عنوان رساله: ارائه مدل و روش حل برای مسئله جایابی- موجودی یکپارچه در شرایط عدم قطعیت

  دانشجو: آرمین جبارزاده

  استاد راهنما: مرحوم دکتر آریانژاد

  استاد مشاور: دکتر سیدغلامرضا جلالی نائینی

  اساتید داور: دکتر سیدحسینی، دکتر ماکوئی، دکتر حجی، دکتر جولای

  تاریخ دفاع: دوشنبه 24/11/1390 – تالار شهید شهبازی– ساعت 10صبح

  چکیده

  این تحقیق به بررسی مسئله طراحی شبکه زنجیره تامین در شرایط عدم قطعیت می پردازد. در این راستا، به ارائه مدل های یکپارچه جایابی - موجودی پرداخته می شود که تصمیمات طراحی شبکه زنجیره تامین، شامل تصمیمات جایابی تسهیلات، انتخاب مشتریان، تخصیص مشتریان به تسهیلات و نگهداری موجودی را به صورت توامان تعیین می نمایند. این مدل ها علاوه بر لحاظ نمودن عدم قطعیت تقاضا عدم قطعیت موجود در عرضه را در شکل های مختلف در نظر می گیرند.

  در فصل سوم تحقیق، مسئله طراحی شبکه زنجیره تامین در شرایطی بررسی می گردد که مراکز توزیع در معرض خرابی قرار دارند و در نتیجه در دسترسی آن ها عدم قطعیت وجود دارد. نتایج محاسباتی حل مدل غیر خطی توسعه داده شده، با استفاده از رویکرد آزاد شده لاگرانژ، بیانگر آن است که عملکرد روش حل مورد استفاده بسیار مناسب است. همچنین، نشان داده می شود که در نظر گرفتن عدم قطعیت دسترسی تسهیلات در مدل طراحی زنجیره تامین، می تواند به صورت قابل توجهی سود زنجیره تامین را افزایش دهد. فصل چهارم، بر طراحی زنجیره تامین در شرایطی تمرکز می نماید که علاوه بر تقاضا، در ظرفیت مراکز توزیع نیز عدم قطعیت وجود داشته باشد. این مدل در گام بعدی، به حالتی بسط داده می شود که در آن نحوه خدمت رسانی به مشتریان نیز لحاظ می گردد. نتایج عددی حل مسائل نشان می دهد که تنها با کاهش اندکی در سود زنجیره تامین می توان به صورت بسیار بهتری به خدمت رسانی به مشتریان پرداخت.

  در فصل پنجم، مدل جایابی - موجودی یکپارچه، با این هدف توسعه می یابد که تصمیمات طراحی شبکه زنجیره تامین به نحوی تعیین گردند که در صورت وقوع هر یک از سناریو های محتمل کاهش ظرفیت، زنجیره تامین حدالامکان دچار ضرر و خسارت گزاف نگردد. لذا، با استفاده از یک رویکرد استوار، به توسعه یک مدل یکپارچه پرداخته می شود که می تواند بر اساس سطح مخاطره پذیری تصمیم گیرنده، شبکه زنجیره تامین را طراحی نماید. با توجه به پیچیدگی های محاسباتی بالای مدل، یک روش حل ابتکاری کارا توسعه داده می شود که قادر است در زمان معقول جواب های با کیفیت بالا ارائه نماید. در انتهای فصل، به صورت عددی نشان داده می شود که با به کار گیری رویکرد استوار ارائه شده، می توان ضمن در نظر گرفتن سناریو های محتمل کاهش ظرفیت، سود زنجیره تامین را در سطح قابل قبولی قرار داد.

  فصل ششم، با استفاده از فرآیند مرگ و زندگی به بررسی طراحی شبکه زنجیره تامین در شرایطی می پردازد که در مقدار دریافت محصولات، عدم قطعیت وجود دارد. جهت حل مدل غیر خطی ارائه شده، یک رویکرد حل ترکیبی بر مبنای رویکرد آزاد شده لاگرانژ توسعه داده می شود که می تواند در زمان کوتاه، جواب های نزدیک به بهینه به دست آورد. نتایج محاسباتی نشانگر آن است که لحاظ کردن عدم قطعیت عملکرد تسهیلات در مدل، می تواند هزینه کل زنجیره تامین را به صورت قابل توجهی کاهش دهد. در این فصل همچنین، نتایج به کارگیری رویکرد توسعه داده شده در این تحقیق در مورد شرکت فولاد مبارکه ارائه می گردد و قابلیت بالای آن در طراحی شبکه زنجیره تامین به ویژه تحت شرایط پیچیده زلزله خیز بودن کشور نشان داده می شود.

  واژه های کلیدی: شبکه زنجیره تامین، مدل جایابی - موجودی یکپارچه، عدم قطعیت عرضه، عدم قطعیت تقاضا