نشریه بین المللی مهندسی صنایع و مدیریت تولید

در این مقاله، مسأله زمانبندی تولید کارگاه منعطف (Flexible Job Shop) با تعریف جدیدی از انعطاف پذیری مورد بررسی قرار می­گیرد. در این نوع انعطاف پذیری برای مساله فرض می­شود که در هر ایستگاه عملیاتی چند ماشین وجود دارند که کارها در هر ایستگاه می­توانند به یکی از آنها تخصیص داده شود. تابع هدف کمینه­سازی بازه ساخت (make span) است. ابتدا مدل ریاضی مساله ارائه شده و سپسNP-hard بودن مسأله نشان داده می­شود. بعلت NP-hard بودن مساله استفاده از روشهای دقیق برای حل آن در زمان چندجمله­ای ممکن نیست و باید از الگوریتمهای ابتکاری برای حل آن استفاده نمود. ­به این منظور دو الگوریتم ابتکاری به نامهای H1 و H2 به ترتیب برای مسائل با ابعاد بزرگ و معمولی برای حل مساله ارائه می­شود. بعلت اینکه این مسأله تا کنون در ادبیات موضوع مورد مطالعه قرار نگرفته است، معیار مناسبی برای ارزیابی الگوریتم­های ارائه شده وجود ندارد. بنابراین بمنظور ارزیابی الگوریتمهای ارائه شده، سه الگوریتم ابتکاری با نامهای H3، H4 و H5 و همچنین یک کران پایین برای آن ارائه می­شود و نتایج الگوریتمهای H1 و H2 با آنها مقایسه شده است. نتایج محاسبات نشان می­دهد که الگوریتم پیشنهادی  H2برای مسائل با ابعاد کوچک، جوابهای بهتری را نسبت به الگوریتمهای دیگر ارائه می­دهد. اما در مسائل با ابعاد بزرگ H1 به طور مجانبی کاراتر از H2 است. همچنین کارائی الگوریتم H3 پایین­تر از سایر الگوریتمها است.