حمیدرضا اسکندری، احسان محمودی،
جلد 25، شماره 2 - ( 6-1393 )
چکیده
لجستیک در صنعت نفت به دو بخش بالادستی و پایین‌دستی تقسیم می‌شود. لجستیک پایین‌دستی نفت مربوط به فعالیت‌هایی است که برای رساندن نفت و گاز به دست مشتری انجام می‌شود و لجستیک بالادستی مربوط به پشتیبانی تأسیسات نفتی خشکی و فراساحل است. برای پشتیبانی و تأمین تأسیسات فراساحل از «کشتی‌های پشتیبان فراساحل» استفاده می‌شود. هزینههای لجستیک بالادستی، بخش عمده‌ای از هزینههای شرکت‌های نفتی را تشکیل می‌دهد. از آن‌جا که هزینه تأخیر در عملیات تأسیسات فراساحل بسیار بالاست، لذا برنامه‌ریزی مناسب برای پشتیبانی به موقع از این تأسیسات بسیار مهم است. در این مقاله مسأله تعیین مسیر کشتی‌های پشتیبان فراساحل در منطقه خارک (واقع در شمال غربی خلیج فارس) مورد مطالعه قرار گرفته است. هدف این مقاله ارائه مدلی است که با توجه به محدودیت‌های عملیاتی موجود، زمان‌بندی و توالی حرکت کشتی‌های پشتیبان فراساحل را به نحوی تعیین کند که تقاضای تمام سکوها در زمان مناسب برآورده شود. هسته اصلی این مدل بر مبنای VRPPDTW توسعه یافته است. در این مدل برای نخستین بار محدودیت مربوط به ظرفیت ذخیره‌سازی سکو بدون امکان استفاده از انبار موقت در عملیات انتقال بار بین سکو و کشتی، با فرض وجود چند کشتی و در حضور پنجره‌های زمانی نرم مورد بررسی قرار گرفته است. در این مدل علاوه بر تعیین مسیر کشتی‌های پشتیبان با کم‌ترین هزینه ممکن، زمان سرویس‌دهی سکوها نیز به حداقل می‌رسد. نتایج نشان می‌دهد که سرویس‌دهی به سکوها در کم‌ترین زمان ممکن، می‌تواند باعث افزایش در هزینه عملیاتی پشتیبانی از تأسیسات فراساحل گردد، اما از سوی دیگر تقاضای تمامی سکوها در کم‌ترین زمان ممکن برآورده می‌شود.
