آناتومی مفصل

شکی نیست که برای تسهیل حرکت اندام های بدن، لازم است قسمت های مختلف آن با یکدیگر ارتباط برقرار  کنند.این ارتباط به وسیله مفصل متحرک برقرار می شود.حرکت در یک مفصل نیز باید توسط نوع مفصل، رباط های متصل به آن و یا توسط عضلات اطراف محدود می شوند.محل ارتباط و اتصال دو یا چند استخوان را مفصل می گویند.وجود همبستگی واتصال استخوان های مختلف بدن انسان یکی از عوامل مهم حرکت آدمی است.

انواع مفصل

بسیاری از افراد فقط مفاصل متحرک را مفصل تلقی می کنند ،در حالی که در بدن مفاصل وجود دارد که فاقد هر گونه تحرک هسستند.مانند مفاصل کاسه سر

مفاصل را با توجه به ساختمان آن ها طبقه بندی می کنند :

• مفاصل لیفی
• مفاصل غضروفی
• سینوویال

مفاصل لیفی (فیبروری) شامل ۳ دسته مفصل هستند:

الف : مفاصل درزی

ب : مفاصل گومغوزیس

ج : مفاصل با رابط بافت هم بند

مفاصل غضروفی:

در این نوع مفاصل استخوان ها به وسیله یک واسطه غضروفی روی هم قرار می گیرند و دو دسته‌اند:

مفاصل سین کندروز ، مانند مفصل بین دیافیرواپی  استخوان های دراز

مفاصل سیمفیز ، مانند مفاصل بین مهره های ستون فقرات

ساختمان مفاصل سینوویال:

قسمت های مختلف مفاصل سینوویال عبارتند از:سطوح مفصلی ،غشاء سینوویال ، کپسول مفصلی و رباط‌ها

انواع مفاصل سینوویال:

مفاصل سینوویال را با توجه شکل سطوح استخوان های شرکت کننده در مفصل به ۷ نوع تقسیم می شوند.

۱-مفصل مسطح

۲-مفصل لولایی یا قرقره ای 

۳-مفصل استوانه ای 

۴-مفصل زینی 

۵-مفصل کندیلی یا لقمه ای 

۶.مفصل کروی یا گوی و حفره 

۷- مفصل بیضوی: سطوح مفصلی استخوان های شرکت کننده در مفصل به صورت محدب-مقعر بوده و بیضوی شکل می باشند.مفصل بین استخوان های زند زبرین و استخوان های مچ دست از این نوع می باشند

نکته:تنها مفاصل سینوویال دراری حفره و کپسسول مفصلی هستند.

دامنه حرکت یا درجه حرکت یک مفصل

مفصل سینوویال تنها مفصلی است که می تواند در دامنه وسیعی حرکت کند.این حرکت می تواند در سطوح سهمی ، فوقانی تحتانی و قدامی خلفی باشد.

عناصر تشکیل دهنده مفاصل سینوویال عبارتند از : 

•  غضروف مفصلی
• حفره سینوویال
• .کپسول مفصلی
• غشا یا پرده سینوویال
• مایع سینوویال
• رباط ها

اعمال غشای سینوویال

• تامین مواد غذایی واکسیژن برای تغذیه مفصل
• نرم ولغزنده نگهداشتن سطوح مفصلی

ترشح مایع سینوویال
کمک در بهبود و التیام آسیب های مفصلی از طریق افزایش مواد غذایی و اکسیژن در محیط مفصل.

مفاصل اصلی کمربند شانه ای شامل :جناغی چنپری ، اخرومی چنپری ، بازویی دوری و مفصل قفسه صدری کتفی می باشد.

مفاصل اصلی اندام فوقانی شامل :مفاصل شانه ، آرنج ، و مچ دست است.

مفاصل اصلی اندام تحتانی شامل :مفصل لگن ، زانو و مچ پا

رباط های مهم مفصل زانو : 

هشت رباط در ناحیه مفصل زانو قرار دارد که این مفصل را استوار و پایدار نگه می دارد.بعضی از این رباط ها مانند : رباط های متقاطع و رباط های عمقی داخلی کپسولی اند و رباط های جانبی ، رباط مورب رکبی ، رباط عرضی زانو در خارج از مفصل زانو قرار دارند. 

منیسک های داخلی وخارجی مفصل زانو :

منیسک ها حلقه های هلالی شکل یا نیم دایره ای هستند که بوسیله گود کردن سطوح مفصلی ، نقشی همانند لبه های مفاصل کروی باز می کنند هر دو منیسک مفصل زانو درون کپسولی اند.