نشریه بین المللی مهندسی صنایع و مدیریت تولید

---

این مقاله به معرفی یک متدولوژی جهت بهینه سازی نرخ تولید پرداخته و جهت این امر بر رویکرد تعیین بهینه موجودی های بافر تمرکز می کند. موجودی های بافر، موجودی هایی از قطعات نیمه ساخته بین ایستگاه های تولیدی به شمار می روند که ظرفیت آنها در طراحی خطوط تولید از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده و تأثیر بسزایی بر نرخ تولید خط می گذارند. در این متدولوژی با کنار گذاشتن بسیاری از فرضیات ساده کننده، فرض می شود که تمامی زمان های ورود قطعات به سیستم، مدت زمان های خدمت دهی ماشین آلات، زمان بین خرابی ماشین ها، زمان لازم برای تعمیر ماشین ها می تواند غیر قطعی بوده و از توابع توزیع عمومی تبعیت کند (نه فقط تابع توزیع نمایی). جهت تعیین بهینه ظرفیت بافر ها، خط تولید به عنوان یک شبکه صف در نظر گرفته شده و با استفاده از متدولوژی سطح پاسخ، شبیه سازی کامپیوتری، الگوریتم ژنتیک و روش های تصمیم گیری چند هدفه، ظرفیت بهینه بافر ها تعیین می شود.

---

برای کنترل میانگین فرآیند در حالتیکه داده ‏ها دارای ابهام هستند معمولاً از نمودار X-Bar فازی استفاده می‏شود. در این مقاله برای کنترل فرآیند در چنین حالتی، نمودار کنترل منطقه ای با استفاده از تئوری مجموعه‏‏ های فازی توسعه داده شده و نمودار حاصل نمودار کنترل منطقه ‏ای فازی نامیده شده است. برای بررسی عملکرد نمودار کنترل منطقه‏ ای فازی یک برنامه شبیه‏ سازی طراحی شده است که با استفاده از آن مقادیر طول متوسط در دنباله نمودارهای کنترل منطقه‏ای فازی و همچنین نمودار X-Bar فازی محاسبه و عملکرد این دو نمودار با هم مقایسه شده است. نتایج حاصل از شبیه‏ سازی نشان می‏دهد که عملکرد نمودار کنترل منطقه ‏ای فازی در تغییرات کمتر از سه انحراف معیار از نمودار X-Bar فازی بهتر بوده و این برتری در تشخیص تغییرات کوچک در میانگین فرآیند چشمگیر است. طراحی و استفاده از نمودار کنترل منطقه‏ ای فازی علاوه بر بهبود فرایند، کاربرد نمودار را در شرایط واقعی که اطلاعات دارای ابهام هستند افزایش داده و می‏توان از این نمودار به عنوان جایگزین نمودار X-Bar فازی استفاده کرد.

---

در این مقاله یک مدل دو هدفه از مسائل تلفیقی قیمت‌گذاری و صف در یک محیط عدم قطعی برای تقاضا ارائه شده است. دو هدف مدل ارائه شده عبارتند از : 1) ماکزیمم سازی سود فروشنده و 2) مینیمم سازی زمان انتظار مشتریان در سیستم صف. تصمیم‌گیری روی پارامترهای قیمت، طول دوره وارانتی و ظرفیت خدمت دهی برای یک فروشنده با در نظر گیری دو کانال فروش و خدمات پس از فروش مورد تحلیل قرار گرفته است. به منظور فرموله سازی تابع تقاضا یک سیستم فازی جهت تخمین تقاضا تحت وابستگی به پارامترهای قیمت و طول دوره وارانتی توسعه داده شده است. به علاوه به منظور حل مدل، یک الگوریتم تلفیقی جدید از الگوریتم ژنتیک و سیستم فازی پیشنهاد شده است و در انتها نتایج عددی با حل یک مسئله نمونه مورد تحلیل قرار گرفته است.

---

در این مقاله دو مسأله انتخاب و زمانبندی سفارشات به­صورت همزمان مورد بررسی قرار می­گیرد که در آن هر سفارش با توجه به میزان درآمد ناشی از تحویل آن به مشتری و مدت زمان فرآیند در محیط سری انعطاف­پذیر با ماشین­ها موازی غیرمشابه تعریف می­شود. دو روش ابتکاری جدید با نام­های SFAT و AFST برای حل این مسأله با تابع هدف ترکیبی حداکثر نمودن درآمد و حداقل نمودن طول دوره ساخت توسعه داده شده است. همچنین یک مدل ریاضی و دو حد پایین برای درآمد و طول دوره ساخت معرفی شده است. برای ارزیابی عملکرد مدل­ها و روش­های معرفی شده، حدود پایین و روش­های ابتکاری با جواب بهینه مقایسه شده است. نتایج نشان می­دهد که هر دو روش ابتکاری توسعه یافته دارای عملکرد مطلوبی در حل مسأله زمانبندی و انتخاب همزمان سفارشات دارند.

---

در این مقاله، الگوریتمی ابتکاری برای حل مساله جابجایی کانتینرها در حالت مجاز بودن جابجایی کانتینر بین دسته‌های مختلف پیشنهاد می‌گردد تا در حداقل زمان کارکرد جرثقیل، بلوکی از کانتینرها با توجه به تقدم موجود بین کانتینرها تخلیه گردد. با توجه به پیچیدگی بالای مساله، برای حل آن از رویکرد شکستن مساله اصلی به زیر مسائل کوچک‌تر استفاده شده است. در حل این زیر مسائل از راهکارهای موجود در ادبیات حالت ساده­تر مساله، که در آن جابجایی کانتینر صرفا در درون دسته مربوطه مجاز می‌باشد بهره­ برده‌ایم. با استفاده از رویکرد شکست، نمونه مثال‌هایی تا سقف 720 کانتینر به گونه­ای موثر حل شده‌اند که حاکی از قابل استفاده بودن روش پیشنهادی در موارد عملی می‌باشد. نتایج حاصله از روش پیشنهادی، با جدیدترین مطالعات موجود در ادبیات مقایسه شد که جز اندک مواردی، نتایج حاصله حاکی از حصول جواب­هایی بهتر در مدت زمانی کمتر در مقایسه با الگوریتم­های مشابه می‌باشد.

---

هنگامی‌که در یک نمودار کنترل فرایند آماری چندمتغیره هشدار خروج از کنترل ظاهر می­شود یک سؤال طبیعی این است که کدام متغیر یا متغیرها این وضعیت را بوجود آورده­اند؟ در واقع وضعیت خروج از کنترل فقط می‌تواند مربوط به یکی از متغیرها باشد و معقول نیست که وضعیت خروج از کنترل به همه متغیرها نسبت داده شود. در متون کنترل کیفیت آماری روش های مختلفی برای پاسخ به این سؤال پیشنهاد شده است. در مقاله حاضر روشی معرفی می­شود که درآن آماره کنترل ماکسیمم قدرمطلق متغیرهای تواماً استاندارد شده می­باشد. اهمیت روش پیشنهادی، سادگی آن در مقایسه با روش­های مشابه پیشنهادی موجود در متون کنترل فرایندهای چندمتغیره آماری می باشد

---

در این مقاله مسأله بهینه سازی همزمان اندازه انباشته و زمانبندی در محیط تولید کارگاهی انعطاف پذیر با محدودیت ظرفیت ماشین ها بررسی شده است. بدلیل ماهیت محیط تولید کارگاهی انعطاف پذیر مسأله دارای ساختار چند مرحله ای و چند ماشینی بوده و هدف از آن تعیین برنامه تولید بهینه به نحوی است که هزینه های سیستم شامل هزینه های تولید، نگهداری، راه اندازی و اضافه کاری کمینه گردد. ابتدا یک مدل برنامه ریزی ترکیبی عدد صحیح جدید در قالب مدل ظرف زمانی بزرگ تعیین اندازه انباشته و زمانبندی جامع (GLSP) برای مسأله ارائه و با توجه به اینکه مسأله قویاً  NP-hard  است یک روش فراابتکاری مبتنی بر ترکیب الگوریتم ژنتیک با الگوریتم بهینه سازی توده ذرات برای حل آن پیشنهاد شده است. همچنین از آنجایی که ثابت شده است پیدا کردن یک جواب شدنی در مسأله تعیین اندازه انباشته با ظرفیت محدود منابع و داشتن زمان راه اندازی  NP-hardاست به دلیل جلوگیری از صرف بخش زیادی از فرآیند جستجوی جواب بهینه به جستجو در نقاط نشدنی فضای مسأله یک روش ابتکاری موثر و کارآمد بنام رویه انتقال ارائه شده است. این رویه در نتیجه یک جستجوی همسایگی به هدایت فرآیند کاوش به نقاط شدنی مسأله کمک می نماید. نهایتاً نتایج محاسباتی کارایی روش حل پیشنهادی را نمایش می دهد.

---

انتخاب بهترین مجموعه ممکن تأمین­کنندگان برای یک زنجیره تأمین – سیستمی هماهنگ از تأمین‌کنندگان، تولید‌کنندگان، ترابران، خرده­فروشان و مشتریان- تأثیر چشمگیری بر سودآوری و موفقیت کل زنجیره تأمین دارد. به همین دلیل، بهینه ساختن کلیه فرایندهای تجاری و استفاده از راهکارهای سودمند­تر جهت صرفه­جویی در هزینه­ها مطلوب می­باشد. این مقاله بر روی فعالیت انتخاب تامین کنندگان در یک زنجیره تامین تمرکز دارد. بنابراین فرض می کنیم زنجیره تامین از دو لایه خریدار و تامین کنندگان تشکیل شده است به گونه ای که خریدار در هر زیر دوره زمانی تعدادی از تامین کنندگان را برای تامین اقلام مورد نیازاش براساس معیارهای قیمت، هزینه تراکنش و هزینه نگهداری در انبار انتخاب می نماید. این پژوهش به ارائه یک الگوریتم جدید جهت انتخاب بهترین مجموعه تامین کنندگان در هر زیر-دوره می­پردازد. این الگوریتم حداکثر زمان مدنظر خریدار در هر زیر-دوره زمانی و خطای مورد قبول خریدار را به عنوان ورودی دریافت می کند و پاسخ خریدار را در متوسط مدت زمان نزدیک حداکثر زمان مدنظر خریدار با خطای کمتر از خطای مورد قبول بر می گرداند. پاسخ خریدار عبارت از اینست که به کدام تامین کننده چه نوع قلمی و به چه تعداد سفارش دهد و حتی ممکن است تعدادی از اقلام مورد نیاز در زیر-دوره‌های آتی را در زیر-دوره جاری تامین شود و در انبار نگهداری شوند. در هر زیر-دوره تغییراتی در محیط ایجاد می شود بنابراین مدل تصمیم گیری [1] در این پژوهش تغییرات احتمالی محیط را در نظر گرفته و هزینه­های ناشی از انتخاب را بشدت کاهش می­دهد . این مدل بر پایه تکنیک­های خوشه­بندی داده­ها استوار است. برخلاف سایر مدل­های انتخاب، که از ابتدا به اجرای مجدد الگوریتم خود در هر زیر-دوره انتخاب، بر روی کل محیط می­پردازند؛ این مدل تنها تغییرات صورت گرفته در محیط را در نظر گرفته و با اعمال این تغییرات، بهترین مجموعه جدید را برای زیر-دوره کنونی پیدا می­نماید. بنابراین با حذف محاسبه مجدد عناصر تغییر نیافته محیط، هزینه­های انتخاب به طرز چشمگیری کاهش می­یابند. ارزیابی­های عددی نیز، کاربرد عملی این الگوریتم را تأیید می نماید.

---

  [1] مدل تصمیم گیری همان مدل تصمیم گیری در [1] است.

---

در دهه گذشته تغییرات بسیار زیادی در حوزه مدیریت تأمین کنندگان در دنیای کسب و کار اتفاق افتاده است و وابستگی شرکت ها به تأمین کنندگان بیشتر از گذشته شده است. در این میان، شرکت ها با تعداد زیادی از اقلام خرید و تأمین کنندگان بالقوه مواجه هستند. همچنین با توجه به تنوع اقلام مورد نیاز، سیاست های یکسان تصمیم گیری در مورد تأمین اقلام مختلف منطقی به نظر نمی رسد. نیاز به سیاست های متفاوت بیان می کند که نوعی از دسته بندی اقلام خرید و تأمین کنندگان مورد نیاز است. در این پژوهش، براساس مدل کرالجیک و با طراحی یک مدل شبکه عصبی اقلام خرید به اقلام استراتژیک، اهرمی، گلوگاهی و عادی دسته بندی می شوند. هدف از این دسته بندی، تفاوت قائل شدن میان اقلام خرید جهت تخصیص سفارشات است. از سوی دیگر، تأمین کنندگان بر اساس عملکردشان توسط یک مدل شبکه عصبی به سه گروه مطلوب، متوسط و نامطلوب طبقه بندی می شوند. در مرحله سوم، تأمین کنندگان جهت تأمین اقلام دسته های مختلف ارزیابی و رتبه بندی می شوند. کارایی روش پیشنهادی با ارائه یک مثال عددی بررسی می شود. نتایج بدست آمده از پژوهش نشان می دهد که رتبه بندی تأمین کنندگان و تخصیص سفارشات خرید با درنظر گرفتن ماهیت اقلام خرید توانمندی بیشتری جهت مدیریت اقلام خرید و تأمین کنندگان ایجاد خواهد نمود.

---

در این مقاله مساله یکپارچه تخصیص موعد تحویل، تخصیص منابع و زمانبندی تولید و ارسال سفارش‌ها در حالت تک مشتری در یک زنجیره تامین بررسی شده است. برای کل سفارشات یک موعد تحویل اولیه‌ای در نظر گرفته می شود که افزایش آن از طرف تولید کننده دارای هزینه می باشد. سفارشات لازم است توسط یک ماشین پردازش و در قالب دسته‌هایی توسط وسایلی با ظرفیت محدود به مشتری ارسال شود. زمان پردازش کارها با اختصاص منابع قابل کنترل است. هدف تخصیص موعد تحویل، تخصیص منابع، تعیین توالی پردازش کارها و تعیین دسته‌بندی ارسال است به طوری که مجموع هزینه های تخصیص موعد تحویل، تخصیص منابع، مجموع وزنی تعداد کارهای تاخیری و هزینه‌های ارسال به طور همزمان کمینه شود. در این مقاله، یک روش برنامه ریزی پویای شبه چند جمله ای، یک مدل برنامه ریزی عدد صحیح و یک الگوریتم تقریبی با زمان چندجمله‌ای کامل برای مساله مذکور ارایه شده است.

---

در نمودار کنترل کلاسیک نرخ نمونه‌گیری از فرایند ثابت است. در واقع همواره نمونه‌هایی با اندازه ثابت و در فاصله‌های زمانی ثابت از فرایند گرفته می‌شود. این نمودار در شناسایی تغییرات کوچک و متوسط در میانگین فرایند عملکرد خوبی ندارد. همچنین، در مدل‌های اقتصادی مقادیر ثابتی برای پارامترهای هزینه‌ای درنظرگرفته می‌شود. این درحالی است که تغییرات سایر پارامترها اثرات متقابلی بر تخمین هزینه‌های کیفیت دارد. در سالهای اخیر با گسترش روش‌های تاگوچی در طراحی محصول، مفهوم تابع زیان با بسیاری از مدل‌های تصمیم‌گیری آماری که نیازمند تخمین هزینه‌های کیفیت هستند، آمیخته شده است. در این راستا برپایه مفاهیم زنجیر مارکوف این تحقیق، به توسعه نمودار کنترل با فواصل نمونه‌گیری متغیر با درنظرگرفتن تابع زیان کیفیت تاگوچی پرداخته است. سپس با استفاده از تکنیک الگوریتم ژنتیک، پارامترهای نمودار کنترل به گونه‌ای تعیین می‌گردند که هزینه‌های پایش فرایند حداقل گردد. همچنین، برای تعیین مقادیر بهینه پارامترهای الگوریتم ژنتیک از آرایه متعامد تاگوچی بهره‌گرفته شده است. تحلیل نتایج حاصل از مدل توسعه داده شده در مقایسه با رویکرد نمونه‌گیری ثابت، برتری روش توسعه داده شده را نشان می‌دهد.

---

گارانتی به عنوان یک پارامتر مهم در فروش یک محصول ، نشانه ای از کیفیت محصول و ضمانت نامه ای جهت ایجاد اطمینان از خرید محصول برای مصرف کنندگان است.گارانتی یک محصول از لحظه خرید محصول تا پایان مدت گارانتی ادامه می یابد. هزینه هایی که می تواند در مدت زمان گارانتی یک محصول دخیل باشند و مدیریت را به تصمیم گیری در این خصوص الزام کند شامل هزینه تعمیرات و نگهداری و هزینه خرابی محصول در نظر گرفته شده است .لذا در نظر گرفتن پارامترهای زمان و ارزش زمانی پول منطقی می باشد.در این مقاله برای اولین بار بر اساس شاخص ارزش خالص فعلی (NPV) ، مدت زمان اقتصادی گارانتی بر اساس داده های احتمالی و شبیه سازی شده تعیین گردید و در آخر به تحلیل حساسیت پارامتر های اثر گذار پرداخته شده است.

---

مساله مکان­یابی و طراحی شبکه تسهیلات هاب به صورت گسترده­ای در تئوری مکان­یابی مورد بررسی قرار گرفته است. این مساله معمولاً با تصمیم­گیری همزمان در مورد تعداد بهینه تسهیلات هاب، مکان­ آن‌ها و تخصیص گره های غیر­هاب همراه است. در این مقاله، یک هیوریستیک جدید و مقاوم در چارچوپ الگوریتم ترکیبی ژنتیک - تبرید شبیه­سازی شده (GA-SA) به منظور حل مساله مکان­یابی تسهیلات هاب با تخصیص یگانه و ظرفیت نامحدود توسعه داده شده است. در هیوریستیک ارائه شده، از الگوریتم ژنتیک در جهت تشکیل تعدادی از راه­حل­‌های آغازین متنوع استفاده می­شود و در ادامه الگوریتم تبرید شبیه­سازی شده به منظور بهبود هر دو بردار مکان و تخصیص مساله به کار گرفته می­شود. از آنجایی که عملکرد الگوریتم‌های هیوریستیک به شدت تحت تاثیر مقادیر پارامترهای آنها است، یک رویکرد تنظیم پارامتر مقاوم مبتنی بر طراحی آزمایش­ها پیشنهاد شده است که علاوه بر بهبود و حفظ توانایی الگوریتم در دستیابی به جواب مناسب، زمان اجرای الگوریتم را به طور قابل ملاحظه‌‌ای کاهش می‌دهد. در راستای تبیین کارایی الگوریتم توسعه داده شده، نتایج به دست آمده از اجرای الگوریتم بر روی مجموعه داده­های استاندارد CAB و AP با نتایج بهترین الگوریتم­های موجود در ادبیات مورد مقایسه قرار گرفت. این نتایج بیان می­دارند که الگوریتم ترکیبی ارائه شده علاوه بر سرعت محاسباتی بالاتر نسبت به سایر الگوریتم­ها، در دستیابی به پاسخ­های بهینه و یا نزدیک به بهینه موفق است. 

---

تعیین سیاست کنترل موجودی مناسب و قیمت فروش بهینه برای کالاهای مختلف همواره یکی از موضوعات اصلی تحقیقات آکادمیک و صنعتی بوده است. به علاوه زمانی که کالای مورد نظر فاسدشدنی باشد، به دلیل خصوصیات ویژه ای که این کالاها دارند، تعیین این موارد از اهمیت بالاتری برخوردار است. در این مقاله یک مدل موجودی همراه با قیمت گذاری برای کالاهای فاسدشدنی به صورت توام در نظر گرفته می شود. نرخ تقاضا قطعی، پیوسته و به صورت تابعی از زمان و قیمت فرض شده است. کمبود در سیستم موجود است و به صورت پس افت پاره ای فرض شده است. هدف تعیین مقادیر بهینه قیمت، زمان بهینه بازپرسازی و اندازه سفارش است، تا بدین وسیله سود حداکثر شود. بنابراین بعد از ارائه مدل نشان داده می شود که در هر قیمتی، زمان بازپرسازی موجود، منحصربه فرد و بهینه است. سپس ثابت می شود که با در دسترس بودن زمان بهینه بازپرسازی، تابع هدف، تابعی مقعر از قیمت است و بنابراین مقدار بهینه آن موجود است. در ادامه الگوریتمی ساده برای به دست آوردن متغیرهای مدل بیان می شود. و در انتها مثالی عددی برای تشریح مدل و الگوریتم ارائه می گردد.

---

حل مسائل پیچیده با فضای جستجوی بزرگ، همواره یکی از چالش های محققان برای رسیدن به پاسخ های بهینه بوده و هست. اما از آنجایی که به دست آوردن راه حل بهینه با استفاده از روش های دقیق و غیرهوشمند، بسیار مشکل است، اغلب رویکردها در سال های اخیر بر روی روش های تقریبی و فراابتکاری معطوف شده است. در این مقاله، روش جدیدی در ترکیب الگوریتم های فراابتکاری برای حل مسئله زمان بندی کار کارگاهی انعطاف‌پذیر در شرایط چندهدفی ارائه شده است. این مسئله که نوع تعمیم یافته مسئله کلاسیک زمان بندی کار کارگاهی است، جزء مسائل NP-hard محسوب می شود. معمولاً در خصوص استفاده از روش های جستجوی محلی، دغدغه اصلی برای رسیدن به بهینه سراسری، انتخاب نقاط شروع مناسب است. لذا در این مقاله الگوریتم ژنتیک توسعه یافته ای با تکیه بر پارامتر جدید همسایگی ارائه شده است که خروجی آن شناسایی چند خوشه در اطراف نواحی برازنده تر است. بهترین راه حل هر خوشه، نماینده مناسبی برای نقطه شروع در روش های جستجوی محلی به شمار می آید. بهینه سراسری نیز از مقایسه نتایج این جستجوهای محلی به دست می آید. نتایج محاسباتی بر روی نمونه مسائل معروف نشان می دهد که راه حل های بهینه سریع تر و مطمئن تر از سایر روش ها به دست آمده است.

---

  خط مونتاژ مدل ترکیبی نوعی خاص از خطوط تولیدی است که می‌تواند مدل‌های متفاوتی از یک محصول را بر روی یک خط تولید کند. یکی از مهم‌ترین مسائل در راستای استفاده و بهره مندی مناسب از این نوع خط مونتاژ، تعیین توالی تولید محصولات است.

  در سال‌های اخیر تحقیقات زیادی بر روی مسئله‌ی تعیین توالی صورت گرفته است که برخی محققان در مطالعاتشان ضمن ارائه‌ی مدل‌های ریاضی، به منظور یافتن جواب بهینه‌ روش‌های بسیار متنوعی را پیشنهاد کرده‌اند. در این مقاله ضمن مرور و استفاده از تحقیقات پیشین ٬ یک مدل ریاضی برای مسئله‌ی تعیین توالی ورود محصولات به منظور کمینه کردن مجموع هزینه‌های توقف‌های ناشی از عدم تکمیل به موقع کار مونتاژ در هر ایستگاه ارائه شده است. برای حل مسئله و با توجه به پیچیدگی مدل ریاضی غیر خطی عدد صحیح مختلط ارائه شده یک الگوریتم فرا ابتکاری پیشنهاد شده است. به منظور بررسی الگوریتم پیشنهادی 48 مساله در اندازه های مختلف تولید شدند. در دسته اول و دوم الگوریتم به جواب بهینه و در دسته سوم به جواب نزدیک به بهینه میرسد. نتایج اجرای مدل در خط مونتاژ پراید شرکت سایپا نشان می‌دهد که شرکت سایپا می‌تواند هزینه‌ی فروش از دست رفته‌ی خود را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.

---

بالانس خط مونتاژ یک استراتژی اثربخش برای کاهش هزینه ها و افزایش بهره وری در صنعت خودروسازی است. در واقع این مسئله تخصیص کارهای مختلف به ایستگاه های کاری است به گونه ای که هزینه های مونتاژ کمینه، تقاضاها تامین، و محدودیت های فرآیند مونتاژ برآورده شوند. خطوط مونتاژ با ایستگاه های چند اپراتوره، به گستردگی در سیستم های مونتاژی نوین بکار گرفته می شود. مشخصه های این خطوط باعث افزایش پیچیدگی آن ها نسبت به خطوط مونتاژ ساده می گردد. در این مقاله، با بکارگیری هیوریستیک الگوریتم جستجوی ممنوع، رویکردی نو برای بالانس خطوط مونتاژ چند اپراتوره پیشنهاد می‏گردد. محدودیت های سخت دربرگیرنده محدودیت‏های ناحیه ای، زمان عناصر کاری، زمان چرخه و محدودیت های پیشنیازی است. محدودیت های وضعیتی نیز محدودیت نرم می‏باشند. با بکارگیری داده‏های واقعی خط مونتاژ یک شرکت خودروسازی ایرانی، توانمندی رویکرد پیشنهادی بررسی گردید. برای یافتن مقدار مناسب پارامترهای الگوریتم، سناریوهای گوناگونی بر روی خط مونتاژ مطالعه موردی اجرا شد و بهترین سناریو و مقادیر پارامترهای الگوریتم پیشنهاد گردیده است. یافته‏ها نشان می‏دهد که رویکرد پیشنهادی در دستیابی به هدف‏های مساله بالانس خط، بسیار توانمند می‏باشد.

---

تخصیص و مکان‌یابی ایستگاه‌های امداد جاده‌ای، به دلیل داشتن تأثیرات زیاد بر نحوه‌ی خدمت‌دهی به رخدادهای جاده‌ای، مورد توجه محققان زیادی قرار گرفته است. هدف اصلی این مسائل، مکان‌یابی بهینه‌ی ایستگاه‌های امداد جاده‌ای و تقسیم‌بندی نواحی تحت خدمت، جهت تخصیص مناسب آن‌ها به خدمت‌دهنده‌ها است. این مسائل معیار‌های عملکردی سیستم از جمله مدت زمان انتظار مشتری را بهبود داده و از طرفی اهداف سازمان خدمت‌دهنده را برآورده ساخته و رضایت مشتری و خدمت‌دهنده را در پی خواهد داشت. در این تحقیق تخصیص ایستگاه‌های امداد خودرو ایران در طول بزرگراه تهران-قم، با استفاده از مدل صف هایپرکیوب (یکی از معروف‌ترین مدل‌های صف در زمینه‌ی مکان‌یابی)، مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور، پس از تعیین تعداد حالات سیستم، معادلات تعادلی هر حالت سیستم با استفاده از نمودارهای آهنگ تعادل استخراج شده است. سپس با استفاده از احتمالات حدی به‌دست آمده، معیار‌های عملکردی سیستم، مانند میزان بار ‌کاری هر خدمت‌دهنده و مدت زمان انتظار مشتری جهت دریافت خدمت محاسبه شده است. در ادامه با طراحی و اجرای الگوریتم ژنتیک، تغییر بهینه‌ی قابل اجرا در عمل، در اندازه‌ی نواحی تخصیص‌داده‌شده به هر خدمت‌دهنده، با هدف کمینه کردن میزان عدم توازن بار کاری خدمت‌دهنده‌ها و مدت زمان انتظار مشتری، انجام شده است.

---

فرآیند حمل و نقل یکی از فرآیندهای اصلی لجستیک بوده که محققان همواره با طراحی سیستمهای مناسب حمل و نقل سعی در کمینه نمودن هزینه های ناشی از آن نموده اند. یکی از این سیستمها، لجستیک میلک ران می باشد و به عنوان گام بعدی تولید ناب که موجب کاهش زمان سیکل، سطح موجودی و آزاد سازی فضای انبارش می شود، شناخته شده است. در این پژوهش یک مدل پیشنهادی مبتنی بر خوشه بندی ارائه شده که در فاز اول تامین کنندگان را به منظور ایجاد سازگاری در مواد و قطعات مورد حمل، خوشه بندی نموده و سپس در فاز دوم برای تامین کنندگانی که در یک خوشه قرار گرفته اند، مسیریابی بهینه با هدف کمینه کردن هزینه های سفر و زمان سفر با در نظر گرفتن دو محدودیت مهم حداکثر ظرفیت و زمان سفر برای هر وسیله نقلیه را انجام می دهد. الگوریتم پیشنهادی با الگوریتم ژنتیک حل شده و به منظور تنظیم پارامترها از روش تاگوچی بهره گرفته شده است. در نهایت نتایج حاصله از اجرای الگوریتم پیشنهادی با نتایج حاصل از نرم افزار لینگو، کارایی الگوریتم پیشنهادی را تصدیق می کنند.

---

وجود عدم قطعیت‌ در متغیرهای طراحی و پارامترهای مساله، امری گریز ناپذیری بوده و باید در فعالیت بهینه‌سازی در نظر گرفته شود. در مسائل بهینه‌سازی، استواری و قابلیت اطمینان طرح از اهمیت زیادی برخوردار است. دو رویکرد طراحی استوار و طراحی بر مبنای قابلیت اطمینان دو جنبه فوق را دربر می-گیرند. اما کاربرد جداگانه این دو رویکرد، پایداری محصول در طول عمر آن را تضمین نمی‌کند. بنابر این، در این نوشتار ما رویکرد طراحی استوار و طراحی بر مبنای قابلیت اطمینان را در یک مدل ترکیب کرده و یک متدولوژی کلی برای طراحی محصول استوار و قابل اطمینان ارائه می‌کنیم. کارایی متدولوژی ارائه شده با حل یک مثال عددی نشان داده می‌شود.