آقایباقر کاظمی هرق دانشجوی دکتری شیمی، در تاریخ ۱۴۰۱/۱۰/۰۳ از رساله دکتری خودتحت عنوان" تهیه و بررسی رفتار هیدروژل های نانورس/کیتوسان/هیدروکسی آپاتیت جهت رهایش دارو " با راهنمایی خانم دکتر شهرزاد جوانشیر دفاع خواهدکرد. استاد راهنمای اول: دکتر شهرزاد جوانشیر استاد راهنمای دوم: دکتر غلامرضا مهدوی نیا هیات داوران: دکتر محمد قربان دکامین، دکتر علی ملکی، دکتر علی پورجوادی، دکتر سید مرتضی نقیب این جلسه ساعت ۱۰:۰۰ روز شنبه در سالن کنفرانس دانشکده شیمی برگزار خواهد شد. چکیده : تهیه و بهبود سیستمهای دارورسانی زیست سازگار با ویژگیهای معین و رسانش کنترل شده به بافتها یا سلولهای هدف، از اهمیت فراوانی در درمان موثر بیماریها برخوردار است. در این رساله نانوکامپوزیتهای جدید بر پایه نانورس/کیتوسان/هیدروکسی آپاتیت به عنوان حاملهای دارویی تهیه و رفتار رهایش آنها مورد بررسی قرار گرفت. از روشهای سبز و سادهی رسوب دهی درجا برای سنتز این نانوکامپوزیتها استفاده شد. بر این اساس ابتدا نانورسهای معدنی (Clay) مختلف از جمله مونتموریلونیت (MMt) و لاپونیت (LAP) با کیتوسان (CS) محلول در محیط اسیدی کامپوزیت شدند. کیتوسان در محیطهای اسیدی به دلیل پروتونه شدن گروههای آمینی به شکل کاتیونی تبدیل شده و با برهمکنش با صفحات سیلیکاتی نانورسها با بار منفی، یک شبکه محکم و پایدار را تشکیل میدهد. نانوذرات هیدروکسی آپاتیت (HA) از طریق انحلال یونهای Ca۲+ و PO۴۳- در محلول و در ادامه با بازی کردن محیط، داخل نانوکامپوزیت Clay/CS رسوب دهی و جایگذاری شد. این روش رسوب دهی در جا از کلوخه شدن و تجمع ذرات هیدروکسی آپاتیت ممانعت کرده و باعث نفوذ نانوذرات در داخل ماتریس نانورس/کیتوسان میشود. نانوحاملهای تهیه شده شامل نانوکامپوزیتهای CS/MMt/HA، CS/LAP/HA پیوند عرضی شده با پلی وینیل استات و نانوذرات CS/LAP پیوند عرضی شده با تری پلی فسفات میباشد. ساختار این ترکیبات با استفاده از روشهای FTIR، TGA، FESEM، EDS، TEM و XRD آنالیز و تأیید شد. نتایج بدست آمده نفوذ نانوذرات هیدروکسی آپاتیت به داخل نانوکامپوزیت Clay/CS و کاهش اندازه حفرههای آن را نشان دادند. نانورسهای معدنی دارای ظرفیت بالایی برای بارگذاری مولکولهای دارویی به ویژه مولکولهای کاتیونی و خنثی از طریق تبادل یونی یا مکانیسمهای مختلف دارند. بنابراین دارو در مرحله اول فرآیند سنتز نانوکامپوزیتها و در نانورس خام و پراکنده شده در آب، بارگذاری شد. طبق نتایج بدست آمده حاملهای سنتز شده اثربخشی بارگذاری بالایی را نسبت به داروهای مدل انتخاب شده نشان دادند. همچنین با توجه به ظرفیت بالای نانورسها، در این پروژه بارگذاری همزمان دارو و عصاره گیاهی در نانوذرات CS/LAP صورت گرفت. بررسی ویژگیهای رهایش داروی حاملهای سنتز شده نشان داد که همهی نمونههای تهیه شده رهایش کنترل شدهای را نسبت به داروهای مدل بارگذاری شده دارند. در این رساله تأثیر تغییرات مقدار هیدروکسی آپاتیت بر ویژگیهای رهایش دارو در نانوکامپوزیتها نیز بررسی شد. پیوند عرضی هیدروکسی آپاتیت مستقل از pH محیط، از رهایش انفجاری نانوکامپوزیت CS/Clay جلوگیری کرده و افزایش مقدار آن باعث ایجاد رهایش کنترل شده با کاهشی محسوس در نرخ سرعت رهایش دارو شد. در ادامه همچنین ویژگی رهایش حساس به pH نمونههای سنتز شده آزمایش شد و حاملهای تهیه شده میزان نرخ رهایش بیشتری در محیط اسیدی نسبت به محیط خنثی نسبت به داروهای مدل از خود نشان دادند. هر چند رهایش در محیط اسیدی نیز کنترل شده و پیوسته بود. کیتوسان به دلیل وجود گروههای آمینی دارای pKa مناسبی (حدود ۵/۶) است و به طور گسترده در سیستمهای دارورسانی حساس به pH استفاده میشود. با توجه به گوناگونی pH بافتهای مختلف بدن به ویژه معده و سلولهای سرطانی (pH اسیدی) حساسیت به pH در نانو حاملها باعث رهایش هدفمند دارو در درمان برخی بیماریها میشود. برای توسعه تحقیقات، سنتیک رهایش دارو از نانو حاملها با استفاده از معادلات مختلف مانند مدل هیقوچی و کورسمایر-پپاس مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان دادند که با پیوند عرضی هیدروکسی آپاتیت مکانیسم رهایش دارو تغییر میکند. برای نمونههای CS/Clay مکانیسم غالب برای رهایش دارو حلالیت بود، ولی با پیوند عرضی هیدروکسی آپاتیت در نمونههای سنتزی، مکانیسم غالب به نفوذ تغییر کرد. همچنین در این تحقیق اثر بخشی حاملهای بارگذاری شده با دارو با استفاده از آزمایشات ضد باکتریایی و سمیت سلولی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد که نانوکامپوزیتها و نانوذرات تهیه شده زیست سازگار میباشند و ویژگیهای عالی برای رسانش موثر دارو موثر دارو دارند