نشریه بین المللی مهندسی صنایع و مدیریت تولید

موضوع بهینه یابی سبد سرو یس مسا یل مسیریابی وسایل نقلیه چند ایستگاهی - چند محصولی و چند سطحی یکی از مهم ترین و در عین حال مشکل ترین مسائل تصمیم گیری در حوزه مسائل حمل ونقل میباشد. تاکنون الگوریتم های دقیق ، ابتکاری و فوق ابتکاری متنوعی برای حل مدلهای مختلف مسائل مسیریابی وسایل نقلیه ارائه شده است . دراین مقاله یک مدل برنامه ریزی خطی صفر ویک (BLP) برای بهینه یابی سبد سرو یس درمسایل مسیریابی وسایل نقلیه چند ایستگاهی – چند محصولی و چند سطحی با هدف حداقل نمودن هزینه های توزیع ارائه شده است . بعبارت بهتر هدف ا ین مقاله تعیین میزان نسبت بهینه حمل ونقل برا ی هر یک از محصولات در وسا یل نقلی ه برا ی هر ی ک از مسیرها, نواحی و سطوح با حداقل هز ی نه توز یع می باشد . سپس برای حل این مدل یک الگوریتم کارا طراحی گردید. این الگوریتم با استفاده از تخصیص منابع محدود بر پایه ضرایب لاگرانژ، مسئله مسیریابی چند محصولی را به چند مسئله تک محصولی تبدیل میکند . بعداز حل مدل ریاضی هریک از مسائل مسیریابی تک محصولی ، با مقایسه ظرفیت تخصیص داده شده و مورد نیاز هر یک از محصولات ، میزان ظرفیت باقیمانده و کل را محاسبه و سپس عملیات تسطیح منابع و بهینه‌ یابی سبد سرو ی س دربین مسائل مسیریابی تک محصولی انجام میشود . براین اساس بعداز چند مرحله، تسطیح ظرفیت های باقیمانده، در صورتی که بهبود قابل توجهی در جواب مسئله حاصل نشود، جواب مسئله اصلی حاصل شده است. طراحی آزمایشات واعتبار سنجی انجام شده دراین مقاله بیانگر استفاده بهینه این روش از منابع کمیاب و کاهش قابل توجه هزینه های توزیع میباشد. این آزمایشات اعتبار الگوریتم طراحی شده را نسبت به مدل برنامه ریزی خطی صفر ویک در سطح 95 درصد تائید نموده و زمان حل مسائل را بمیزان 5 برابر کاهش داده است .

مدلِ مقدار اقتصادیِ تولید یکی از مشهورترین مدلهای کنترل موجودی است. در مدلهای تولید اقتصادی، امکان تولید قطعات معیوب وجود دارد، که در نظر نگرفتن این امر، موجب می شود هزینه های احتسابی، غیر واقعی جلوه کنند. ضمناٌ وجود تورم و ارزش زمانی پول در مدل‌های اقتصادی، اختلاف قابل توجهی در محاسبات هزینه ایجاد می کند. در این مقاله تولید قطعات معیوب در حالت چندمحصولی با در نظر گرفتن تورم و ارزش زمانی پول، مورد بررسی قرار می گیرد. در نظر گرفتن حالت چندمحصولی در این مباحث یک تحلیل جدید می باشد، که تاکنون انجام نشده است. مطالعات در این زمینه نشان می دهد که وارد کردن موضوع تورم و ارزش زمانی پول در مدیریت و کنترل موجودی، منجر به تغییر دسته تولید بهینه خواهد شد. بدلیل آنکه پیدا کردن سیکل بهینه با روش مشتق گیری، مشکل است، از ترکیب دو الگوریتم جستجوی شتابدار و دیکوتوماس در تعیین نقطه بهینه استفاده می شود. در نهایت تحلیل حساسیت براساس پارامترهای نرخ بهره، نرخ تورم و نرخ توأم انجام شده است. نتایج نشان می دهد که در نظر نگرفتن تورم و نرخ بهره باعث خطا در محاسبه ی هزینه می شود.

     حمل‌ونقل در سیستم‌های اقتصادی اعم از تولیدی و خدماتی از جایگاه مهمی برخوردار است.. یکی از مباحثی که در چند دهه اخیر کاربرد بالایی داشته و برای افزایش کارایی و بهره‌وری سیستم‌های حمل‌ونقل مطرح‌شده، مسئله مسیریابی وسایل نقلیه است. در این پژوهش مدل جدیدی از مسئله مسیریابی وسایل نقلیه به صورت برنامه‌ریزی خطی عدد صحیح فرموله می‌شود که در آن برخلاف مدل‌های متداول مسئله مسیریابی لزومی به بازگشت وسیله نقلیه بعد از اتمام سرویس‌دهی به انبار اولیه وجود ندارد.در این مقاله تأثیر تخصیص انعطاف‌پذیر انبار پایانی در هزینه حمل‌ونقل و رضایت مشتری به‌طور همزمان سنجیده می‌شود. اهداف این مدل شامل حداقل سازی مسافت طی شده توسط وسایل نقلیه و حداکثر سازی سطح سرویس تأمین‌کنندگان به مشتریان است. برای تأمین رضایت مشتریان از پنجره زمانی فازی برای تحویل کالا به مشتریان استفاده‌شده است. با توجه به Np-Hard بودن مسئله مسیریابی در حالت چند قرارگاهی و چند محصولی با پنجره زمانی فازی برای حل مدل از الگوریتم فرا ابتکاری ژنتیک چند هدفه با مرتب‌سازی نا مغلوب استفاده‌شده است. نتایج حاصل از حل مثال‌های متعدد نشان می‌دهد با بکار گیری مدل انعطاف‌پذیر بجای مدل‌های متداول مسیریابی هزینه‌های توزیع به‌طور میانگین 15 درصد کاهش‌یافته است همچنین رضایت مشتری به‌طور میانگین 18 درصد افزایش پیدا می‌کند