نشریه بین المللی مهندسی صنایع و مدیریت تولید

---

وقوع حوادث غیرمترقبه و فجایع طبیعی و اثرات ناشی از وقوع آن ها جوامع کنونی را ملزم به انجام برنامه ریزی های لازم جهت روبرویی و کاهش اثرات مخرب مربوطه نموده است. اگرچه در حوادث کوچک انجام این کار به صورت تجربی امکان پذیر بوده و نیاز به ابزار خاصی وجود ندارد اما در حوادث با ابعاد بزرگتر و فجایع طبیعی نظیر زلزله به دلیل ابعاد و پیچیدگی عوامل درگیر، انجام آن بصورت تجربی امکان پذیر نیست. در چنین مواردی برای اتخاذ تصمیمات مناسب نیاز به ابزارهای تصمیم گیری وجود دارد. به همین منظور در این تحقیق یک مدل ریاضی جهت انجام برنامه ریزی لجستیکی با هدف بهبود در نتایج اقدامات لجستیکی پاسخ به زلزله ارائه می گردد تا از این طریق بتوان تصمیمات مناسبی را برای حمل مصدومان و کالاها به نحوی اتخاذ نمود تا بهترین استفاده از منابع صورت پذیرفته و بیشترین کارایی حاصل گردد. از آنجایی که سرعت پاسخگویی یکی از اهداف بسیار مهم در پاسخ به فجایعی نظیر زلزله است به همین منظور برای تابع هدف مدل توسعه یافته در این تحقیق، حداقل سازی مجموع نیازهای براورده نشده کالا و مصدومان رسیدگی نشده انتخاب شده است. سپس حل مدل تفضیلی مدل در قالب یک مثال تشریح شده است.

---

در این مقاله مساله یکپارچه تخصیص موعد تحویل و زمانبندی تولید و ارسال سفارش‌ها در حالت چند مشتری برای سیستم تولیدی "تولید برای سفارش" در یک زنجیره تامین مورد بررسی قرار گرفته است. یک تولید کننده n سفارش از طرف K مشتری دریافت می کند. برای سفارشات هر مشتری موعد تحویل اولیه ای در نظر گرفته می شود که افزایش آن از طرف تولید کننده دارای هزینه می باشد؛ بنابراین از نظر تولید کننده موعد تحویل سفارشات هر مشتری یک متغیر تصمیم می باشد که باید تعیین شود. سفارشات لازم است توسط یک ماشین پردازش و در قالب دسته‌هایی توسط وسایلی با ظرفیت محدود به مشتری ارسال شود. هدف تخصیص موعد تحویل سفارشات هر مشتری، تعیین توالی پردازش کارها و تعیین دسته‌بندی آنها برای ارسال است به طوری که مجموع هزینه های تخصیص موعد تحویل، مجموع وزنی تعداد کارهای تاخیری و هزینه‌های ارسال کمینه شود. در این مقاله، مدل برنامه ریزی ریاضی مساله (شامل مدل غیرخطی مختلط) به همراه تست محاسباتی ارایه شده است. نتایج تست محاسباتی برای مسائل با ابعاد کوچک کارایی روش ابتکاری را نشان می دهد.

---

ساختارهای زنجیره تامین را می توان به متمرکز و غیر متمرکز دسته بندی کرد. مدیریت موجودی توسط فروشنده، استراتژی برای مدیریت زنجیره تامین است که هدف آن یکپارچه سازی ساختار زنجیره تامین و نزدیک کردن عملکرد آن در حالت غیر متمرکز به حالت متمرکز است. از طرفی دیگر تئوری بازی ها ابزار موثری برای تحلیل زنجیره های تامین با عوامل مختلف و اهداف متضاد است. حال زنجیره تامینی را در نظر بگیرد که شامل یک فروشنده و چندین خرده فروش است. فرض می شود که فروشنده، محصول را از یک منبع تامین خارجی دریافت کرده و آن را با قیمت یکسان به خرده فروش ها می فروشد. تقاضا در بازار خرده فروش ها تابعی کاهشی از قیمت می باشد و فروشنده از رویکرد مدیریت موجودی توسط فروشنده در زنجیره تامین استفاده می کند. در این مقاله به مدل سازی این زنجیره تامین در حالت های متمرکز و غیر متمرکز خواهیم پرداخت. عملکرد زنجیره تامین در حالت متمرکز را می توان براساس یک مدل بهینه سازی ریاضی تشریح کرد. برای تحلیل عملکرد سیستم در حالت غیر متمرکز از تئوری بازی استاکلبرگ استفاده می کنیم. در نهایت تحلیل های عددی در مورد مدل های ارائه شده، انجام گرفته و به مقایسه عملکرد زنجیره تامین در حالت متمرکز و غیر متمرکز خواهیم پرداخت.

---

مقاله پیش رو تلاشی است در راستای ارائه چارچوبی متمایز و جامع از مهم ترین عوامل ریسک موجود در زنجیره تأمین و ارزیابی تأمین کنندگان بر اساس این عوامل با استفاده از تکنیک های تصمیم گیری و تحلیل پوششی داده های دو سطحی. بدین منظور نخست با بهره گیری از ادبیات موضوع، برجسته ترین معیارهای ریسک موجود در زنجیره های تأمین از دیدگاه کارشناسان این حوزه شناسایی و با استفاده از تحلیل عاملی گروه بندی شده‌اند. در گام دوم این معیارها با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و با بهره گیری از نظر خبرگان وزن دهی شدند. سپس به منظور ارزیابی هر چه دقیق‌تر تأمین کنندگان با در نظر گرفتن معیارهای شناسایی شده، از رویکرد تحلیل پوششی داده های دو سطحی بهره گرفته شده است که بر اساس آن 12 تأمین کننده فرضی با توجه به معیارهای ریسک در دو سطح به صورت سلسله مراتبی رتبه بندی شده اند. مزیت استفاده از روش تحلیل پوششی داده های دوسطحی آن است که وزن زیر شاخص های گروه های اصلی ریسک هم مستقیماً در صورت مسئله منظور شده و علاوه بر افزایش دقت در محاسبات از حذف این زیرشاخص ها نیز جلوگیری به عمل می آورد.

---

امروزه سیر تحولات پرشتاب جهانی، سازمان‌ها را بر آن داشته تا برای غلبه بر شرایط نامطمئن پیرامون خود به تحقیق در مدیریت زنجیره تأمین بپردازند، زیرا تمامی فعالیت‌های سازمان را به منظور تولید محصولات و ارائه خدمات مورد نیاز مشتریان تحت تأثیر قرار می‌دهد به گونه‌ای که تأمین‌کنندگان بایستی قطعات و مواد را با بهترین کیفیت و کمترین هزینه تولید نمایند و تولیدکنندگان و توزیع کنندگان محصولات نیز باید رابطه نزدیکی با سیاست‌های توسعه بازار داشته باشند. در این مقاله بهینه‌سازی و ارتقای زنجیره تأمین متشکل از چند تأمین‌کننده، چند تولیدکننده، چند مرکز توزیع، و چندین مرکز مشتری در حالت چند دوره‌ای و با وجود چند محصول و چند سناریو درنظر گرفته شده است. فرمول‌بندی مسئله مدل‌های ارائه شده در گذشته را توسعه می‌دهد تا بسیاری از ویژگی‌های دیگر زنجیره تأمین به‌منظور ارائه مدلی واقع‌ بینانه‌تر را دربرگیرد، به همین منظور برنامه‌ریزی تولید یکپارچه تحت شرایط عدم قطعیت درنظر گرفته شده و یک مدل تصادفی دو مرحله‌ای ایجاد شده است. در ادامه یک مدل تصادفی چند هدفه معرفی می‌شود که از مقیاس شش سیگما به‌منظور حداقل‌سازی عیوب مواد اولیه استفاده می‌شود، همچنین با استفاده از کمینه‌سازی کمبودها و بیشینه‌سازی حداقل میزان ارضای تقاضا، مدل سعی در ایجاد رضایت برای مشتری دارد، ازسوی دیگر توانایی درنظر گرفتن و مهارکردن ریسک مالی مربوط به گزینه‌های مختلف طراحی، در مدل ایجاد شده است و درنهایت هدف مسئله یعنی بررسی عملکرد زنجیره تأمین، بادرنظر گرفتن سود در سرتاسر دوره‌های زمانی و در سناریوهای گوناگون ارزیابی شده است، نتیجه کار یک مجموعه جواب بهینه پارتو است که می‌تواند در تصمیم‌گیری به‌کار گرفته شود.

---

مسأله طراحی شبکه در زنجیره تأمین با توجه به شرایط تجاری و محیطی، توجه بسیاری از پژوهشگران را در سال‌های اخیر به خود جلب کرده است. از طرفی دیگر، عدم قطعیت‌های موجود در این شبکه‌ها، بسیاری از محققین را بر آن داشته است که با توسعه رویکردهای تصمیم-گیری مناسب، این عدم قطعیت‌ها را شناسایی کرده و آن‌ها را در مدل‌های خود لحاظ نمایند. در این مقاله با استفاده از تئوری مجموعه‌های فازی، یک مدل برنامه‌ریزی خطی عدد صحیح مختلط دو هدفه برای شبکه تأمین مواد اولیه یک مجتمع صنایع غذایی ارایه شده است. با توجه به مطالعه موردی مورد نظر، علاوه بر لحاظ کردن عامل هزینه، دو عامل مهم و اثرگذار کیفیت و زمان نیز در مدل لحاظ شده است. در این مدل، هم محدودیت‌ها و هم پارامترهای مسأله از نوع فازی در نظر گرفته شده است. برای حل مدل مذکور، از یک رویکرد فازی دو مرحله‌ای استفاده شده است. در خاتمه، نتایج حاصل از حل مدل ارایه شده است.

---

لجستیک در صنعت نفت به دو بخش بالادستی و پایین‌دستی تقسیم می‌شود. لجستیک پایین‌دستی نفت مربوط به فعالیت‌هایی است که برای رساندن نفت و گاز به دست مشتری انجام می‌شود و لجستیک بالادستی مربوط به پشتیبانی تأسیسات نفتی خشکی و فراساحل است. برای پشتیبانی و تأمین تأسیسات فراساحل از «کشتی‌های پشتیبان فراساحل» استفاده می‌شود. هزینه‌های لجستیک بالادستی، بخش عمده‌ای از هزینه‌‌های شرکت‌های نفتی را تشکیل می‌دهد. از آن‌جا که هزینه تأخیر در عملیات تأسیسات فراساحل بسیار بالاست، لذا برنامه‌ریزی مناسب برای پشتیبانی به موقع از این تأسیسات بسیار مهم است. در این مقاله مسأله تعیین مسیر کشتی‌های پشتیبان فراساحل در منطقه خارک (واقع در شمال غربی خلیج فارس) مورد مطالعه قرار گرفته است. هدف این مقاله ارائه مدلی است که با توجه به محدودیت‌های عملیاتی موجود، زمان‌بندی و توالی حرکت کشتی‌های پشتیبان فراساحل را به نحوی تعیین کند که تقاضای تمام سکوها در زمان مناسب برآورده شود. هسته اصلی این مدل بر مبنای VRPPDTW توسعه یافته است. در این مدل برای نخستین بار محدودیت مربوط به ظرفیت ذخیره‌سازی سکو بدون امکان استفاده از انبار موقت در عملیات انتقال بار بین سکو و کشتی، با فرض وجود چند کشتی و در حضور پنجره‌های زمانی نرم مورد بررسی قرار گرفته است. در این مدل علاوه بر تعیین مسیر کشتی‌های پشتیبان با کم‌ترین هزینه ممکن، زمان سرویس‌دهی سکوها نیز به حداقل می‌رسد. نتایج نشان می‌دهد که سرویس‌دهی به سکوها در کم‌ترین زمان ممکن، می‌تواند باعث افزایش در هزینه عملیاتی پشتیبانی از تأسیسات فراساحل گردد، اما از سوی دیگر تقاضای تمامی سکوها در کم‌ترین زمان ممکن برآورده می‌شود.

---

هدف اصلی در طراحی شبکه مشخص کردن جایگاه‌های مکان‌یابی و ظرفیت‌های مورد نیاز برای تسهیلات جدید می‌باشد. طراحی شبکه از تصمیمات استراتژیک هر سازمان می‌باشد. بنابراین مقدار زیادی سرمایه برای اجرای آن نیاز می‌باشد. پس انتظار می‌رود تصمیماتی که لحاظ می‌شوند برای دوره زمانی بلند مدتی قابل استفاده باشند. زیرا مثلا ساخت مجدد تسهیلاتی مانند مراکز توزیع بسیار هزینه‌زا می باشد. در دنیای واقعی ممکن است تسهیلات به دلایل گوناگونی مانند جنگ، زلزله و ... خراب شده و دیگر نتوانند به مشتریان خدمت دهند. هدف این مقاله، طراحی شبکه رو به جلو/بازگشتی با توجه به احتمال خرابی مراکز توزیع و مراکز جمع‌آوری است به‌گونه‌ای که علاوه بر کاهش هزینه‌های حمل و نقل، هزینه‌های ناشی از احداث مراکز خراب نشدنی هم حداقل گردد. هدف اصلی مدل ارائه شده، تصمیمات استراتژیک( تعیین مکان احداث تسهیلات) و تصمیمات تاکتیکی( میزان گردش مواد بین اجزاء شبکه) می‌باشد. لازم به ذکر است، چگونگی خدمت‌رسانی به مشتریان در زمان خرابی یک یا چند مرکز توزیع، تحت عنوان قابلیت اطمینان بیان می‌شود

---

در دهه گذشته تغییرات بسیار زیادی در حوزه مدیریت تأمین کنندگان در دنیای کسب و کار اتفاق افتاده است و وابستگی شرکت ها به تأمین کنندگان بیشتر از گذشته شده است. در این میان، شرکت ها با تعداد زیادی از اقلام خرید و تأمین کنندگان بالقوه مواجه هستند. همچنین با توجه به تنوع اقلام مورد نیاز، سیاست های یکسان تصمیم گیری در مورد تأمین اقلام مختلف منطقی به نظر نمی رسد. نیاز به سیاست های متفاوت بیان می کند که نوعی از دسته بندی اقلام خرید و تأمین کنندگان مورد نیاز است. در این پژوهش، براساس مدل کرالجیک و با طراحی یک مدل شبکه عصبی اقلام خرید به اقلام استراتژیک، اهرمی، گلوگاهی و عادی دسته بندی می شوند. هدف از این دسته بندی، تفاوت قائل شدن میان اقلام خرید جهت تخصیص سفارشات است. از سوی دیگر، تأمین کنندگان بر اساس عملکردشان توسط یک مدل شبکه عصبی به سه گروه مطلوب، متوسط و نامطلوب طبقه بندی می شوند. در مرحله سوم، تأمین کنندگان جهت تأمین اقلام دسته های مختلف ارزیابی و رتبه بندی می شوند. کارایی روش پیشنهادی با ارائه یک مثال عددی بررسی می شود. نتایج بدست آمده از پژوهش نشان می دهد که رتبه بندی تأمین کنندگان و تخصیص سفارشات خرید با درنظر گرفتن ماهیت اقلام خرید توانمندی بیشتری جهت مدیریت اقلام خرید و تأمین کنندگان ایجاد خواهد نمود.

---

در این مقاله مساله یکپارچه تخصیص موعد تحویل، تخصیص منابع و زمانبندی تولید و ارسال سفارش‌ها در حالت تک مشتری در یک زنجیره تامین بررسی شده است. برای کل سفارشات یک موعد تحویل اولیه‌ای در نظر گرفته می شود که افزایش آن از طرف تولید کننده دارای هزینه می باشد. سفارشات لازم است توسط یک ماشین پردازش و در قالب دسته‌هایی توسط وسایلی با ظرفیت محدود به مشتری ارسال شود. زمان پردازش کارها با اختصاص منابع قابل کنترل است. هدف تخصیص موعد تحویل، تخصیص منابع، تعیین توالی پردازش کارها و تعیین دسته‌بندی ارسال است به طوری که مجموع هزینه های تخصیص موعد تحویل، تخصیص منابع، مجموع وزنی تعداد کارهای تاخیری و هزینه‌های ارسال به طور همزمان کمینه شود. در این مقاله، یک روش برنامه ریزی پویای شبه چند جمله ای، یک مدل برنامه ریزی عدد صحیح و یک الگوریتم تقریبی با زمان چندجمله‌ای کامل برای مساله مذکور ارایه شده است.

---

زنجیره تأمین فروشنده – خریدار دارای ساختار چندوجهی است که بر یکپارچه‌سازی کلیه عوامل متمرکز می‌گردد که شامل تولید و فروش محصولات نهایی به مشتریان است. در این تحقیق، مدل‌های مختلف زنجیره تأمین فروشنده – خریدار بررسی می‌شود که در آن علاوه بر رقابت، همکاری نیز در نظر گرفته می‌شود. ما در این مقاله تقاضای هر محصول را تابعی از قیمت و هزینه تبلیغات آن محصول فرض کردیم، به‌طوری که با افزایش قیمت، تقاضا کاهش می‌یابد و با افزایش هزینه تبلیغات، تقاضا افزایش می‌یابد. مدل‌های ارائه‌شده روابط بین خریدار و فروشنده را در دو حالت بازی‌های بدون همکاری و بازی‌های با همکاری در نظر می‌گیرند. در حالت بازی‌های بدون همکاری دو حالت در نظر گرفته شده‌است که در حالت اول فروشنده از قدرت بیشتری برخوردار است و به‌عنوان رهبر فعالیت می‌کند (استکلبرگ فروشنده) و در حالت دوم خریدار به‌عنوان رهبر فعالیت می‌کند (استکلبرگ خریدار). جواب‌های کارای پارتو نیز برای مدل بازی با همکاری برای نشان‌دادن پایداری همکاری ارائه گردیده‌است. در پایان تعدادی مثال نیز برای مقایسه بین مدل‌های با همکاری و بدون همکاری ارائه شده‌است

---

در سالهای اخیر ایجاد شبکه زنجیره تامین سبز به یک استراتژی کلیدی تبدیل شده که لجستیک یکپارچه (شامل زنجیره تامین پیشرو و معکوس) یکی از راههای دستیابی به آن میباشد. فرایندهای حمل ونقل نیز از بخشهای ضروری زنجیره تامین محسوب می شود. بنابراین برنامه ریزی تسهیلات موجود در شبکه لجستیک با در نظر گرفتن سیاستهای حمل ونقل یکی از موضوعات قابل توجه در طراحی شبکه لجستیک است. در این مقاله یک مدل برنامه ریزی خطی عدد صحیح برای شبکه لجستیک یکپارچه، شامل لجستیک پیشرو (تامین کنندگان، تولید کنندگان، توزیع کنندگان و مشتریان) و لجستیک معکوس(مراکزجمع آوری، مراکز بازفرآوری و مرکزدفع) با درنظر گرفتن سیاستهای حمل ونقل (وسائط نقلیه مختلف با ظرفیتهای متفاوت) و شبکه حلقه بسته چند سطحی و چند محصولی ارائه می گردد. از جمله خروجی های مدل می توان به تعداد و تعیین مکان احداث تامین کنندگان، تولیدکنندگان، مراکز توزیع، مراکز جمع آوری و بازفرآوری و نیز میزان کالا و قطعه ای که بین سطوح مختلف زنجیره، توسط وسائط نقلیه متفاوت جابجا می شود اشاره کرد. هدف مدل پیشنهادی حداقل کردن هزینه های ثابت احداث تسهیلات و همچنین هزینه های متغیر خرید و حمل ونقل وابسته به آنهاست. برای اعتبارسنجی مدل مفروض و اجزا آن یک مثال عددی با نرم افزار GAMS حل می شود.

---

در این مقاله، یک شبکه خرید – تولید - توزیع یکپارچه برای یک زنجیره تأمین سبز چهار سطحی طراحی می شود که در آن ضمن کمینه کردن هزینه کل سیستم که در برگیرنده: هزینه خرید و ارسال مواد اولیه از تأمین کنندگان به تولیدکنندگان، هزینه ناشی از سرمایه گذاریهای زیست محیطی در مراکز تولید، هزینه تولید محصول نهایی و هزینه های توزیع و ارسال محصول از تولیدکنندگان به مراکز توزیع و فروش میباشد. با توجه به ظرفیت و امکانات موجود، بیشترین سطح سرویس دهی و خدمات رسانی به مشتریان ارائه می گردد که با حداقل ساختن کل تأخیرها در تحویل کالاها به مشتریان این مهم محقق می شود. بعلاوه در نظر است تا میزان کل دی-اکسیدکربن منتشر شده در اثر تولید و توزیع محصول در کل زنجیره را، برای کنترل اثرات مخرب زیست محیطی زنجیره تأمین، به حداقل ممکن برسد. پس از ارائه مدل ریاضی توسعه یافته برای مسأله، یک الگوریتم فراابتکاری جدید بر اساس جستجوی گرانشی چندهدفه (MOGSA) با دو نحوه نمایش متمایز برای جواب های مسأله، برای یافتن مجموعه جواب های بهینه پارتو ارائه و برای تعدادی مسأله نمونه تصادفی در ابعاد مختلف حل و مقایسه می شود.

---

در این تحقیق، یک مدل دو هدفه مسئله برنامه‌ریزی یکپارچه تولید- توزیع در یک زنجیره تامین چهار سطحی ارائه شده است. زنجیره تامین پیشنهادی شامل تولیدکنندگان، مراکز توزیع، خرده‌فروشان و مشتریان است. تصمیمات برای چندین نوع محصول و در دوره‌های زمانی مختلف گرفته شده است. اهداف مسئله علاوه بر کمینه‌کردن کل هزینه‌های زنجیره شامل آماده‌سازی و تولید محصولات، نگهداری موجودی محصولات در کارخانه‌ها، مراکز توزیع و خرده‌فروشان، حمل و خرید محصولات برای توزیع‌کنندگان، خرده‌فروشان و مشتریان، مقدار فروش از دست رفته محصولات در صورت کمبود برای مشتریان را نیز به حداقل می‌رساند. به-منظور حل مدل از یک الگوریتم چند هدفه مبتنی بر پارتو به نام‌ الگوریتم بهینه سازی اجتماع ذرات چند هدفه(MOPSO) بهره جسته‌ایم و نتایج حاصله را با الگوریتم ژنتیک مرتب‌سازی نا مغلوب (NSGA-II) مقایسه نموده‌ایم. در نهایت به‌منظور اثبات عملکرد مناسب روش های حل ارایه شده در مدل‌ پیشنهادی، با معرفی شاخص‌های استاندارد مباحث چند هدفه، این روش‌ها بر روی مسائل آزمایشی تولید شده با ابعاد مختلف مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفته است.

---

در سالهای اخیر رقابت از بین اعضاء زنجیره تأمین فراتر رفته و به رقابت بین زنجیره‌ها بدل شده است. مطالعه تصمیم‌گیری در زمینه برونسپاری بین دو زنجیره تأمین رقیب همچنان در ادبیات مغفول مانده است. از طرفی به دلیل پیچیدگیهای تحلیل، به رقابت چند بعدی یعنی در نظر گرفتن بیش از دو بعد رقابت به صورت درونزا، نیز در ادبیات پرداخته نشده است. در این مقاله، به صورت یکپارچه، مسأله رقابت سه بعدی و تصمیم‌گیری در زمینه برونسپاری در دو زنجیره تأمین در نظر گرفته می‌شود. در این راستا، دو زنجیره تأمین رقیب در نظر گرفته می‌شوند بطوریکه با ارائه یک محصول همگن برای کسب سهمی از بازار به رقابت می‌پردازند. هر زنجیره تأمین از نظر سه بعد قیمت، کیفیت و سطح خدمت تحت فشار رقابتی می‌باشند. از طرفی یکی از زنجیره‌ها با مسأله برونسپاری نهاده مواجه است که بر اساس رفتار رقیب علاوه بر سه بعد مذکور در مورد نرخ برونسپاری نیز تصمیم‌گیری می‌نماید. برای تحلیل رفتار رقابتی دو زنجیره تأمین و یافتن تعادل نش بازی، یک مدل چهار مرحله‌ای ارائه می‌شود، بطوریکه بر اساس آن سطح کیفیت تعادلی، نرخ برونسپاری تعادلی، سطح خدمت تعادلی و قیمت تعادلی هر زنجیره تعیین می‌شود. در پایان برای تحلیل حساسیت جوابهای تعادلی نسبت برخی پارامترهای مدل، مثالهای عددی ارائه می‌شود.

---

هدف از این تحقیق طراحی و حل یک مدل برای برنامه‌ریزی توزیع و موجودی در زنجیره تامین است. یک مدل برنامه‌ریزی ریاضی مختلط عدد صحیح برای یک شبکه توزیع سه سطحی توسعه داده شده است که هزینه‌های معمول در مدیریت زنجیره تامین و هزینه‌های دیرکرد و زودکرد را در نظر می‌گیرد. مدل توسعه داده شده همچنین تقاضای با محدودیت زمانی در ارضا، محدودیت در ظرفیت حمل، تحویل و ذخیره را در نظر می‌گیرد و به عنوان خروجی نوع وسیله حمل را نیز مشخص می‌کند. حل این مدل چند دوره‌ای، چند کالایی، با چند مد حمل به‌دلیل تعداد زیاد متغیرهای عدد صحیح، برای ابعاد واقعی در زمان منطقی قابل حصول نیست لذا یک الگوریتم ممتیک توسعه داده شده است. الگوریتم ممتیک توسعه داده شده از آن رو که بر چارچوب الگوریتم ژنتیک بنا شده است، از مزایای الگوریتم ژنتیک سود می‌برد و از سوی دیگر چون در مرحله ارزیابی کروموزوم‌ها با استفاده از جستجوی محلی کیفیت کروموزوم‌ها ارتقا می‌یابد، به‌طور متوسط انتظار می‌رود جواب‌هایی به مراتب بهتر از الگوریتم ژنتیک به‌دست آید. نتایج محاسباتی برتری کارایی روش حل توسعه داده شده را نسبت به روش عمومی حل مسایل برنامه‌ریزی ریاضی مختلط نشان می‌دهد.

---

مدیریت موجودی توسط فروشنده (VMI) یکی از استراتژی‌هایی است که به‌طور گسترده در زمینه‌ی یکپارچه‌سازی و ساده‌سازی زنجیره‌ی تأمین استفاده می‌شود. VMI، مشارکتی بین تأمین‌کننده (اغلب تولیدکننده) و خرده‌فروشان است که به موجب آن تأمین‌کننده تصمیمات مربوط به بازپرسازی خرده‌فروشان را اتخاذ می‌کند. از آن‌جا که در مطالعات پیشین ارزش زمانی پول در مدل‌های تحلیلی VMI منعکس نشده است؛ در این پژوهش برای اولین بار مدل جدیدی برای زنجیره‌ی تأمین دو سطحی یک تولیدکننده و چند خرده‌فروش تحت برنامه‌ی VMI غیرامانتی (non-consignment VMI) با درنظر گرفتن ارزش زمانی پول ارائه می‌شود. به‌منظور وارد کردن ارزش زمانی پول ابتدا ارزش فعلی هزینه‌ها در طی یک دوره محاسبه و سپس به افق بی نهایت تعمیم و بعد به هزینه‌ی همسنگ سالیانه تبدیل می‌شود. همچنین نشان داده می‌شود که تحت سیستم VMI غیرامانتی هزینه‌ی خرده‌فروشان نسبت به سیستم سنتی (بدون VMI) از کاهش زیادی برخوردار ولی تولیدکننده با افزایش هزینه مواجه می‌شود. در این پژوهش دلایل همکاری تولیدکننده با برنامه‌ی VMI علی‌رغم افزایش هزینه‌هایش به‌روشنی تبیین می‌شود. درنهایت تحلیل حساسیت به‌منظور بررسی تأثیر پارامترهای مختلف مدل بر جواب بهینه انجام می‌شود. نتایج علاوه بر درستی رفتار مدل نشان می‌داد که با درنظرگرفتن هزینه‌ی جریمه‌ی بالا‌ به ازای هر واحد کالا، مدل ارائه شده می‌تواند برای زنجیره‌ی تأمین با محدودیت ظرفیت نیز به‌کار گرفته شود.

---

فرآیند حمل و نقل یکی از فرآیندهای اصلی لجستیک بوده که محققان همواره با طراحی سیستمهای مناسب حمل و نقل سعی در کمینه نمودن هزینه های ناشی از آن نموده اند. یکی از این سیستمها، لجستیک میلک ران می باشد و به عنوان گام بعدی تولید ناب که موجب کاهش زمان سیکل، سطح موجودی و آزاد سازی فضای انبارش می شود، شناخته شده است. در این پژوهش یک مدل پیشنهادی مبتنی بر خوشه بندی ارائه شده که در فاز اول تامین کنندگان را به منظور ایجاد سازگاری در مواد و قطعات مورد حمل، خوشه بندی نموده و سپس در فاز دوم برای تامین کنندگانی که در یک خوشه قرار گرفته اند، مسیریابی بهینه با هدف کمینه کردن هزینه های سفر و زمان سفر با در نظر گرفتن دو محدودیت مهم حداکثر ظرفیت و زمان سفر برای هر وسیله نقلیه را انجام می دهد. الگوریتم پیشنهادی با الگوریتم ژنتیک حل شده و به منظور تنظیم پارامترها از روش تاگوچی بهره گرفته شده است. در نهایت نتایج حاصله از اجرای الگوریتم پیشنهادی با نتایج حاصل از نرم افزار لینگو، کارایی الگوریتم پیشنهادی را تصدیق می کنند.

---

این مقاله به ارائه یک مدل طراحی شبکه زنجیره تأمین امداد رسانی سه سطحی شامل تأمین کنندگان، مراکز توزیع امداد و نقاط آسیب دیده (نقاط تقاضا) در شرایط عدم قطعیت پرداخته است. جهت لحاظ نمودن عدم قطعیت موجود در پارامترهای تقاضا، تأمین و مولفه های هزینه ای مسئله، از رویکرد بهینه سازی استوار داده های بازه ای استفاده شده است. مدل استوار ارائه شده قادر است تا با هدف کمینه نمودن مجموع هزینه های زنجیره تأمین، به صورت همزمان تصمیمات بهینه مکان یابی و تخصیص محصولات امدادی در زنجیره تأمین را تعیین نماید. در نهایت، با بهره گیری از داده های حاصل از مطالعه موردی وقوع زلزله در مناطق زلزله‌خیر شمال و جنوب البرز مرکزی، مدل ارائه شده مورد آزمون قرار گرفته و کاربرد پذیری آن در شرایط واقعی نشان داده شده است.

---

طراحی شبکه‌ی توزیع از سه مسأله‌ی مکان‌یابی - تخصیص، مسیریابی وسیله‌ی نقلیه و کنترل موجودی تشکیل شده است. در این مقاله، یک شبکه‌ی توزیع سه سطحی شامل یک تأمین‌کننده‌ی اصلی، چند مرکز توزیع بالقوه و تعدادی مشتری، مورد مطالعه قرار می‌گیرد و به منظور یکپارچه‌سازی شبکه‌ی مذکور، مسائل مکان‌یابی مراکز توزیع، تخصیص مشتریان به مراکز توزیع فعال شده، مسیریابی وسایل نقلیه و کنترل موجودی مراکز توزیع به صورت همزمان در نظر گرفته می‌شوند. برای نیل به این هدف، ابتدا برای مسأله‌ی مورد بررسی یک مدل ریاضی جدید با هدف کمینه کردن مجموع هزینه‌های مکان‌یابی، تخصیص، مسیریابی و کنترل موجودی توسعه داده می‌شود. سپس با توجه به پیچیدگی محاسباتی مسأله، برای حل آن از الگوریتم فراابتکاری ژنتیک استفاده می‌شود. برای نشان دادن کارایی الگوریتم، تعدادی مسأله در ابعاد مختلف، حل و نتایج محاسباتی با نتایج به دست آمده از نرم‌افزار GAMS مقایسه می‌شوند.