومی شهری مناسب برای شرایط جهانی شدن استنتاج شده است و با روش های کمی و کیفی مورد ارزیابی صاحب نظران منتخب قرار گرفته است. در تکمیل یافته ها، مقبولیت و میزان اهمیت عوامل موثر در شکل گیری فضای عمومی شهری مناسب  شرایط جهانی شدن بر اساس نگرش صاحب نظران منتخب بررسی شده است. در نهایت یافته های پژوهش در سه نمونه موردی  به آزمون گذاشته شده است تا تفاوت این یافته ها در مواجهه با قابلیت های رقابتی بخش های مختلف شهر بررسی شود.

بر اساس یافته های پژوهش فضای شهری مناسبِ شرایط جهانی شدن فضایی است متاثر از فن آوری های نوین، محقق کننده شهر کارآفرین و پاسخگو به جنبه های اساسی جدید اقتصاد شهری در این شرایط. مولفه ی تاثیر پذیری از فن آوری های نوین به واسطه ی فن آوری های نوین ساختمانی و فن آوری های نوین ارتباطی و اطلاعاتی محقق می شود. مولفه تحقق شهر کارآفرینی به واسطه ی جذب سرمایه گذاری بخش خصوصی، ارتقای رقابت پذیری شهری و برند سازی از طریق محیط مصنوع و جذب سرمایه های در گردش مالی و غیر مالی بین المللی محقق می شود. مولفه ی پاسخگویی به جنبه اساسی جدید اقتصاد شهری نیز به واسطه ی بستر سازی برای اقتصاد خدماتی، فراغت و گردشگری شهری، بستر سازی برای صنایع فرهنگی و تشویق مصرف گرایی و اقتصاد تجربه در فضا محقق می شود.

در  تعریف فضای شهری مناسب شرایط جهانی شدن، مولفه ی پاسخگویی به جنبه های اساسی جدید اقتصاد شهری دارای بیشترین اهمیت و مولفه ی محقق کنندگی شهرکار آفرین دارای مرتبه بعدی اهمیت است. اهمیت مولفه ی تاثیرپذیری از فن آوری های نوین در تعریف فضای شهری مناسب شرایط جهانی در مرتبه ی سوم قرار دارد. بر اسای نتایج به دست آمده می توان استنتاج نمود که شکل گیری فضاهای عمومی شهری مناسب در شرایط جهانی شدن می تواند بر اساس نقش شهر در شبکه شهرهای جهانی و بر اساس پتانسیل های رقابتی محلی شهر  جهت دهی شود. ارائه راهبردهای مناسب و مقدور برای تحقق فضاهای عمومی شهری مناسب شرایط جهانی شدن بر اساس قابلیت ها و استعدادهای زمینه ای هر بخش از شهر متفاوت است و عوامل مذکور در همه جا به یک  میزان قابلیت تحقق  ندارد.

کلیدواژه ها: جهانی شدن، فضای عمومی شهری، فناوری های نوین، جنبه های جدید اقتصاد شهری، شهرکارآفرین، اراضی عباس آباد، بوستان ولایت، محله ی تاریخی عودلاجان