دوره 9، شماره 2 - ( 4-1400 )                   جلد 9 شماره 2 صفحات 60-39 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Azizpour shoubi A, hashempour P, Nezhad ebrahimi A. The inquiry to identify the cultural contex of architecture from Nefar to Saqa-Nefar. JRIA 2021; 9 (2) :39-60
URL: http://jria.iust.ac.ir/article-1-1074-fa.html
عزیزپور شوبی عارف، هاشم پور پریسا، نژاد ابراهیمی احد. جستاری برای شناخت زمینه فرهنگی معماری از نفار تا سقانفار. پژوهش‌هاي معماري اسلامي. 1400; 9 (2) :39-60

URL: http://jria.iust.ac.ir/article-1-1074-fa.html

جستاری برای شناخت زمینه فرهنگی معماری از نفار تا سقانفار
عارف عزیزپور شوبی* ، پریسا هاشم پور ، احد نژاد ابراهیمی
دانشگاه هنر اسلامی تبریز
چکیده:   (4119 مشاهده)
سقانفارها معماری مختص منطقه مازندران است و منشا شکل گیری آنها به سنتهای آیینی پیش از اسلام بر می گردد و در حال حاضر به عنوان معماری عاشورایی در راستای پاسداشت تقدس آب و منسوب به حضرت ابوالفظل (ع) شناخته می شود. معماری آن نشانی از ترکیب مولفه های معنایی در قالب نقوش و نمادهای تصویری، مکانی و ساختاری است که در دوره های مختلف تاریخی و براساس زمنیه ای فرهنگی دچار تحول شده اند؛ هدف پژوهش پاسخ به این پرسش است: چه عوامل فرهنگی موجب شده اند نفار برای پاسداشت واقعه عاشورا انتخاب شود و چه نشانه های از معماری آئینی قبل از اسلام در آن بر جای مانده است؟ این تحقیق از نوع پژوهش های بنیادی-نظری است که با روش توصیفی _ تحلیلی کار شده است و گردآوری اطلاعات براساس و مطالعات کتابخانه و پیمایش های میدانی انجام یافته است و با توجه به هدف پژوهش یافتن علل سیرتحول از نفار به سقانفار براساس زمینه فرهنگی می باشد؛ در یافته‌های پژوهش انجام گرفته در دو شاخه نفار و سقانفار به همراه تطبیق آنها با مولفه‌های تصویر ذهنی، کالبد و فعالیت، مشخص شد که همخوانی کارکرد، معنا و کالبد نفار با ارزش‌های اسلامی، بخصوص گرامی داشت آب سبب حفظ و تداوم معماری نفار به سقانفار شده است. بدین صورت که گرامی داشت آب از آئین کهن ایران سرچشمه می گیرد که پس از اسلام با نگرش های اسلامی همخوان شده است. نام نپ، وجود چاه ها، و درختان مقدس، و جغرافیای تاریخی در این منطقه بیانگر نشانی از ایزد بانوی آبهاست. پیش از اسلام دو سری نفار وجود داشت نوع اول: بناهای متعلق به ایزد بانوی آب در کنار منابع آب برای عبادت ، نوع دوم: در کنار مزارع برای مراقبت از آب کاربرد داشتند، بدین ترتیب نفار از ابتدا دو وظیفه حراست و عبادت را بر عهده داشت به این دلیل عبادی، بعد از اسلام به عنوان سقانفار انتقال دادند و از منظر ساختار-کالبدی و تزئینی تداوم یافته معابد کهن است که با نمادهای شیعی هم راستا شده است.
واژه‌های کلیدی: سقانفار، نفار، تداوم فرهنگی، نمادپردازی عاشورایی در معماری
متن کامل [PDF 1757 kb]   (1264 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: مطالعات موضوعی در معماری و شهرسازی اسلامی (مانند ايده های فضائی- هندسی، نمادها، آرايه ها، احجام و غیره)
دریافت: 1398/1/16 | پذیرش: 1399/8/24 | انتشار: 1400/4/15
فهرست منابع
1. قرآن کريم.
2. اردلان، نادر، و لاله بختيار. 1380. حس وحدت. ترجمه‌ی جمشد شاهرخ. تهران: خاک.
3. اخگری، محمد، و ابراهیم امیرکلایی .1383-1384. یادمان‌های مذهبی و سنتی مازندران. فرهنگ مردم ایران (5 و 6): 85- 108.
4. افلاکي‌فرد، حسين، سيد ابراهيم ميرشاجعفري، زهره سعادتمند، و نرگس کشتي آراي. 1392. شکاف نسلي و انتزاع ابعاد تربيت بين نسلي در قلمرو برنامه درسي: يک مطالعه کيفي. رهيافتي نو در مديريت آموزشي 4 (3): 217- 248.
5. اکبرپور کامی، مرضیه، آرزو پايدارفرد، حسن هاشمي زرج آباد، و علي زارعي. 1395. بررسي نقش‌مايه‌هاي اسطورهاي-بومي سقانفارهاي شرق مازندران (مطالعه موردي سقانفارهاي شياده، لدار، شاهزاده رضا). مطالعات باستان‌شناسی دوران اسلامی 1 (1): 156- 169.
6. اگ برن، ویلیام فیلدینگ، و مایرفرانسیس نیم کوف. 1381. زمینه‌ جامعه شناسی. ترجمه‌ی امیر حسین آریان پور. تهران: گسترده.
7. باباجان‌تبار نشلي، فاطمه. 1390. بررسي نقوش اساطيري و نمادهاي آييني در سقانفار‌هاي مازندران، مطالعه موردي: با تمرکز بر شهرستان بابل. پایان‏نامه کارشناسي ارشد. تهران: مرکز پيام نور تهران.
8. بلالي اسکويي، آزيتا، مينو قره بيگلو، و مينا حيدري ترکماني. 1397. واکاوي نقش تصاوير ذهني در ايجاد حس تعلق در محلات (مطالعه موردي: محله شتربان تبريز). جغرافيا (برنامه‌ريزي منطقه‌اي) 9 (1): 207- 228.
9. بورکهارت، تيتوس. 1376. هنر مقدس. ترجمه‏ی جلال ستاري. تهران: سروش.
10. بهرامی، احسان. 1371. فرهنگ واژه اوستا. به کوشش فریدون جنیدی. تهران: بنیاد نشر نیشاپور.
11. پاپلي يزدي، محمد، و مهدي سقايي. 1386. گردشگري (ماهيت و مفاهيم). تهران: سمت.
12. پارسانيا، احسان. 1390. شناسايي و نگاشت مکاني کيفيت در محيط شهري، مطالعه موردي: محور تاريخي، فرهنگي ارگ مشهد. پایان‏نامه کارشناسي ارشد. تهران: دانشگاه آزاد اسلامي واحد تهران مرکز.
13. پورجعفر، محمدرضا، رضا اکبریان، مجتی انصاری، و حسن‌علی پورمند. 1386. رویکرد اندیشه‌ای در تداوم معماری ایران. صفه 16 (45): 90- 105.
14. پورمند، حسن علی. 1386. تاثیر اندیشه فلسفی در طراحی معماری معاصر. رساله دکتری. تهران: تربیت مدرس.
15. جانعلیزاده چوب بستی، حیدر، و محمد حسن ذال. 1390. سقانفار، نماد معماری اسلامی: کارکرد دینی و اجتماعی سقانفار در مازندران. کاوش‌های دینی 3 (6): 113- 140.
16. جوادی، شهره. 1388. مکان‌های مقدس مازندران. منظر 1 (2): 20- 23.
17. __________. 1392. بازخوانی روایت باستانی آب و درخت در دوران اسلامی ایران. هنر و تمدن شرق 1 (1): 43- 50.
18. جعفري، امين، و سلما ملکي. 1391. مباني نظري معماري. تهران: طحان.
19. خاکپور، مژگان، و حسام عشقی صنعتی. 1393. بررسی اثرگذاری عوامل اجتماعی و فرهنگی بر بافت کالبدی روستاهای گیلان. مسكن و محيط روستا 33 (148): 3- 20.
20. رهین، عظیم. 1354. ضحاک در شاهنامه. تهران: پویش.
21. رحیم‌زاده، معصومه. 1382. سقاتالارهاي مازندران، منطقه بابل، وجهي از معماري آييني. ساري: اداره كل ميراث فرهنگي استان مازندران.
22. رفیعی، زهرا. 1390. روند تحولات نفار در معماری بومی مازندران. باغ نظر 8 (19): 55- 64.
23. رضواني، محمدرضا، و علي احمدي. 1388. مکان و نقش فرهنگ در شکلگيري هويت مکاني. نامه پژوهش فرهنگي 10 (6): 45- 68.
24. ذال، محمد حسن، ميثم عليئي، و اسماعيل همتي ازندرياني. 1394. تداعي معاني و انتقال مفاهيم شيعي در معماري آئيني (مطالعه موردي سقانفارهاي آمل). تاريخ فرهنگ و تمدن اسلامي 6 (18): 133- 154.
25. ذال، محمد حسن، و میثم فلاح. 1392. ساختار و کارکرد در معماری آیینی مازندران؛ مطالعه موردی سقانفارهای فریدونکنار. مطالعات توسعه‌ی اجتماعی-فرهنگی 2 (3): 79- 99.
26. سید حسینی، رضا. 1381. مکتب‌های ادبی. تهران: آگاه.
27. شفیعیان داریانی، فائزه، محمدرضا پورجعفر، و علیرضا قبادی. 1393. مفهوم ماندگاری در معماری اسلامی و مقایسه آن با مفهوم پایداری در معماری معاصر. پژوهش‌های معماری اسلامی 2 (4): 32- 48.
28. عبداللهي راد، هاله. 1396. بررسي تبيين تکاملي ماهيت انسان و مقايسه آن با نريه فرت در جهان‌بيني ديني (با تاکيد بر انسان به عنوان موجودي اخلاقي). پژوهش‌هاي عقلي نوين 2 (3): 97- 119.
29. عناصر، جابز. 1366. مایش و نیایش در ایران. تهران: جهاد دانشگاهی.
30. غریب‌پور، افرا. 1392. اصطلاح‌شناسی عملکرد معماری. هنرهای زیبا-معماری و شهرسازی 18 (1): 57- 68.
31. فلاحت، محمد صادق، و صمد شهید. 1394. نقش مفهوم توده- فضا در تبیین مکان معماری. باغ نظر 12 (35): 27- 38.
32. فياض، ابراهيم، حسين سرفراز، و علي احمدي. 1390. نشانه‌شناسي چشم‌اندازهاي فرهنگي در جغرافياي فرهنگي؛ راهبردي مفهومي براي فهم و کشف معنا. تحقيقات فرهنگي 4 (4): 91- 116.
33. کارامونا، متيو، تيم هيت، و تنراکواستيول تيسدل. 1386. مکان‌هاي عمومي، فضاهاي شهر: ابعاد گوناگون طراحي شهري. ترجمه‌ی فريبا قرائي و همکاران. تهران: دانشگاه هنر.
34. گروتر، یورگ کورت. 1375. زیبایی‌شناسی در معماری. ترجمه‌ی جهانشاه پاکزاد و عبدالرضا همایون. تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
35. گيدئين، زيگفرد. 1374. فضا، زمان، و معماري. ترجمه‌ی منوچهر مزيني. تهران: انتشارات علمي و فرهنگي
36. گیدنز، آنتونی، و کارن بردسال.1386. جامعه‌شناسی. ترجمه‌ی حسن چاوشی. تهران: نی.
37. لينچ، کويين. 1374. سيماي شهر. ترجمه‌ی منوچهر مزيني. تهران: دانشگاه تهران.
38. ______. 1376. تئوری شکل خوب شهر. ترجمه‌ی سید حسین بحرینی. تهران: دانشگاه تهران.
39. مدنی‌پور، علی. 1392. طراحی فضای شهری، نگرشی بر فرآیندهای اجتماعی و مکانی. ترجمه‌ی فرهاد مرتضایی. تهران: سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری.
40. معماریان، غلامحسین، و احمد پیرزاد. 1391. نگاهی به معماری بومی سقانفارها. صفه (58): 29- 44.
41. محمودی. فتانه، محمود طاوسی، و علی‌اکبر فرهنگی. 1388. تجلی هویت ملی در هنر ایران با رویکردی به مضامین نقش‌مایه‌های تزئینی سقانفارها در مازندران. مطالعات ملی 10 (37): 75- 97.
42. محمودی ، فتانه، و محمود طاوسی. 1387. مضامین تصاویر انسانی در سقانفارهای مازندران بررسی تطبیقی نقوش سقانفارهای شیاده و کردکلا. هنرهای زیبا (36): 67- 76.
43. محمد حسنی، الینا، ابوالفضل طغرایی، و مرتضی میرغلامی. 1395. تحلیل گونه‌شناسانه عوامل مؤثر بر خوانایی نشانه‌های شهری. هویت شهر 10 (25): 61- 74.
44. مومني، کوروش، و زهره مسعودي. 1395. رابطه فرهنگ و معماري (با بررسي موزه‌ هنرهاي معاصر تهران). جلوه هنر (15): 67- 82.
45. نصر، سید حسین. 1375. هنر و معنویت اسلامی. ترجمه‌ی رحیم قاسمیان. تهران: دفتر مطالعات دینی.
46. نقي‌زاده، محمد. 1381. تاثير معماري و شهر بر ارزش‌هاي فرهنگي. هنرهاي زيبا (11): 62- 76.
47. نيک‌فطرت، مرتضي، و احسان بيطرف. 1395. بررسي تاثيرات فرهنگي در معماري بومي ايران از منظر پايداري. مطالعات هنر و معماري 2 (4-5): 126- 134.
48. هاشم‌پور، محسن. 1388. نگاهي به تکنيک و فرم و رنگ نقاشي‌هاي سقانفار کيجا تکيه بابل. فصلنامه پژوهشي فرهنگي و هنري حوزه هنري مازندران.
49. Holy Quran.
50. Abdollahi Raad, Halle. 2017. The Evolutionary Explanation of Human Nature in Comparison with the Theory of Fitrah (with an Emphasis on Human as a Moral Being). Journal of New Intellectual Research 2 (3): 97- 119.
51. Aflaki Fard, Hussein, Seyed Ebrahim Mirshahjafary, Zohreh Sadatmand, and Narges Kashti Aray. 2013. Abstraction of Intergenerational Education in Curriculum Era: A Qualitative Research. Journal of New Approaches in Educational Administration 4 (3): 217- 248.
52. Anasur, Jobs. 1987. May and Prayer in Iran. Tehran: Academic Center for Education, Culture and Research.
53. Appleyard, Donald. 1969. Why Buidings Are Known: A Predictive Tools for Architects and Planners. Environment and Behavior (1): 131-156. [DOI:10.1177/001391656900100202]
54. ________________. 1970. Styles and Methods of Structuring a City. Environment and Behavior 2 (1): 100-117. [DOI:10.1177/001391657000200106]
55. Ardalan, Nader, and Laleh Bakhtiar. 2001. Sense of Unity: Mystical Tradition in Iranian Architecture. Translated by Hamid Shahrokh. Tehran: Khak.
56. Akhgari, Mohammad, and Ebrahim Amirkulaie. 2004. Religious and Traditional Monuments of Mazandaran. The Culture of the Iranian People (5 and 6): 85- 108.
57. Akbarpour Kami, Marzie, Arezu Paidarfard, Hasan Hashemi Zarj Abadi, and Ali Zarei. 2016. Investigating and Analyzing the Motifs of the Mythical-Native Motifs of Saqqanfars of East Mazandaran. Journal of Analytical-Analytical Studies of Islamic Archeology 1(1): 156- 169.
58. Babajan, Tabar Nashli, Fatemeh. 2011. A Study of Mythical Patterns and Religious Symbols in Saqanfars of Mazandaran; Case study: Focusing on the City of BaBol. Master's Degree. Tehran: Payame Noor Center.
59. Bahrami, Ehsan. 1992. Avesta Word Culture. Tehran: Neishapour Publishing Foundation.
60. Bilal Skooi, Azita, Mino Qara Biglou, and Mina Heydari Turkmani. 2018. Analysis of the Role of Mental Images in Creating a Sense of Belonging in Neighborhoods; (Case Study: Tabriz Shuturban Neighborhood). Journal of Geography (Regional Planning) 9 (1): 207- 228.
61. Burkhart, Titus. 1997. Holy Art. Translated by Jalal Sattari. Tehran: Soroush.
62. Caramona, Mathieu, Team Heath, and Taranto Tesdell. 2007. Public Places, Urban Spaces: Different Dimensions of Urban Design. Translated by Fariba Qaraei et al. Tehran: University of the Arts.
63. Canter, David.1977. The Pschology of Place. London: Architectural Press.
64. Cresswell, Tim. 2009. Place. In International Encyclopedia Geography, by Rob Kitchin and Nigel Thrift. Oxford: Elsevier.
65. Falahat, Mohammad Sadegh, and Samad Shahidi. 2015. The Role of Mass- Space Concept in Explaining the Architectural Place. Bagh-e-Nazar 12 (35): 27- 38.
66. Fayaz, Ebrahim, Hossein Sarfaraz, and Ali Ahmadi. 2012. Semiotic of Cultural Landscapes in Cultural Geography; a Conceptual Approach for Detection and understanding Meaning. Journal of Iranian Cultural Research 4 (4): 91- 116.
67. Gharibpour, Afra. 2013. Terminology of Architectural Function. Honar-Ha-ye-Ziba 18 (1): 57- 68.
68. Gideon, Siegfried. 1995. Space, Time and Architecture. Translated by Manouchehr Muzayni. Tehran: Scientific and Cultural Publications.
69. Giddens, Anthony and Karen Bardsal. 2007. Sociology. Translated by Hassan Chavoshi. Tehran: Ney.
70. Grotter, Jurg Kurt. 1996. Aesthetics in Architecture. Translated by Jahanshah Pakzad and Abdolreza Homayoun. Tehran: Shahid Beheshti University.
71. Hashempour, Mohsen. 2009. A Look at the Technique, Form, and Color of Saghanfar Paintings Where Babylon Reliance. Quarterly Journal of Cultural and Artistic Research of Mazandaran Art Center.
72. Jan Alizadeh Choob Basti, Haidar, and Mohammad Hassan Zal. 2011. Saghanfar; Symbol of Islamic Architecture: The Religious and Social Function of Saqanfar in Mazandaran. Religious Exploration 3 (6): 113- 140.
73. Javadi, Shohreh. 2009. Holy Places of Mazandaran. Manzar 1(2): 20- 23.
74. _____________. 2013. Re-Reading the Ancient Narration (Water and Tree) in the Islamic period of Iran. Oriental Art and Civilization 1 (1): 43- 50.
75. Jafari, Amin, and Salma Maleki. 2012. Theoretical Foundations of Architecture. Tehran: Tahan.
76. Khakpour, Mojgan, and Hesam Eshghi Sanati. 2014. Investigating the Effect of Social and Cultural Factors on the Physical Structure of Gilan Villages. Housing and Environment of the Village 33 (148): 3- 20.
77. Lynch, Kevin. 1995. The Appearance of the City. Translated by Manouchehr Muzayni. Tehran: University of Tehran.
78. ___________. 1997. Good City Theory. Translated by Seyed Hossein Bahreini. Tehran: University of Tehran.
79. Madanipoor, Ali. 2013. Urban Space Design, an Approach to Social and Spatial Processes. Translated by Farhad Mortezaei. Tehran: Municipal Information and Communication Technology Organization.
80. Mahmoudi, Fataneh, Mahmoud Tavousi, and Ali Akbar Farhangi. 2009. The Manifestation of National Identity in Iranian Art with an Approach to the Themes of Decorative Patterns of Saqqanfars in Mazandaran. National Studies 10 (37): 75- 97.
81. Memarian, Gholam Hossein, and Ahmad Pirzad. 2012. Take a Look at the Native Architecture of Saqqanfars. Soffeh (58): 29- 44.
82. Mahmoudi, Fattaneh, and Mahmoud Tavousi. 2008. Themes of Human Images in Saqqanfars of Mazandaran a Comparative Study of the Motifs of Saqqafars of Shiyadeh and Kordkola. Honar-ha-ye-Ziba (36): 67-76.
83. Mohammad Hassani, Elena, Abolfazl Taghraei, and Morteza Mirgholami. 2016. Typological Analysis of Factors Affecting the Readability of Urban Signs. Hoviat-i-Shahr 10 (25): 61- 74.
84. Momeni, Cyrus, and Zohreh Massoudi. 2016. The Relationship between Culture and Architecture (by Examining the Museum of Contemporary Art in Tehran). Art Effect (15): 67- 82.
85. Nasr, Seyed Hossein 1996. Islamic Art and Spirituality. Translated by Rahim Ghasemian. Tehran: Office of Religious Studies.
86. Naqizadeh, Mohammad. 2002. The Effect of Architecture and the City on Cultural Values. Honar-ha-ye-Ziba (11): 62- 76.
87. Nejad Ebrahimi, Ahad, Gharehbeiglu, Mino, and Vafaei, Seyed Masoud. 2019. Effective Factors on Communication and Semiotics in Architecture- Case Study: Kabood Mosque in Tabriz. Sophia Perennis 15(34): 179-202. doi: 10.22034/iw.2019.69691
88. Nejad Ebrahimi Ahad, Gharabaglou Mino, Farshchian Amir Huseyn. 2017. The Foundations of the Formation of Social Interactions Places Based on Islamic Thought. CIAUJ 2 (2): 47-62.
89. Nik Fitrat, Morteza, and Ehsan Bitraf. 2016. A Study of Cultural Impacts on Indigenous Architecture in Iran from the Perspective of Sustainability. Art and Architecture Studies 2 (4-5): 126- 134.
90. Ogburn, William Fielding, and Meyer Francis Nimkoff. 2002. Sociological Context. Translated by Amir Hussein Arianpour. Tehran: Gostardeh.
91. Papoli Yazdi, Mohammad, and Mehdi Saghaei. 2007. Tourism (Nature and Concepts). Tehran: SAMT.
92. Parsania, Ehsan. 2011. Identification and Mapping of Quality Location in Urban Environment; Case Study; Historical and Cultural Axis of Mashhad Citadel. Master's Degree. Tehran: Islamic Azad University, Tehran Central Branch.
93. Pourjafar, Mohammad Reza, Reza Akbarian, Mojtaba Ansari, and Hassan Ali Pourmand. An ideological Approach to the Continuity of Iranian Architecture. Soffeh 16 (45): 90- 105.
94. Pourmand, Hassan Ali. 2007. The Impact of Philosophical Thought on Contemporary Architectural Design. PhD Thesis. Tehran: Tarbiat Modares.
95. Rapoport, Amos. 1990. The Meaning of the Built Environment. Arizona: The University of Arizona Press.
96. Raheen, Azim.1975. Zahak in Shahnameh. Tehran: Pooyesh.
97. Rahimzadeh, Masoumeh. 2003. Saqqanefars of Mazandaran, Babol Region, a Facet of Religious Architecture. Sari: Department of Cultural Heritage of Mazandaran Province.
98. Rafiei, Zahra. 2012. Transformation Process of Nefar in Vernacular Architecture of Mazandaran. Bagh-e-Nazar 8(19): 55-64.
99. Rezvani, Mohammadreza, and Ali Ahmadi. 2008. Place and the Role of Culture in Shaping the Place Identity. Culture-Communication Studies 10(6): 45-68.
100. Seyed Hosseini, Reza. 2002. Literary Schools. Tehran: Agah.
101. Shafieian Dariani, Faezeh, Mohammad Reza Pourjafar, and Alireza Ghobadi. 2015. The Concept of Persistence in Islamic Architecture and comparing it to the Concept of Sustainability in Contemporary Architecture. Researches in Islamic Architecture 2 (4) :32-48.
102. Zaal, Mohammad Hassan, Meysam Aliei, and Esmaeel Hemati Azandariani. 2015. Association of Ideas and Conveying the Shiite Concepts to Ritual Architecture (A Case Study of Saghanfars in Amol City). The History of Islamic Culture and Civilization Quarterly Journal of Research 6 (18): 132- 154.
103. Zaal, Mohammad Hassan, and Meysam Falah. 2014. Ritual Architecture Structure and Function in Mazandaran: Saghanefars of Fereidunkenar, Mazandaran. Quarterly Journal of Socio- Cultural Development Studies 2 (3): 79-99.
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به مجله پژوهش های معماری اسلامی می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2024 CC BY-NC 4.0 | Journal of Researches in Islamic Architecture

Designed & Developed by : Yektaweb