درسیستمهای کنترل فرآیند تولید که بر اساس اصول JIT طراحی میشوند، فرض بر این است که کالاهای تولید شده در هر یک از مراحل تولید، به میزانی و در زمانی برای مرحله بعدی ارسال گردد، که بلافاصله پس از رسیدن به مراکز کاری، وارد عملیات تولید شود. بدین لحاظ، هیچگونه انبار موجودی یا صف انتظار پایکار، قبل از مراکز کاری تشکیل نمیشود. این روش به کمک متد اجرایی کانبان طی سالهای متمادی در بسیاری از صنایع، مورد استفاده قرارگرفته و منشأ توفیقاتی در کنترل عملیات تولیدی و به تبع آن کاهش هزینه مراحل تولید شده است. با این حال، در بسیاری از شرایط تولیدی که امکان سرمایهگذاریهای اضافی برای نگهداری پیوسته نرخ تولید مراکز کاری در سطح مقدار برنامهریزیشده اولیه وجود ندارد، چنانچه اندازه محموله ارسالی بیش از ظرفیت تولیدی مرکز بعدی برای هر بار راهاندازی باشد، تشکیل انبار موجودی پایکار، عملا اجتنابناپذیر است. تحقیق حاضر، با طراحی یک سیستم کنترل فرآیند تولید تحت فضای JIT که دارای انبارهای توقف محصولات نیمهساخته بین مراحل متوالی تولید میباشد، انباشت محصولاتی را که بنا به دلایل مختلف، افزون بر ظرفیت هر یک از مراکز کاری در هر بار راهاندازی به آن مرکز ارسال شوند در پای کار مجاز دانسته است. این سیستم علاوه بر گسترش دامنه بهکارگیری اصول JIT برای برنامهریزی و کنترل فرآیندهای تولیدی در سیستمهایی که تحت شرایط واقعی عملا امکان اعمال پیوسته موازنه زمان و اندازه تولید بین مراحل مختلف را ندارند، در حقیقت امکان تمرکز هزینههای پنهان در سیستمهای موجود کانبان و اعمال کنترل بر آنها را فراهم مینماید. در این مقاله، ابتدا، رفتار هزینه موجودی پایکار در انبارهای قبل از مراکز کاری در یک زنجیره چندمرحلهای و تکمحصولی مورد بررسی قرار گرفته و با استفاده از برنامهریزی عدد صحیح مختلط غیرخطی، مدل هزینه انباشت مجاز با سایر اجزای هزینه در کل زنجیره، بهصورت یکپارچه ارائه شده است. مدل نهایی هزینه در کل زنجیره، یک مدل NP-hard بوده و برای حل آن از الگوریتم ژنتیک استفاده شده است. به منظور ارزیابی میزان کارآیی سیستم طراحیشده، در یک زنجیره تامین چندمرحلهای و تکمحصولی، از یک شبیهسازی عددی در مطالعه مقایسهای عملکرد هزینهای آن با سیستم موجود کانبان بر مبنای تحقیق Sarker & Wang (2004) استفاده شده است. نتایج حاصله نشان میدهد که کاربرد سیستم طراحیشده در این مقاله، سطح موجودی و هزینه در کل زنجیره را نسبت به سیستم موجود کانبان، مورد استفاده در تحقیق Sarker & Wang (2004)، به میزان قابل توجهی کاهش میدهد
