نشریه بین المللی مهندسی صنایع و مدیریت تولید

در این مقاله یک مسأله انتخاب تأمین‌کننده چندمحصولی را در یک زنجیره تأمین سه سطحی شامل چندین تأمین‌کننده مواد خام، یک تولیدکننده و یک خرده‌فروش مورد بررسی قرار داده‌ایم. فرض می‌شود موادخامی که از تأمین‌کننده خریداری می‌شوند بلافاصله به دست تولیدکننده می‌رسند. این مواد خام برای تولید محصولات مختلف استفاده شده و در هر دوره زمانی مواد خام به محصولات تمام شده در همان دوره تبدیل می‌شوند و در نهایت به دست خرده‌فروش می‌رسند. هدف این مدل علاوه بر انتخاب تأمین‌کننده مناسب و تعیین مقدار سفارش به هر تأمین‌کننده، یکپارچه‌سازی تصمیمات موجودی در کل زنجیره تأمین می‌باشد. یک مدل ریاضی برای این مسأله ارائه شده و در آن محدودیت‌های ظرفیت تأمین‌کنندگان و محدودیت مقدار سفارش به هر تأمین‌کننده برای هر ماده خام نیز در نظر گرفته شده‌است. برای حل مدل از الگوریتم ژنتیک استفاده شده‌است. همچنین برای ارزیابی الگوریتم ژنتیک، مدل توسط نرم‌افزار GAMS نیز حل شده‌است. مقایسه حاصل از دو روش حل بیانگر کاهش چشمگیری در زمان حل مسائل توسط الگوریتم ژنتیک و همچنین ارائه جوابهایی نزدیک به بهینه و با درصد اختلاف کمی نسبت به GAMS می‌باشد. بنابراین می‌توان اظهار داشت که الگوریتم ژنتیک ارائه شده یک روش حل مناسب برای مدل مذکور می‌باشد.

یکی از مهمترین مسائل در سیستم تولید سلولی مبحث تخصیص منابع به خصوص نیروی انسانی می­باشد. نوآوری این پژوهش نسبت به کارهای انجام شده، در نظرگیری اثر یادگیری و فراموشی اپراتور ضمن خدمت است، مسئله­ای که می­تواند در میزان مهارت کسب شده­ی اپراتور در انتهای دوره­ی برنامه­ریزی و تخصیص فعالیت­ها در دوره­ی آتی موثر واقع شود. در این مدل عواملی دیگر همچون استخدام و اخراج، حقوق و دستمزد، سطح­بندی مهارتی و جابه­جایی اپراتور پرداخته شده است و سعی در ارائه­ی مدلی جامع در مبحث تخصیص نیروی انسانی شده است. در این مطالعه یک رویکرد بهینه‌سازی استوار برای مدل‌سازی عدم قطعیت در سیستم تولید سلولی ارائه شده است. استواری مدل ارائه شده باعث شده است تا جواب بدست آمده به ازای تمامی مقادیر پارامتر‌های غیرقطعی، شدنی بودن خود را حفظ نماید و در این محیط غیر قطعی به دنبال یافتن جواب بهینه باشد. مدل ارائه شده با استفاده از تکنیک­های خطی­سازی به مدلی خطی تبدیل شده­است. پس از کدنویسی مدل ارائه شده، با استفاده از نرم‌افزار گمس به تحلیل­هایی از جمله بررسی مقادیر بهینه و زمان حل هر یک از مدل­های خطی و غیرخطی پرداخته شده است. همچنین یک مطالعه موردی از مرکز ریخته گری شرکت سایپا مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس نتایج بدست آمده هزینه استخدام اپراتور بیشترین تاثیر را بر روی میزان بهینه تابع هدف در شرایط عدم قطعیت مدل داشته است.