علایم دیسک کمر               

    
        
   
لیزرها امواج الکترومغناطیسی تقویت شده‌ای هستند که می‌توانند پرتو متمرکزی را از خود ساطع کنند. لیزر درمانی روشی مدرن است که به دو صورت در کلینیک‌های فیزیوتراپی انجام می‌شود.
 
لیزرهای کم توان یا سرد
لیزرهای پرتوان یا سوپر لیزرها یا لیزرهای گرم
شواهد علمی حاکی از اثرات سودمند پرتوهای لیزر بدون هیچگونه عوارض جانبی هستند. تنها خطر استفاده از لیزر آسیب چشم در صورت تابش مستقیم می‌باشد، به همین دلیل هنگام لیزر درمانی عینک‌های مخصوص داده می‌شود و یا از بیمار خواسته می‌شود چشمان خود را ببندد.
از لیزر درمانی به طور وسیعی برای درمان همه انواع آسیب‌های بافت نرم نظیر آسیب دیسک، صدمات عضلانی، هماتوم، التهاب‌های تاندونی، ترمیم انواع زخم، کاهش تورم، لنفودما و … استفاده می‌شود.
اما در نواحی که تومور وجود دارد، رحم خانم‌های باردار نمی‌توان از لیزر استفاده کرد. مدت زمان هر جلسه درمانی با توجه به حاد یا مزمن بودن عارضه و وسعت ناحیه مورد درمان تعیین می‌شود. تعداد جلسات درمانی بین ۸ تا ۳۰ جلسه درمانی بسته به میزان آسیب انتخاب می‌شود.

مکانیسم عملکرد لیزرها

مکانیسم عملکرد لیزرها و اثرات و فوایدی که دارد، شامل موارد زیر است:

اثر ضد التهاب

ضد درد (اثر مسکن(

بهبود فعالیت‌های عروقی

کاهش تشکیل بافت فیبروز

در ادامه هر کدام از موارد بالا توضیح داده می‌شود

اثر ضد التهاب

نور لیزر باعث تحریک فعالیت دستگاه لنف می‌شود، (مایعات مناطق متورم را خالی می‌کند). بنابراین باعث کاهش ادم شده و در نتیجه درد کمتر می‌شود.

ضد درد (اثر مسکن(

لیزر درمانی با اثر بر روی سلول‌های عصبی جلوی انتقال پیام درد به مغز را گرفته و حساسیت عصب را کمتر می‌کند. همچنین با تحریک ترشح مقادیر زیاد هورمون‌های ضد درد، اندورفین و انکفالین باعث کاهش درد می‎شود.

تسریع فرایند ترمیم بافت و رشد سلولی

لیزرتراپی با نفوذ در بافت، باعث سرعت بخشیدن به تکثیر و رشد سلولی و رگ زایی و افزایش جریان خون به ناحیه باعث تحریک ترمیم می‌شود.

بهبود فعالیت‌های عروقی

لیزر درمانی باعث ایجاد مویرگ‌های جدید در بافت آسیب دیده شده، فرایند بهبود را سرعت بخشیده، زخم‌ زودتر بسته می‌شود و بافت اسکار را کاهش می‌دهد.

کاهش تشکیل بافت فیبروز

لیزر درمانی با قدرت بالا، تشکیل بافت اسکار ناشی از بریدگی، خراش، سوختگی یا جراحی را کاهش می‌دهد.

اولتراسوند تراپی

اولتراسوند تراپی یا امواج فراصوت، فرکانس‌هایی در حدود چند مگاهرتز هستند که برای درمان استفاده می‌شود. عمق نفوذ این امواج ۳/۳ تا ۶/۶ سانتی‌متر است. اولتراسوند تراپی با دو مکانیزم عمل می‌کند که شامل موارد زیر است:

اثرات گرمایی

اثرات مکانیکی

اثرات گرمایی

در این فرآیند مولکول‌ها با جذب انرژی حول محور خود شروع به نوسان می‌کنند. نوسان مولکول‌ها باعث ایجاد گرما شده و این گرما باعث افزایش متابولیسم و فعالیت سلولی می‌شود، بنابراین روند التیام را سرعت می‌بخشد.

علاوه بر این افزایش حرارت بافت‌ها باعث کاهش درد و اسپاسم می‌شود. همچنین گرمای تولیدی با افزایش انعطاف پذیری کلاژن بافت‌ها، بر روی خشکی مفصلی و چسبنگی‌های لیگامانی و کپسولی نیز تاثیر می‌گذارد.

اثرات مکانیکی

اثر مکانیکی به این صورت است که با برخورد امواج اولتراسوند منقطع حباب‌های گازی در بافت هدف تشکیل شده و منبسط و منقبض می‌شود. نتیجه این انبساط و انقباض در بافت نرم که یک فعالیت مکانیکی است منجر به کاهش تورم و التهاب شده و درد از بین خواهد رفت.

 از اولتراسوندتراپی هم همانند لیزر در انواع مختلف بیماری‌های عضلانی اسکلتی مانند التهاب تاندون، چسبندگی‌ها، کشیدگی‌های بافت نرم و ترمیم شکستگی‌ها و … استفاده می‌شود. مدت زمان استفاده از اولتراسوند، محل استفاده، تعداد جلسات، منقطع یا پیوسته بودن امواج و همچنین فرکانس درمانی با توجه به مشکل بیمار متفاوت است.

موارد منع استفاده از اولتراسوند تراپی

تومورها، رحم خانم‌های باردار، صفحات رشد در کودکان، محل‌های عفونت، مشکلات عروقی، چشم‌ها، غدد بیضه، تخمدان‌ها، مناطق دارای بی حسی‌، نزدیک بافت‌های عصبی و ۶ ماه پس از رادیوتراپی نمی‌توان از اولتراسوند استفاده کرد.

سوزن خشک یا درای نیدلینگ

روشی که بسیاری از افراد آن را با طب سوزنی اشتباه می‌گیرند. در هر دو تکنیک از سوزن استفاده می‌شود، اما محل‌های درمان و مکانیسم عملکردشان با هم بسیار متفاوت می‌باشد. طب سوزنی با چند هزار سال قدمت بر اساس طب سنتی چینی عمل می‌کند، اما سوزن خشک یک روش پرکاربرد در فیزیوتراپی است که براساس نوروفیزیولوژی و آناتومی انجام می‌شود.

در هر دو، سوزن را بدون تزریق هیچگونه ماده‌ای به داخل بدن فرو می‌برند. در طب سوزنی هدف بازگرداندن تعادل و انرژی به بدن می‌باشد، اما هدف از زدن سوزن خشک، تسکین درهای عضلانی و رفع اختلالات عضلانی مثل سفتی یا کوتاهی عضلات می‎باشد.

در روش سوزن خشک در برخی موارد حتی ممکن است سوزن‌ها را برای اثرگذاری بیشتر به دستگاه تحریک الکتریکی وصل کنند. سوزن خشک تنها توسط فیزیوتراپیست آموزش دیده انجام می‌شود.

مکانیسم عملکرد سوزن خشک

مکانیسم عملکرد سوزن خشک تحریک ترشح هورمون‌های طبیعی اندورفین و انکفالین برای کاهش درد و غیر فعالسازی نقاط ماشه‌ای، تحریک کلاژن سازی و پروتئین‌سازی برای ترمیم می‌باشد. سوزن خشک در انواع نقاط ماشه‌ای، درد‌های اسکلتی عضلانی مانند شانه درد، گردن درد، درد زانو و کمر، انواع سردرد، دردهای تیرکشنده و دردهای سیاتیک و … کاربرد دارد.

آیا سوزن خشک، عوارض یا ممنوعیت‌هایی دارد؟

تنها عارضه جانبی این روش دردهای عضلانی چند ساعت تا دو روز پس از انجام تکنیک می‌باشد که خودبه‌خود، یا با استفاده از کمپرس‌های سرد برطرف خواهد شد.

استفاده از این تکنیک در کودکان زیر ۱۲ سال، افرادی که داروهای ضد انعقاد خون مصرف می‌کنند، وجود عفونت‌های موضعی یا سیستمیک، خانم‌های باردار، مبتلایان به دیابت کنترل نشده ،افرادی که فشار خون بالا، پایین یا کنترل نشده دارند و افراد با بیماری های خودایمنی ممنوعیت دارد.

تعداد جلسات درای نیدلینگ

تعداد جلسات سوزن خشک و محل انجام آن با توجه به معاینه فیزیوتراپیست شما مشخص می‌شود.

مگنت تراپی

مگنت تراپی یا مگنوتراپی که با اسم مغناطیس درمانی هم شناخته می‌شود، یک روش غیرتهاجمی است که با قرار گرفتن بیمار در داخل میدان‌های مغناطیسی ثابت، یون‌هایی را که در بدن ما وجود دارند به جنبش در می‌آیند و جریان خون به محل مورد نظر زیاد می‌شود و با انتقال بیشتر مواد مغذی به محل آسیب و دفع مواد زائد از ناحیه باعث تحریک رشد و ترمیم، کاهش التهاب و تورم بافت‌های عضله، لیگامان، تاندون و استخوان‌ها و اعصاب می‌شود.

مگنت تراپی با افزایش میزان هورمون اندورفین بدن به کاهش درد هم کمک می‌کند. همچنین در مناطقی که شکستگی‌های جوش نخورده یا پوکی استخوان وجود دارد، مگنت تراپی باعث افزایش جذب کلسیم به ناحیه و بهبودی می‌شود.

موارد کاربرد مگنت تراپی چیست؟

موارد کاربرد مگنت تراپی شامل موارد زیر است:

درد در انواع مفاصل گردنی، کمری، لگنی، شانه، زانو و …

فیبرومیالژیا

پوکی استخوان

شکستگی‌های جوش نخورده

دردهای روماتیسمی و آرتروز

مشکلات خواب

زخم بستر

سوختگی‌ها

بیماری‌های پوستی

آیا مگنت تراپی، عوارض یا ممنوعیت‌هایی دارد؟

اگر چه این روش درمانی بدون خطر می‌باشد، اما در افرادی که ضربان‌ساز مصنوعی قلبی دارند، افرادی که کاشت حلزون گوش انجام داده‌اند، افراد مبتلا به بیماری‌های خونی و بیماری‌های عفونی شدید و بیماری‌های متابولیسمی بدن، وجود زخم‌های باز و خونریزی دهنده و در زنان در دوران بارداری نباید استفاده شود.

تعداد جلسات مگنت تراپی

هر جلسه مگنت تراپی ۲۰ دقیقه تا یک ساعت طول می‌کشد. تعداد جلسات برای اثر بخشی مطلوب بسته به نوع ضایعه متفاوت خواهد بود.

بیرون زدگی دیسک کمر و درمان آن با تکارتراپی

تکارتراپی یا آر اف (RF) تراپی طیفی از امواج رادیوفرکانس است که با هدف انتقال انرژی به بدن انجام می‌شود. انرژی وارد شده به بدن باعث افزایش تبادلات سلولی، بهبود جریان لنف و خون می‌شود.

تکار تراپی با افزایش گرمای عمقی در بافت‌ها سرعت متابولیسم و بازسازی بافت‌های عضلانی، تاندون‌ها، لیگامان‌ها، بافت‌های همبند و استخوان‌های آسیب دیده را افزایش می‌دهد و باعث تحریک آزادسازی هورمون‌های تسکین دهنده درد می‌شود و همچنین باعث کاهش ادم و تورم، افزایش اکسیژن و انرژی در بافت‌های آسیب دیده، افزایش دامنه حرکتی مفاصل، کاهش دوره نقاهت می‌شود.

طول موج‌های رادیوفرکانس برای بافت‌های بدن بدون خطر هستند و عوارض جانبی به جای نمی‌گذارند. زمانی که امواج رادیو فرکانسی به بافت وارد می‌شود، انرژی خود را از طریق ایجاد جریان الکترومغناطیسی منتقل می‌کند.

ایجاد جریان الکترومغناطیسی در طول بافت، باعث حرکت سریع‌تر یون‌های موجود در بافت می‌شود و در نتیجه باعث افزایش فعالیت سیستم لنفاوی و افزایش نفوذپذیری مویرگی می‌شود. فعالیت بیشتر سیستم لنفاوی اثرات مطلوبی مانند کاهش تورم، تاثیرات ضد التهابی و جذب سموم توسط سیستم لنفاوی می‌شود.

علاوه بر این تکارتراپی با اثرات گرمایی باعث اتساع عروقی می‌شود که سبب می‌شود جریان خون در بافت هدف افزایش پیدا کند. این افزایش جریان خون باعت افزایش اکسیژن رسانی و مواد مغذی به بافت تحت درمان می‌شود. در نتیجه سرعت هدایت عصبی را افزایش می‌دهد، کشش‌پذیری بافت‌های نرم را افزایش می‌دهد و نتیجه همه این موارد باعث بهبود درد، آزاد شدن عضلات و اثرات ضد درد می‌شود.

کاربردهای تکارتراپی در فیزیوتراپی

تکارتراپی هم مانند سایر روش‌های درمانی در فیزیوتراپی کاربردهای زیادی دارد که در زیر به آن‌ها اشاره شده است.

انواع اختلالات عضلانی اسکلتی مانند دردهای کمری و گردنی، آسیب‌های ورزشی، دردهای ناشی از آرتروز، آرنج تنیس بازان و گلف بازان، دردهای زانو، اسپاسم‌های عضلانی، پیچ خوردگی‌ها، شکستگی‌ها، چسبندگی‌های پس از جراحی‌ها، سلولیت، کاهش چین و چروک‌های پوستی و لیفت و …

تکارتراپی در ضایعات حاد، تومورها، افرادی که باتری قلبی دارند، دوران بارداری، نوروپاتی دیابتی، عفونت، بر روی صفحات رشد، افرادی با سابقه افت فشار، التهاب‌های وریدی نباید استفاده شود. این روش درمانی بسیار لذت بخش و آرامش دهنده است و بیمار در طول درمان حس خوشایند ماساژ را دارد.

هر جلسه تکارتراپی بین ۲۰ تا ۳۰ دقیقه زمان می‌برد. تعداد جلسات درمانی همانند سایر روش‌های درمانی پس از معاینه و تشخیص تعیین می‌شود.

گرما یا سرما درمانی

گرما یا سرما درمانی یکی از روش‌های رایج در فیزیوتراپی می‌باشد که با اهداف مختلف استفاده می‌شود. اینکه شما از کدام روش گرما یا سرما درمانی نتیجه بهتری می‌گیرید، بستگی به نوع آسیب و سایر بیماری‌های شما دارد.

مثلا اگر شما بیماری ام اس دارید به هیچ وجه نباید از گرمادرمانی استفاده کنید، چرا که باعث بدتر شدن وضعیت فعلی بیماری شما خواهد شد، پس لازم است در هنگام مراجعه به فیزیوتراپی سایر بیماری‌های زمینه خود را نیز با فیزیوتراپیست خود در میان بگذارید.

انواع گرما درمانی

انواع گرما درمانی شامل موارد زیر است:

گرمای سطحی با امواج مادون قرمز، کیسه آب گرم، حمام پارافین، هوای داغ، حمام آب داغ، آب درمانی گرم

گرمای عمقی با امواج اولتراسوند، دیاترمی، تکارتراپی و میکروویو

اثرات گرمادرمانی

اثرات گرما درمانی شامل موراد زیر است:

تسکین درد: گرما موثرترین روش کنترل ضددرد غیردارویی است. تغییرات عروقی با افزایش جریان خون عوامل آغاز کننده درد را که توسط آسیب وارد به بافت آزاد شده شسته و از بافت خارج می‌کند.

کاهش اسپاسم عضلانی

اثر آرام بخشی

افزایش دامنه حرکتی

تقویت سیستم دفاعی

کنترل عفونت‌های سطحی با گرمای خشک

هرکدام از روش‌های گرما درمانی موارد منع استفاده مخصوص به خود را دارد و فیزیوتراپیست شما باید آنها را در نظر بگیرد.

سرما درمانی

سرما درمانی با کاهش ادم و کاهش آزادسازی مواد التهابی باعث کاهش درد می‌شود. پس از اعمال جراحی، سرما درمانی میزان درناژ زخم را کم کرده و زمان برگشت به حرکت را سرعت می‌بخشد و موجب افزایش تحرک بیمار و کاهش زمان ترخیص می‌گردد.

همچنین سرما درمانی باعث کاهش اسپاسم و اسپاستی‌سیته و افزایش قدرت عضلانی هم می‌شود. در آسیب‌های حاد، سرمادرمانی با کاهش نفوذپذیری عروق بسیار کوچک و کاهش تحرک لکوسیت‌ها (فاکتور التهابی) باعث کاهش تخریب بافتی می‌شوند.

انواع روش‌های سرما درمانی

انواع روش‌های سرما درمانی شامل موارد زیر است:

پک‌های سرد

کرایوتراپی‌

ماساژ یخ‌

اسپری‌های تبخیر شونده‌

حوله یخ

همانند روش‌های گرما درمانی، روش‌های سرما درمانی هم موارد منع استفاده خاصی دارند که حتما فیزیوتراپیست شما در نظر خواهد گرفت.

درمان‌های دستی فیزیوتراپی

درمان‌های دستی فیزیوتراپی شامل موبیلیزاسیون مفصل، موبیلیزاسیون عصب، سوزن خشک، تیپینگ با توجه به صلاح دید فیزیوتراپیست می‌تواند برای درمان فتق دیسک کمر مفید باشد.

درمان دیسک کمر با ورزش

ورزش یا حرکت درمانی که از آن با نام تمرین درمانی در فیزیوتراپی هم یاد می‌شود، به عنوان مهمترین بخش از درمان انواع کمردرد است و به جرات می‌توان گفت بدون تمرین درمانی، درمان شما کامل نخواهد شد و برای رسیدن به یک درمان ماندگار، تمرین‌های درمانی که در فیزیوتراپی به شما داده می‌شود، هفته یا ماه‎ها یا سال‎ها باید تکرار شوند تا وضعیت موجود را بهتر کند یا از بدتر شدن جلوگیری شود.

انواع مختلف رژیم‎های ورزشی با هدف افزایش طول عضلات و بهبود دامنه حرکتی، بهبود قدرت و استقامت عضلانی و اصلاح پاسچر برایتان تجویز می‌شود. نحوه انجام ورزش‌ها، تعداد تکرار هر ورزش، مدت زمان انجام آن توسط فیزیوتراپیست‌ها که متخصصین حرکتی هستند به شما آموزش داده می‌شود.

توجه کنید از انجام خودسرانه ورزش‌ها خودداری کنید، چرا که ورزش‌های مخصوص هر فرد با توجه به سن، وضعیت قلبی ریوی، سطح قندخون، بیماری‌های خاص خودش باید طراحی شوند. ممکن است نوع ورزشی که به یک فرد ۳۰ ساله با کمردرد داده می‌شود، بسیار متفاوت باشد با ورزشی که به فرد ۶۰ ساله داده می‌شود.

انواع تمرین درمانی یا حرکات و ورزش برای دیسک کمر

دو نوع از ورزش های مناسب برای دیسک کمر شامل “ورزش‌های ویلیامز” و “ورزش‌های مکنزی” می‌توانند در درمان فتق دیسک کمر کمک کننده باشند‌، که با توجه به علائم دیسک کمر، میزان فتق دیسک، سن و سوابق جراحی شما، متخصص فیزیوتراپی یک نوع از ورزش‌ها یا ترکیبی از آنها را به شما خواهد داد. نوعی از حرکات ورزشی هستند که با هدف کشش یا تقویت یک سری از عضلات و افزایش انعطاف پذیری ستون فقرات انجام می‌شود.

معرفی ورزش دیسک کمر ویلیامز

ورزش‌های فلکسوری یا ورزش‌های ویلیامز در افراد مسن‌تر از ۵۰ سال، افرادی که درد و یا سوزش و گزگز به دیستال زانو (ران و ساق پاها) منتشر می‌شود، افرادی که علائمشان با اکستانسیون کمر (به عقب خم شدن) ایجاد، تشدید و یا به لگن و یا ران منتشر می‌شود و افرادی که علائمشان با فلکسیون کمر (به جلو خم شدن) کم می‌شود، توصیه میشود.

هدف اصلی این نوع تمرینات، کاهش گودی کمر و باز کردن سوراخ بین مهره‌ای است.

معرفی ورزش های مکنزی

معمولا این نوع از ورزش‌ها در افرادی توصیه می‌شود که علائم با اکستانسیون (خم شدن به سمت عقب) کمر کاهش می‌یابد و با فلکسیون کمر (خم شدن به سمت جلو) ایجاد یا تشدید می‌شود. این نوع از ورزش‌ها با ایجاد فشار منفی داخل دیسک باعث به داخل کشیده شدن قسمت بیرون زده دیسک می‌شود.

بهترین ورزش برای دیسک کمر چیست؟

همانطور که قبلا هم اشاره کردم بهترین درمان و بهترین ورزش برای هر فرد اختصاصی است و باید طبق معاینات بالینی و یافته‌های ام آر آی و عکس تصمیم‌گیری شود.

ورزش های مناسب دیسک کمر با تصویر

در ادامه چند نمونه از ورزش های مناسب دیسک کمر که می‌توان در منزل انجام داد را بررسی می‌کنیم.

ورزش اول برای درمان دیسک کمر

در وضعیت طاقباز دراز بکشید، دو دست خود را در اطراف مثانه قرار دهید و همزمان ناف را به داخل و زیر جناغ بکشید. به مدت ۱۰ ثانیه نگه دارید و سپس شل کنید. این تمرین را ۱۵ بار در روز می‌توانید تکرار کنید. در حین انجام تمرین برای جلوگیری از حبس نفس با صدای بلند بشمارید.

ورزش دوم برای دیسک کمر

در وضعیت طاقباز دراز بکشید. از زیر، یکی از زانوهای خود را بگیرید و زانو را به سمت شکم خود بکشید و تا شماره ۱۰ بشمارید و سپس زانو را به حالت صاف قرار دهید و این کار را برای پای مقابل تکرار کنید. این کار را ۱۰ مرتبه برای هر زانو تکرار کنید.

ورزش های تسکین درد عصب سیاتیک

ورزش‌های زیر به تسکین درد عصب سیاتیک کمک می‌کنند.

ورزش اول برای کاهش درد عصب سیاتیک

در حالت طاقباز بخوابید. زانوها را خم کنید. مچ پایی را که درد می‌کند را بر روی پای دیگر قرار دهید، سپس از زیر ران سمت سالم بگیرید و پاها را به سمت شکم بکشید، این وضعیت را به مدت حداقل ۳۰ ثانیه نگه دارید و ۵ مرتبه تکرار کنید.

ورزش دوم جهت تسکین درد عصب سیاتیک

بر روی صندلی بنشینید. مچ پایی را که درد دارد بر روی زانوی پای مقابل قرار دهید و با احتیاط بدون قوز کردن و با پشت صاف به جلو خم شوید. این حالت را ۳۰ ثانیه نگه دارید و ۵ بار انجام دهید.

توجه کنید لازم نیست شما در یک روز همه ورزش‌های کششی را انجام دهید. تنها یکی از ورزش‌هایی را که می‌توانید راحت‌تر انجام دهید را انتخاب کنید.

آب درمانی برای دیسک کمر

در بسیاری از موارد ما از بیماران می‌شنویم که می‌گویند در آب هم راه بروم خوبه؟ دکترم گفته آب درمانی هم بروم.

بله، در آب راه رفتن برای درد کمر مفید است اما آب درمانی تنها راه رفتن در آب نیست و باید زیر نظر متخصصین فیزیوتراپی انجام شود و با توجه به مشکل خاص شما تمرینات در آب به شما آموزش داده شود.

انواع مختلف تمرینات کششی، تقویتی و هوازی را می‌توان در آب انجام داد. از فواید آب درمانی به کاهش سفتی عضلات و مفاصل، قرار گیری در حالتی که وزنی به مفاصل اعمال نمی‌شود، کاهش درد، کاهش اسپاسم، بهبود فعالیت قلبی و تنفسی، افزایش انعطاف پذیری بافت‌ها و ریلکسیشن اشاره کرد.

آب درمانی در افراد با نارسایی قلبی و آنژین ناپایدار، بیماری‌های کلیوی شدید، مشکلات روده و مثانه، عفونت‌های پوستی و زخم‌های باز و افراد با خطر خونریزی و بیماران ام اس که نباید گرما درمانی شوند، نباید انجام شود.

آموزش سبک زندگی سالم به بیماران

رعایت نکات زیر می‌تواند به بیمارانی که دچار کمر درد یا مشکلات دیسک کمر هستند کمک کند:

نشستن در افراد مبتلا به فتق دیسک مضر است، لذا نشستن بیش از ۲ ساعت پشت میز و رانندگی بیش از دو ساعت ممنوع است.

حمل بارهای سنگین ممنوع است. حتی بارهای سبک هم باید بطور صحیح حمل شوند.

در حالت نشسته حتما از یک پشتی استفاده نمایند.

یک چهارپایه در زیر پاها باشد تا پاها وضعیت ۹۰ درجه با تنه را حفظ کنند.

تا حد ممکن میز نزدیک باشد تا بیماران خم نشوند.

عادت های روده‌ای بیمار کنترل شود تا دچار یبوست نشوند، چرا که بالابردن فشار شکمی برای دفع مدفوع می‌تواند التهاب دیسک یا فتق دیسک را بیشتر کند.

تا زمانی که از درمان کامل خود مطمئن نشده‌اید از دویدن و انجام حرکات دراز و نشست دوطرفه خودداری کنید.

ماساژ درمانی

ماساژ هم به عنوان یک روش غیرتهاجمی درمانی در کنار سایر روش‌های درمانی برای درمان انواع دردهای کمر و گردن و سایر دردهای اسکلتی عضلانی استفاده می‌شود. همانند سایر روش‌ها این درمان نیز نیاز به تکرار در فواصل منظمی دارد.

فواید کلی انواع ماساژ شامل موارد زیر است:

بهبود گردش خون

شل شدن عضله‌ها و بهبود دامنه حرکتی

افزایش میزان اندورفین

انواع مختلفی از ماساژ وجود دارند که شامل موارد زیر است:

ماساژ سوئدی یا ماساژ ریلکس کردن

ماساژ عمیق بافت

ماساژ نقطه ای

ماساژ با سنگ داغ

شیاتسو

ماساژ سوئدی یا ماساژ ریلکس کردن

ماساژ سوئدی اصطلاحی است که برای توضیح مجموعه‌ای از تکنیک‌های ماساژ درمانی شامل انواع حرکات فشاری، کشتی، لرزشی، ضربه‌ای و دورانی است. در این نوع ماساژ کل بدن ماساژ داده می‌شود و بین ۶۰ تا ۹۰ دقیقه طول می‌کشد.

می‌توان در ماساژ سوئدی از کمپرس گرم یا سرد و تمرینات کششی استفاده کرد تا فرایند درمان میسر شود. این نوع ماساژ می‌تواند در کاهش گرفتگی عضلات و کاهش احساس استرس و ناراحتی که ممکن است به گردن درد، کمر درد، درد شانه و … به شما اضافه شود، موثر و مفید می‌باشد.

ماساژ عمیق بافت

ماساژ عمیق بافت می‌تواند برای کاهش گرفتگی از عضلات موجود در سطح عمیق‌تر بدن و از بین بردن چسبندگی های عمقی عضلات و لیگامان‌ها مورد استفاده قرار گیرد. هنگام استفاده از ماساژ عمیق بافت، فشار عمیق‌تر بر لایه‌های عضلانی وارد می‌شود. و تمرکز بر آزادسازی نقاط به هم گره خورده یا تریگر پوینت‌ها یا بافت‌های آسیب دیده می‌باشد.

ماساژ نقطه ای

در این روش ماساژ درمانی از یک فشار ثابت و یکنواخت برای آزاد سازی اسپاسم عضلات بدن و بهبود گردش خون به نواحی نیازمند درمان (کمر، گردن، پا، شانه و …) استفاده می‌شود. معمولاً نقاط یا گره‌های خاص (تریگرپوینت) ایجاد شده در عضلات باعث ایجاد درد می‌شود و به همین خاطر در این روش سعی می‌شود این نقاط آزاد شده و از هم باز شوند.

ماساژ با سنگ داغ

در این روش از سنگ‌های گرم شده برای افزایش گردش خون و ریلکس کردن عضلات استفاده می‌شود. کاهش تنش عضلانی، بهبود جریان خون، کاهش درد، تقویت آرامش، از بین بردن استرس از فواید این نوع ماساژ است.

شیاتسو

این روش ماساژ درمانی یک نوع از ماساژ ژاپنی است که در آن ماساژ دهنده از وزن بدن خود برای وارد کردن فشار تدریجی به نقاطی از بدن که در طب چینی مهم هستند، استفاده می‌کند. در این حالت فیزیوتراپیست با لمس کردن یا مالش دادن شبکه رگ‌های بدن که منبع جریان انرژی هستند (مریدین‌ها)، احساس بهتری با ایجاد جریان انرژی در بدن بیمار به وجود می‌آورد.

درباره درمان دیسک کمر بیشتر بدانید

در ادامه مواردی که می‌تواند برای درمان دیسک کمر مفید باشد، بیان می‌شود.

ارتباط ساییدگی مهره های کمر با فتق دیسک

ساییدگی مهره های کمر یا همان آرتروز کمر یک بیماری جدا از بیرون زدگی دیسک هست که می‌تواند با فتق دیسک همراه باشد یا نه. تغییرات دژنراتیو در مفاصل به صورت یک پروسه سنی نرمال در نظر گرفته شده که در افراد مسن دیده می‌شود.

هر چند در افراد جوان هم ممکن است به دلیل انحرافات ستون فقرات این مشکل را ببینیم. در این عارضه تغییرات دژنراتیو در مفاصل و دیسک بین مهره‌ای ایجاد شده و به مرور زمان پیشرفت می‌کند که سبب لبه‌دار شدن و ایجاد خار استخوانی در جسم مهره و مفاصل می‌شود.

پروسه تشکیل خار همراه با ضخیم شدن لیگامان‌ها انجام می‌شود که در صورت ادامه این روند فضای کانال نخاعی کم شده و تنگی کانال نخاع به وجود می‌آید.

یکی از شایعترین علل این عارضه پاسچرهای نامناسب می‌باشد. سابقه آسیب‌های کمری، خم و راست شدن‌های مکرر، اضافه وزن و شکستگی‌های مهره هم در ایجاد این مشکل دخیل هستند.

درمان ساییده شدن مهره های کمر

خط اول درمان ساییدگی مهره های کمر یا آرتروز ستون فقرات کاهش وزن می‌باشد. درمان های دارویی و فیزیوتراپی هم در کاهش درد و خشکی و بهبود قدرت عضلانی برای کاهش فشار روی مهره بسیار ضروری و موثر می‌باشند.

علت کم شدن فاصله بین مهره‌های کمر

تخریب دیسک کمر در سنین جوانی و کم آب شدن دیسک کمر به دلیل افزایش سن و وضعیت‌های خمیده ممتد و یا جراحی‌هایی که دیسک را بر می‌دارند، باعث کاهش فاصله بین مهره‌ها می‌شود.

درمان کم شدن فاصله بین مهره‌های کمر

به منظور افزایش فاصله بین مهره‌ای می‌توان از ترکشن استفاده نمود. که می‌تواند بصورت پوزیشنال یا مکانیکال باشد. در نوع پوزیشنال فیزیوتراپیست بیمار را در پوزیشن‌های خاصی قرار می‌دهد و در نوع مکانیکال از تخت ترکشن استفاده می‌کند.

درمان بیرون زدگی دیسک کمر مهره l۵ s۱ و مهره ۴ و ۵

رایجترین محل فتق، دیسک بین مهره‌ای l۵ ،l۴ و دیسک بین مهره‌ای l۵ ،s۱ هست زیرا این دو دیسک بزرگتر از بقیه دیسک‌ها بوده و آب زیادی دارند و وزن بیشتری را تحمل می‌کنند، لذا در معرض آسیب بیشتری هستند.

در اکثر موارد، برای درمان این بیرون‌زدگی‌ها از راه‌حل‌های غیر جراحی شروع خواهد شد، و در صورتی که درد شدید بوده و سبب ناتوانی شده و به درمان‌های غیر جراحی پاسخ ندهد درمان جراحی پیشنهاد می‌شود.

درمان‌های غیرجراحی فتق دیسک شامل موارد زیر است:

دارو درمانی کمر

لیزر درمانی کمر

اولتراسوند درمانی

ورزش درمانی کمر

ماساژ درمانی کمر

آب درمانی

طب سوزنی کمر

کشش ستون فقرات کمر

مگنت درمانی کمر

تکار درمانی کمر

درمان دستی

اوزون درمانی

انواع روش های تزریق

درمان پارگی دیسک کمر

در صورتی که فیبرهای دیسک دچار پارگی شوند و بیمار علائم بی اختیاری ادرار و مدفوع و افتادگی مچ پا پیدا کند و نتواند بر روی پاشنه‌های خود بایستد و یا راه برود عمل جراحی تنها راه درمان است.

آیا پارگی دیسک کمر ترمیم می شود؟

ترمیم پارگی‌های دیسک بستگی به میزان پارگی دارد که باید در ام آر آی مشخص شود که آیا پارگی در فیبرهای محیطی است یا مرکزی؟ سپس با توجه به میزان پارگی می‌توان گفت که آیا قابل ترمیم است یا نه.

درمان پارگی دیسک کمر با لیزر

بهترین درمان موجود برای پارگی‌های کم، لیزر پرتوان می‌باشد.

بهترین روش درمان بیرون زدگی دیسک کمر چیست؟

بهترین درمان بیرون زدگی دیسک کمر از فردی به فرد دیگر با توجه به علائم بالینی متفاوت است و ممکن است فرد با بیرون زدگی جزئی درد بسیار بیشتری را در مقایسه با فردی با آسیب بیشتر تجربه کند، اما توصیه می‌شود همه افراد در ابتدا درمان‌های غیرتهاجمی کم هزینه را امتحان کنند و سپس سراغ عمل‌های جراحی با هزینه‌های گزاف بروند.

طول درمان دیسک کمر چقدر است؟

مدت زمان درمان دیسک کمر به فاکتورهای زیادی از جمله میزان بیرون زدگی و میزان التهاب و درد بیمار، وضعیت روحی روانی، سطح استرس، شغل فرد، حاد یا مزمن بودن عارضه بستگی دارد.

درمان‌های خانگی برای دیسک کمر

استراحت، استفاده از مسکن‌ها و کیسه‌های آب گرم یا سرد را می‌توان به عنوان درمان‌های خانگی استفاده کرد. اگر کمر دردتان پس از امتحان این روش‌ها تسکین نیافت حتما به پزشک مراجعه کنید تا معاینه کاملی انجام شود و علت دردتان مشخص شود.

فیزیوتراپی دیسک کمر در منزل چگونه انجام می‌شود؟

فیزیوتراپی بیرون زدگی دیسک کمر همانند فیزیوتراپی در کلینیک می‌تواند انجام شود و بسیاری از دستگاه‌های لازم مانند کیسه‌های آب گرم و سرد، اولتراسوند، تحریکات الکتریکی و لیزر را می‌توان به منزل برد و استفاده کرد.

درمان‌های دستی هم همانند کلینیک در منزل هم قابل انجام هستند. نکته‌ قابل توجه پیرامون فیزیوتراپی در منزل که باید در نظر بگیریم این است که از فیزیوتراپیست خود کارت شناسایی درخواست کنید، تا افرادی مانند ماساژورها، پرستاران، دستیاران، بهیاران و فارغ التحصیلان رشته‌های تربیت بدنی به صورت غیرقانونی اقدام به سودجویی از شما نکنند.
فیزیوتراپی

یزیوتراپی معمولاً دارای نقش با اهمیت در ریکاوری فتق دیسک کمر و یکی از روش های درمان بدون جراحی دیسک کمر است. روش های فیزیوتراپی نه تنها می تواند کاهش فوری درد بیمار را به همراه داشته باشد، بلکه علاوه بر این به شما آموزش می دهد چگونه وضعیت بدن خود را به صورتی حفظ کنید که از ایجاد آسیب های احتمالی بعدی پیش گیری شود.

امروزه تکنیک های مختلف برای فیزیوتراپی مورد استفاده قرار می گیرد. در روش های درمانی انفعالی بدن بیمار ریلکس شده و از ماساژ عمیق بافت، گرما و سرما درمانی، تحریک الکتریکی (همچون تحریک الکتریکی عضلات از روی پوست)، و آب درمانی برای بهبود بیمار استفاده می شود. برنامه فیزیوتراپی کمردرد و دیسک کمر معمولاً با درمان های انفعالی (غیر فعال) شروع می شود. اما هنگامی که بدن به مقدار کافی بهبود پیدا کرده و سلامت خود را به دست آورد، روش های درمان فعال که باعث تقویت بدن و پیش گیری از ایجاد درد دیسک کمر می شوند، برای بیمار شروع خواهند شد. در این حالت متخصص فیزیوتراپی بطور نزدیک با شما کار می کند تا یک برنامه درمانی که دارای بهترین شرایط با توجه به وضعیت بیماری است، برای استفاده شما تهیه و تجویز نماید.

هنگام استفاده از روش های فیزیوتراپی مهم است که شما با نحوه انجام تمرین های حرکتی و شرایط مراقبت صحیح از وضعیت کمر پس از تکمیل درمان آشنا شوید. در صورتی که شما نکات ذکر شده توسط متخصص فیزیوتراپی را انجام نداده یا جدی نگیرید، دستیابی به نتایج درمانی بلند مدت امکان پذیر نخواهد بود. به این ترتیب با مراقبت مناسب از وضعیت کمر، شما می توانید از درد گرفتن مجدد دیسک جلوگیری نمایید.

پیشگیری از دیسک کمر

اجتناب و دوری از موارد زیر می‌تواند از دیسک کمر پیشگیری نماید:

پوشیدن کفش‌های پاشنه بلند در سال‌های متمادی

خوابیدن روی شکم

ایستادن یا نشستن طولانی مدت

هنگام بلند کردن بارهای سنگین خم نشوید و به جای کمر از زانوهایتان استفاده کنید و تا حد ممکن بار را نزدیک شکم خود نگه دارید.

از خم شدن و دراز کردن مکرر دست و چرخش‌های کمر به صورت مکرر بپرهیزید.

پرسش های متداول در مورد فتق دیسک

در ادامه پرسش‌های متداول پیرامون بیرون زدگی یا فتق دیسک بررسی می‌شود.

آیا دیسک کمر خوب میشود؟

بله‌، با درمان به موقع و تکمیل دوره‌های درمان فیزیوتراپی و رعایت احتیاطات مربوطه دیسک بیرون زده به جای خود برمی‌گردد و خوب می‌شود.

ایا پارگی دیسک کمر با استراحت خوب می‌شود؟

نه، استراحت به تنهایی درمان کافی برای پارگی دیسک کمر نیست.

چه موقع دیسک کمر احتیاج به عمل دارد؟

در مواردی که بیمار قادر به راه رفتن نیست و دچار بی‌اختیاری ادرار و مدفوع شده و تعادل حین راه رفتن ندارد باید جراحی شود، اما در اکثر موارد برای بیرون زدگی‌های دیسک نیاز به جراحی نیست.

عوارض عمل دیسک کمر چیست؟

ایجاد اسکار و چسبندگی در بافت‌های جراحی شده زمینه ایجاد تنگی کانال نخاعی را برای فرد ایجاد می‌کند. علاوه بر این احتمال بیرون زدگی دوباره همان دیسک جراحی شده یا دیسک‌های بالاتر یا پایین‌تر وجود دارد.

عمل پارگی دیسک کمر چگونه است؟

۸۰ درصد افراد دچار فتق دیسک با درمان های غیرتهاجمی خوب می‌شوند، اما در صورت عدم بهبودی پزشک متخصص یکی از روش‌های تزریق اپیدورال یا جراحی با لیزر یا روش‌های دیگر جراحی را برای ترمیم دیسک یا برداشتن آن در نظر می‌گیرد.

در ۳۰ درصد موارد این عمل‌ها نتایج خوبی را ندارند و حتی در چند درصد موارد ممکن است دیسک جراحی شده دوباره دچار پارگی شوند. روش‌های جراحی به دو دسته کم تهاجی و تهاجمی تقسیم‌بندی می‌شوند.

روش های تهاجمی

روش جراحی تهاجمی شامل موراد زیر است:

جراحی باز

جراحی باز میکروسکوپی

جراحی باز

قدیمی‌ترین روش جراحی دیسک است که بدون میکروسکوپ انجام می‌شود. این روش با بیهوشی عمومی یا بی‌حسی موضعی انجام می‌شود. در این روش قسمتی از مهره‌ها که لامینا نامیده می‌شود را بر می‌دارند تا به دیسک برسند و دیسک را بردارند، به این روش لامینکتومی یا دیسکتومی هم گفته می‌شود.

این نوع جراحی درد بیشتری دارد و دوره بهبودی طولانی‌تری را به دنبال دارد.

جراحی باز میکروسکوپی‌

این روش همان روش لامینکتومی است که با میکروسکوپ انجام می‌شود، با این تفاوت که میزان برش کمتر است و مقدار کمتری از استخوان برداشته می‌شود.

روش های کم تهاجمی

روش جراحی کم تهاجمی شامل موراد زیر است:

جراحی آندوسکوپی دیسک کمر

جراحی لیزری دیسک کمر

جراحی اندوسکوپی دیسک کمر

در این روش کانال نخاعی دستکاری نمی‌شود. سوزن از بین سوراخ بین مهره‌ای وارد می‌شود. در این روش احتمال چسبندگی کمتر است.

جراحی لیزری دیسک کمر

یک عمل سرپایی است. در مواردی که دیسک پارگی کامل ندارد این روش به کار برده می‌شود که سوزن از فضای بین مهره‌ای وارد دیسک می‌شود و اشعه لیزر باعث تبخیر آب دیسک تخریب شده می‌شود، بنابراین حجم دیسک کم می‌شود و فشار از روی نخاع برداشته می‌شود.

عوارض جراحی دیسک کمر و ستون فقرات

عوارض احتمالی جراحی‌های ستون فقرات و دیسک کمر به شرح زیر می‌باشد:

آسیب دیدگی ریشه عصب

بی اختیاری ادرار و مدفوع

خونریزی

عفونت

لخته شدن خون در سیاهرگ‌های پا

نشت مایع مغزی نخاعی

سایر درمان‌های غیر جراحی

روش‌های دیگری هم علاوه بر جراحی وجود دارند، مانند تزریق‌های اپیدورال و اوزون تراپی.

تزریق های اپیدورال
تزریق استروئید حاوی کورتیکو استروئید به ناحیه اپیدورال می تواند تاثیر ضد التهاب در این ناحیه داشته و درد بیمار در نتیجه وارد شدن فشار به عصب را به سرعت بر طرف کند. در این حالت تزریق استروئید در فضای عصب اپیدورال انجام می شود. هنگامی که تزریق اپیدورال کمر انجام شد، بیمار می تواند کاهش درد را در خود را مشاهده کند، اما تاثیرگذاری این تزریق می تواند گاهی اوقات به چند روز زمان نیاز داشته باشد. این شیوه جراحی بسته دیسک کمر با هدایت سونوگرافی  هم قابل انجام است. به هر حال توجه داشته باشید که از این روش درمانی معمولاً بیش از ۳ بار در طول یک سال نباید استفاده کرد
 

این روش شامل ۳ نوع تزریق است:

تزریق اینترالامینار

تزریق مفصل خاجی

پی آرپی

تزریق اینترالامینار

سوزن از فضای بین دو مهره وارد می‌شود و داروی کورتونی یا استروئید به اعصاب دو طرف ستون مهره‌ای تزریق می‌شود.

تزریق مفصل خاجی

تزریق با بی‌حسی موضعی است که پزشک با اشعه ایکس محل دقیق مفصل را پیدا کرده و سوزن را به داخل می‌فرستد. سپس مخلوطی از بی‌حس‌کننده و کوتیزون به آرامی به داخل مفصل تزریق می‌شود.

پی آرپی

این روش درمان با پلاسمای غنی شده است که از خون خود بیمار گرفته می‌شود. تزریق پلاکت‌های غلیظ شده و پلاسما باعث تحریک واکنش ایمنی بدن شده و تکثیر و بازسازی در محل شروع می‌شود.

اوزون تراپی

اوزون یک گاز ناپدار با فرمول o۳ است که به راحتی به اکسیژن o۲ و رادیکال o تجزیه می‌شود. گاز اوزون ۸ دقیقه پس از ورود به بدن به اکسیژن تبدیل می‌شود.

در طی این فرآیند مقدار زیادی انرژی و امواج گاما و آنزیم دی فسفوگلیسرات تولید می‌شود که به روند ترمیم و کاهش التهاب کمک می‌کنند و همچنین این فرآیند باعث تحریک ماکروفاژها می‌شود. ماکروفاژها سلول های التهابی و مرده را از محل برمی‌دارند.

 به نظر می رسد تزریق گاز اوزون می تواند باعث تحریک و فعال کردن آنزیم هایی شود که نقش موثر در فعالیت پر اکسید و رادیکال های آزاد دارند. به این ترتیب تزریق اوزون می تواند وضعیت سیستم ایمنی بدن را بهبود بخشیده و به بر طرف شدن علائم دیسک کمر کمک موثر کند.

در این حالت بیمار مبتلا به دیسک کمر به یک اتاق مخصوص برده شده و بر روی شکم در حالتی دراز می کشد که یک بالش زیر شکم وی قرار داشته باشد. در ادامه ناحیه تحت درمان آماده شده و با یک شیوه استریل پوشانده می شود. تزریق اوزون معمولاً تحت بی حسی موضعی با استفاده از داروهای ضد تشویش در داخل رگ انجام می شود.

انجام این تزریق معمولاً با کمک دستگاه سی آرم انجام می شود. در این حالت سوزن به دیسک دارای مشکل با استفاده از دید تونلی و با توجه به تصویر فلئوروسکوپی وارد می شود. در این حالت می توان از مقدار کمی رنگ های مات رادیویی (اومنی پاک) به محل تزریق کرد تا بتوان از محل تحت درمان دیسکوگرام تهیه کرد. در نهایت ۳ تا ۱۰ سی سی مخلوط گاز اکسیژن و اوزون به محل دیسک تزریق می شود تا به این ترتیب مشکل بیمار از بین برود.
دارو

داروهای مسکن: اگر درد بیمار مبتلا به دیسک کمر خفیف تا ملایم باشد، پزشک ممکن است برای وی مصرف داروی دیسک کمر مسکن همچون ایبو پروفن (آدویل، مورتین IB، و سایر داروهای مانند آن) یا ناپروکسین (آلیو و سایر داروهای مانند آن) را تجویز نماید.

داروهای مخدر:اگر درد بیمار با استفاده از مسکن های عادی بهبود پیدا نکرد، پزشک ممکن است از داروهای مخدر قوی تر مثل کودئین یا ترکیب استامینوفن با اکسی‌ کدون (داروهایی مثل پرکوست، اکسی کانتین، و سایر داروهای مانند آن) برای یک دوره کوتاه استفاده کند. گیجی، حالت تهوع، یبوست و بی خیالی همگی از عوارض جانبی مصرف این داروها هستند.

داروهای ضد درد عصب: داروهایی مثل گاباپنتین (نیورونتین، گرالیز، هریزانت)، پره گابلین (لیریکا)، دولوکستین(سیمبالتا)، ترامادول (آلترام) و آمی تریپتیلین اغلب می توانند به تسکین درد ناشی از عصب آسیب دیده کمک موثر نمایند. به خاطر اینکه این داروها عوارض جانبی کمتری در مقایسه با داروهای مخدر دارند، از آنها بطور گسترده در مراحل اولیه درمان دیسک کمر استفاده می شود.

داروهای ریلکس کننده عضلات: در صورتی که فرد دچار اسپاسم عضلات شده باشد، ممکن است برای وی داروهای ریلکس کننده عضلات تجویز شود. بی خیالی و گیجی از عوارض جانبی مصرف این داروها هستند.

درمان و فیزیوتراپی دیسک کمر در منزل

فیزیوتراپی غالباً نقشی اساسی در بهبودی فتق دیسک دارد. روش‌های آن نه تنها تسکین فوری درد را ارائه می‌دهد، بلکه به شما می‌آموزد که چگونه وضعیت بدن خود را برای جلوگیری از آسیب بیشتر، اصلاح کنید.

برنامه فیزیوتراپی شما معمولاً با درمان‌های غیرفعال آغاز می‌شود، با بهتر شدن حرکت درمان‌های فعال را شروع می‌کنید که بدن شما را تقویت می‌کند و از درد بیشتر جلوگیری می‌کند. فیزیوتراپیست شما برای تهیه طرحی که مناسب شما باشد با شما همکاری می‌کند.

برنامه فیزیوتراپیست شامل موارد زیر است:

ماساژ

استفاده از یخ و گرما

ترکشن

آب درمانی

استفاده از مدالیته‌های الکتریکی
 

فهرست منابع

فیزیوتراپی در آسیب‌های عضلانی اسکلتی (ستون فقرات) دکتر امیر احمدی

اصول تمرین درمانی خانم طیبه روغنی، فروغ فردوسی

Kinesiology of the Musculoskeletal system by Donald A.Neuman

فیزیوتراپی در بیماری های روماتیسمی دکتر محمد اکبری

الکتروتراپی دکتر امیرهوشنگ بختیاری

الکتروتراپی دکتر قدمعلی طالبی