نشست فرهنگی اساتید با موضوع «تأثیر اتفاقات اخیر جهان در اقتصاد ایران و نحوه مواجهه تصمیم‌گیران اقتصادی»، دوشنبه ۲۸ آبانماه ۱۴۰۳ در مجتمع فرهنگی امام خمینی (ره) دانشگاه برگزار شد.

بخش دوم : اقتصاد داخلی
سخنران : جناب آقای دکتر سعید شوال‌پور (اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشکده مدیریت، اقتصاد و مهندسی پیشرفت دانشگاه علم و صنعت ایران)

سوال مهم : چه عاملی باعث میشود پیروزی ترامپ در انتخابات و حضور در پست رییس جمهور آمریکا بر روی اقتصاد داخلی تاثیر گزار باشد؟
برای شروع وظایف اقتصادی دولت را بررسی میکنیم.

سه کار اساسی دولت :

۱- تخصیص ارز به کالا
الف: کالاهای اساسی ( حدود ۲۰ میلیارد دلار در سال)
ب: ارز ترجیحی ( جهت حمایت از بخشهایی که گرداننده چرخ صنعت کشور هستند - حدود ۴۰ میلیارد دلار در سال)
ج: ارز در اختیار تجار جهت صادرات ( که بعد از صادرات و واردات باید سهم دولت را به آن برگردانند)
دولت باقی مانده ارز را با فروش نفت و مشتقات تامین میکند. که با تغییرات در فروش و قیمت نفت، ارزآوری بر اقتصاد داخلی تاثیر میگذارد.

۲-تخصیص ریال

نقدینگی توسط   الف:سازمان برنامه و بودجه؛  ب:وزارت اقتصاد و دارایی؛  ج:بانک مرکزی؛  تخصیص میگردد که به آن هدایت اعتبار می گویند.
در ظاهر نباید این مسئله تحت تاثیر منابع ارزی باشد لیکن وقتی در تامین ارز کالاهای اساسی دارای کمبود باشیم مجبوریم برای تامین ارز از منابع ریالی بانکها استفاده کنیم.
این مسئله باعث کاهش ارز بخش خصوصی میشود و به نوعی باعث تورم میشود.

۳- تامین ریال توسط دولت
روش های تامین ریال دولت برای مخارج خود عبارتند از : 

الف: مالیات
ب: گمرک
ج: فروش نفت

مالیات و گمرک در مجموع ۶۰% از مخارج دولت و  فروش نقت ۴۰% الباقی را تامین میکند.
در سال ۹۷ دو روش جدید برای تامین ریال توسط دولت انجام شد.
 روش اول : قرض گرفتن از بانک ؛ در سال ۹۷ دولت مبلغی حدود ۶۰ همت تز بانک قرض گرفت لیکن این عدد در حال حاضر به رقمی حدود ۳۶۰ همت رسیده و این خود نشان از ناکارآمد بود آن است.
روش دوم : عملیات بازار باز ؛ که دولت با ارائه ارز یا سکه و با استفاده از نوسانات بازار ، بخشی از بدهی خود را کم میکند اما این رقم در بهترین وضعیت خود تنها ۱۰% از هزینه ها را پوشش خواهد داد.

حال سوال مهم این است که با آمدن ترامپ دولت چقدر میتواند کشور را از حواشی دور نگه دارد و مانند گذشته اشتباه نکند و آینده مردم و کشور را به مسائل پوچ گره نزند و زمان را از دست ندهد.
متاسفانه هنوز در دولت معلوم نیست که سرمایه گذاری در کدام صنعت بیشترین بازدهی را دارد و اولویت با کدام است.
در اقتصاد و در بحث تورم مبحثی به نام "هسته تورم" یا "تورم پایه" وجود دارد که شکستن آن بسیار دشوار است.
در حال حاضر تورم در ایران حدود ۳۰% است و هر چند در دولت شهید رئیسی با توجه به همکاری بسیار خوب و نزدیک دولت و بانک مرکزی، تورم با توجه به شاخص های اقتصادی به سرعت پایین آمد و برای اولین بار بعد سالها به ۳۰% رسید و اگر همین روند تا پایان سال ۱۴۰۳ ادامه پیدا میکرد احتمالا وارد کانال زیر ۲۰% نیز میشد.
 اما به هر حال هسته تورم را نمیتوان با سیاست و یا با CPI (شاخص قیمت مصرف کننده) پایین آورد.