مجموعه آموزشی مهندسی صنایع، در اواخر قرن 19 در پ ی گسترش ن ی از به روشها و ابزارهای س ی ستمات ی ک در تصمیمگیری و مدیریت بنگاههای تجاری و تولیدی که مشخصههای اصلی محیطهای مدیریتی در آن زمان سرعت، رقابت، کیفیت و هزینه بود، شکل گرفت. توجه اصل ی در آموزش و پژوهش مهندس ی صنا ی ع متاثر از سطح پیچیدگی و اندازه سازمان در بنگاههایی که با ابعاد چند ملیتی طراحی شده بودند، معطوف به توسعه نگرش سیستمی و فرآیند علمی برا ی تجزیهوتحلیل گزینههای ممکن تصمیم، و همچنین ارزیابی و انتخاب بهینه آنها تحت شرایط متفاوت قطعی و احتمالی گرد ی د.
ا ی ن ضرورت به طور تدر ی ج ی تلفیق متنوعی از علوم ریاضیات، آمار و احتمال، علوم مدیریت و اقتصاد، مبانی مهندسی و علوم سیستم را بهعنوان زیرساخت مهندسی صنایع قرار داد و به همین واسطه دروس متنوعی در بسته آموزشی مهندسی صنایع وارد شد. این مجموعه تاکنون متناسب با تغیرات محیطی مورد اصلاحات مستمری ن ی ز واقع شده است.
هدف اصلی تحقیق حاضر، ارائه یک مدل تلفیقی همگن برای طبقهبندی تواناییهای دانشآموختگان رشته مهندسی صنایع در بازارهای کار کشور بر اساس شناخت علمی و سیستماتیک از محتوای آموزشی فعلی این رشته در دانشگاههای کشور می باشد که به تبع آن، مطالعه و انجام اصلاحات یکپارچه مورد نیاز در محتوا و جهتگیریهای آموزشی مجموعه متناسب با شرایط فعلی فضاهای مدیریتی و تصمیمگیری فراهم گردد.
در این مقاله ابتدا، با مروری بر سیر تحولات و تکامل رشته مهندسی صنایع، محتوای آموزشی این رشته در مقطع کارشناسی بهصورت یک مدل طبقهبندی همگن ارائه شده و سپس بر اساس آن، تواناییهای تخصصی مورد انتظار از مهندسی صنایع استخراج گردیده است. سطحِ توانمندی دانشآموخته در هر زمینه تخصصی، در قالب سه مولفه اساسی مدل شامل؛ دانش، بینش و مهارت دانشآموخته، مورد توجه واقع شده است.
مدل ارائهشده، توانمندی اصلی یک مهندس صنایع را نسبت به سایر مهندسان در حوزه کاربرد نگرش سیستمی جهت حل مسائل سازمان که مشتمل بر توانمندیهای «تحلیل، طراحی و تصمیمگیری، برنامهریزی و کنترل» می باشد، طبقهبندی نموده است.
سطح اطمینان ساختار و محتوای مدل ارائه شده به استناد نظر خبرگان دانشگاهی کشور در زمین ۀ مهندسی صنایع 95% می باشد.
بر این اساس و به کمک یک تحلیل سلسلهمراتبی نشان داده شده است که، در حوزه توانمندیهای تخصصی مهندس صنایع، توانمندیهای؛ تحلیل، طراحی و تصمیمگیری از اهمیت بیشتری نسبت به توانمندیهای؛ برنامهریزی و کنترل برخوردارند .
