ارتباط با دیگران یکی از مشخصه های اساسی انسان است. در شرایط عادی ارتباط برقرارکردن کار دشواری به نظر نمی رسد اما در شرایط اختلاف، وقوع تضاد و عصبانیت به نظر می رسد برقرارکردن ارتباط دشوار باشد. اشخاصی که در این مواقع بتوانند به گونه ای مؤثر و مناسب ارتباط برقرار کنند کم شمارند در حالیکه در همین شرایط است که نقش ارتباط مؤثر حیاتی می شود. رعایت چهار اصل اساسی زیر شما را یاری می کند که در ارتباط با دیگران به لحاظ مسائل شخصی،

  احساسی، اجتماعی و مالی موفق شوید.

  1- همه کارهای ما نوعی ارتباط است. تمام لحظه های زندگی ما مالامال از پیامهای شفاهی و غیر شفاهی می باشد. زبان تنها وسیله ارتباطی نمی باشد. لباسی را که هر روز می پوشیم، بیانگر تصویری می باشد که از خود بر ذهن داریم و نشاندهنده ارج و حرمتی است که برای خود قائلیم. زیورآلات و ملزوماتی که به خود می آویزیم همگی این پیام را به دیگران منتقل می کنند که چه احساسی نسبت به خود داریم و انتظار داریم دیگران چگونه با ما رفتار کنند. وضعیت نشستن و   راه رفتن نیز حاکی از احساسات و گرایشات ماست.

  2- چگونگی ارسال یک پیام چگونگی دریافت آن را معین می کند. حجم و آهنگ صدا، نوع نگاه کردن، وضعیت ایستادن، نحوه خم شدن سر همگی به شنونده کمک می کند تا کلمات مارا تفسیر کند و پیام آن را دریافت کند. پس همیشه باید متوجه باشیم که شیوه دریافت یک پیام به شیوه ابراز آن بر می گردد.

  3- چگونگی آغاز پیام، اغلب حاصل ارتباط را تعیین می کند. همه ما این احساس را تجربه کرده ایم که به علت استنباط نادرست در آغاز یک پیام، منظور گوینده را یکسره نادرست فهمیده ایم. همان چند کلمه ای که در آغاز سخن به کار می بریم کافی است که دیگران را به برداشتی نادرست از سخنان ما سوق دهد و موجب رنجش و آزردن آنها شود.

  4- ارتباط، یک خیابان دو طرفه است. در یک ارتباط خوب دو عامل دخالت دارد. ارسال درست پیام و دریافت درست پیام. اگر تنها به این بسنده کنیم که نقطه نظرهای خود را روشن و منطقی بیان کرده ایم، صرفاً در مقام سخنوری و اندرزگویی بر آمده ایم. اگر مایلید رابطه شما به موفقیت و کامیابی بیانجامد، باید نقطه نظرهای طرف مقابل را بشنوید و به روشنی درک کنید. بسیاری از مردم در طول روز در معاشرت با دیگران مرتکب خطاهای مخرب ارتباطی می شوند

  که در ذیل به 11 مورد آن اشاره می کنیم:

  1-ارزیابی کردن: وقتی بر مسند قضاوت می نشینید و رای منفی یا مثبت خود را نسبت به کسی ابراز می دارید، خود را در مقامی قرار داده‌اید که صرفاً از عاقل تر بودن و منطقی تر بودن شما حکایت می کند بخصوص اگر به کلی گویی بسنده کنید. زیرا طرف مقابل احساس می کند که شما احاطه بیشتر بر اوضاع و احوال او دارید.

  2-دلخوشی دادن: از اظهار عبارات توخالی، دلخوش کننده و کلیشه ای اجتناب کنید. این روش ارتباطی بسیار توهین آمیز است.

  3-برچسب زدن و نقش یک روانکاو را بازی کردن: اگر می خواهید در گفتار و کردار افراد تغییری پدید آید صرفاً آنچه را که دیده یا شنیده اید بدون هیچگونه تغییری، به زبان آورید و فقط به ذکر حقایق بسنده کنید.

  4-گوشه و کنایه زدن: با سخن نیش دار، غرور و شخصیت را جریحه دار می کنید. منظور خود را پشت عبارات کنایه آمیز پنهان نکنید، بلکه آن را رک و صریح مطرح کنید.

  5-افراط در پرسش و طرح سؤالات نامناسب: با نگاه به حالات ، حرکات و تکان دادن سر، نهایت علاقمندی به پاسخ او را نشان دهید و اگر سؤالات زیادی دارید با اظهار جملاتی از قبیل « اگر مانعی ندارد سؤال دیگری دارم» از او اجازه بگیرید.

  6-فرمان دادن: تحکم آمیز و آمرانه خود را بر کسی تحمیل نکنید، مجالی هم برای پرس و جو، مخالفت و یا مؤافقت به او بدهید.

  7-تهدید کردن: این روش ارتباطی موجب می شود شخص احساس خطر کند و جانب احتیاط را بگیرد. افراد به هنگام تهدید شدن به دنبال راهی برای دفاع از خود و عدم اطاعت از فرمان هستند. اگر دلایل خوب و قانع کننده ای دارید آن را به صراحت بیان کنید. تشویق و ترغیب را جانشین تهدید کنید.

  8-تحمیل اندرزهای حکیمانه: افراد زمانی به پند و اندرز ما گوش می دهند که خود تقاضا کنند، با زور و فشار نصایح حکیمانه سودی ندارد.

  9- در لفافه سخن گفتن: اگر به موضوع شاخ و برگ بدهید طرف مقابل برای این که متوجه منظور شما شود متوسل به حدس و گمان می شود و پیام شما را نادرست دریافت می کند. بهترین نوع سخن گفتن، صراحت، احترام متقابل، دیدن قضایا از دریچه چشم دیگران،صحبت کردن از جانب خود و مالک بودن بر پیام خویش است.

  10- خودداری از ابراز اطلاعات: در یک کار، باید همه از آنچه می گذرد با اطلاع باشند تا کار به موفقیت برسد. اگر از ابراز اخبار و اطلاعات طفره می روید، قدم در راهی گذاشته اید که به جای موفقیت، ناکامی به بار خواهد آورد. اگر اخبار و اطلاعات خود را با طرف مقابل در میان بگذارید، اطمینان داشته باشید که مطالب و اطلاعاتی جالب از او خواهید شنید.

  11- انحراف از اصل موضوع: با انحراف از اصل موضوع، اطرافیان اغلب احساس خستگی می کنند.

  بالا

تهیه و تنظیم:

  نیلوفر امیرزاهدی

کارشناس ارشد روان شناسی بالینی