دوره 9، شماره 4 - ( 9-1400 )
جلد 9 شماره 4 صفحات 160-141 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Akbari M. Interpreting the Role of Iranian Introverted Houses' Architecture based on Mental Perspective in the Narrative of Life (Emphasis on the Resurrection of Memory and Mobius Theory). JRIA 2021; 9 (4) :141-160
URL: http://jria.iust.ac.ir/article-1-1412-fa.html
URL: http://jria.iust.ac.ir/article-1-1412-fa.html
اکبری مریم، بهبهانی رضا، ایرانی بهبهانی هما. تفسیر معماری خانه‌های درونگرای ایرانی بر مبنای منظر ذهنی در روایت زندگی (با تأکید بر رستاخیز خاطره و تئوری موبیوس). پژوهش‌هاي معماري اسلامي. 1400; 9 (4) :141-160
چکیده: (3097 مشاهده)
خوانش روایت زندگی با تأکید بر رستاخیز خاطره، روشی برای شناخت معماری گذشته از منظر ذهن می‌باشد. در این پژوهش معماری خانه‌های درونگرای ایرانی با انطباق طرح ذهنیت و تئوری موبیوس تفسیر شده است. مفهوم خانه، به عنوان نقطه آغاز حرکت و پناهگاهی گشوده به دنیا تعریف می‌گردد. با آغاز جریان زندگی، ذهن در پی کشف معنا، از مرکز و عرصۀ درونی خانه به جهان پیرامون نگریسته، و با گذار از درون به برون، پس از دوری کامل به نقطۀ آغاز، همان خانۀ خویشتن بازمی‌گردد و همچون سطح موبیوس با قابلیت لایه‌لایه شدن، در حین انسجام در فضا، بعد می‌یابد. ماهیت نوار موبیوس در داشتن لایه‌هایی به‌هم‌پیوسته بوده که مسیر درون و برون را به صورت همزمان طی میکند. انطباق فلسفی ماهیت این نوار با لایه‌های پنهان ذهن، معرف توان انسان در واژگونی چشم‌اندازها و نگاه به جهان از منظر وجودی دنیای درون است. پرسش اصلی پژوهش، بر چگونگی تفسیر معماری بر مبنای طرح ذهنیت تأکید دارد. هدف از ارائه روش‌شناسی شناخت و ابراز ذات معماری خانه، رودررو شدن با عمیق‌ترین لایه‌های وجود و فراگیری دوباره زبانی است که از یاد برده‌ایم. راهبرد کیفی این پژوهش، به روش اکتشافی- تفسیری، در پی اطلاعات دست‌اولی در باب «واقعیت‌بینابین» در فضای تهی خانه و نقش آن در برانگیختن لایه‌های پنهان ذهن بوده و با خوانش روایت زندگی به تفسیر نوع نگاه درون و برون می‌پردازد. بهره‌گیری از روش تفسیر کیفی روایت، با اتکا به چشم‌اندازهای پدیدارشناسانه و تجربۀ زیسته به تفسیر معنای فضای معماری با درون‌مایۀ حس مکان پرداخته است. این شیوۀ تفسیر به‌جای روابط فیزیکی، بر ساختار زندگی در معماری تاکید داشته و موضوع ذهنیت مبنای شناخت قرار می‌گیرد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که خوانش روایت زندگی در خانه‌های درونگرای ایرانی، روشی برای تفسیر معماری بوده و دستیابی به این شیوۀ شناخت با گذار از مسیری رخ می‌دهد که چون پدیدۀ موبیوس از درون خویشتن عبور میکند. ارائه روشی برای تفسیر منظر ذهن و ساختار زندگی در معماری از طریق «معرفت‌شناسی مفهوم خانه»، «کشف احوال درونی ساکنین» و «گذار به مرتبۀ دیگر هستی» ممکن می‌شود. نهایت این مسیر جایی است که در آن فرد به معرفت دنیای درون - نگاه درون به درون- یا «پدیدار آیینه» دست‌یابد. هدایت مسیر ذهنیت از درون به درون، منجر به بالا بردن توان آدمی در امر شناخت و بازگشت به خویشتن خویش خواهد شد.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
روش شناسی تحقیق در معماری و شهرسازی اسلامی
دریافت: 1399/10/7 | پذیرش: 1400/5/9 | انتشار: 1400/11/29
دریافت: 1399/10/7 | پذیرش: 1400/5/9 | انتشار: 1400/11/29
فهرست منابع
1. احمدی، بابک. 1375. از نشانه‌های تصویری تا متن: به‌سوی نشانه‌شناسی ارتباط دیداری. تهران: نشر مرکز.
2. استیرلن، هانری. 1377. اصفهان تصویری از بهشت؛ با مقدمه‌ای از هانری کربن. ترجمه جمشید ارجمند. تهران: تندیس نقره‌ای.
3. امامی کوپائی، سمانه و نوروزبرازجانی، ویدا و صافیان محمدجواد. 1397 .پدیدارشناسی؛ پاسخی به مسئله روش در فهم چیستی معماری (پیشامدرن سنتی). باغ نظر، 15 (65) : 24-13.
4. بورکهارت، تیتوس. 1389. هنر مقدس ، اصول و روش‌ها. ترجمه جلال ستاری. تهران: چاپ چهارم؛ سروش، انتشارات صداوسیما.
5. پناهی، سیامک. 1397. معماری و سینمای معناگرا: بازخوانی تأثیر فضاهای معماری در تجلی معما در سینمای معناگرا. تهران: عصر کنکاش.
6. پولاک، یاکوب ادوارد. 1368. سفرنامه پولاک: ایران و ایرانیان. ترجمه کیکاووس جهانداری. تهران: خوارزمی.
7. تسومتور، پتر. 1394. رهیافت پدیدارشناسی در اندیشه‌ی پیتر زومتور. ترجمه مرتضی نیک فطرت و سیده صدیقه میر گذار لنگرودی. تهران: علم معمار رویال.
8. ج‍ورگ‍ولا، روم‍ال‍دو. 1377. تحلیل آث‍ار، اندیشه‌ها و دی‍دگ‍اه‌ه‍ای فلسفی ل‍وی‍ی ک‍ان. ترجمه ع‍ب‍دال‍ل‍ه ج‍ب‍ل‌ع‍ام‍ل‍ی. اصفهان: نشر خ‍اک.
9. حکمت‌مهر، محمد‌مهدی. 1390. بررسی و نقد دوگانه انگاری دکارتی. ذهن 12(45): 17-199.
10. دیباج، سید موسی. 1382. شعر و خانه ما: تحقیقی در معماری و ادب معاصر. تهران: پیوند نو.
11. ذکایی، محمد سعید. 1387. روایت، روایت‌گری و تحلیل‌های شرح‌حال نگارانه. پژوهشنامۀ علوم انسانی و اجتماعی 8 (1): 69-98.
12. رلف، ادوارد. 1389. مکان و بیمکانی. ترجمۀ محمدرضا نقصان‌محمدی، کاظم مندگاری، زهیر متکی. تهرن: انتشارات آرمانشهر.
13. سپهری، سهراب. 1382. اطاق آبی؛ به کوشش پروانۀ سپهری. تهران: موسسه انتشارات نگاه.
14. سرمدی، صدف، آزاده شاهچراغی، و لیال کریمی‌فرد. 1399. فرایند ادراک منظر بر پایۀ ادراکات حسی و عقلی. باغ نظر 17 (88): 27-38.
15. شایگان، داریوش. 1372. در جستجوی فضاهای گمشده. نامه فرهنگ، 3(1): 141-149.
16. شایگان، داریوش. 1396. اف‍س‍ون‌زدگ‍ی جدید: ه‍وی‍ت چ‍ه‍ل‌‌ت‍ک‍ه و تفکر س‍ی‍ار. ترجمۀ ف‍اطم‍ه ول‍ی‍ان‍ی. تهران: چاپ نهم؛ نشر و پژوهش ف‍رزان‌روز.
17. شایگان، داریوش. 1397. فانوس جادویی زمان؛ نگاهی به رمان در جستجوی زمان از دست رفته اثر مارسل پروست. تهران: چاپ دوم؛ انتشارات فرهنگ معاصر.
18. شریعتی، علی. ؟؟13. کویر. خراسان: نشر فرهنگ و هنر خراسان، چاپخانه طوس.
19. شولتز، کریستیان نوربرگ. 1382. گزینه‌ای از: معماری، مکان و معنا. ترجمه ویدا نوروز برازجانی. تهران: نشر جان و جهان.
20. شولتز، کریستیان نوربرگ. 1395. مفهوم سکونت: به‌سوی معماری تمثیلی. ترجمۀ محمود امیر یار احمدی. تهران: چاپ هفتم؛ انتشارات آگه.
21. شولتز، کریستیان نوربرگ. 1397. وجود، فضا و معماری. ترجمه ویدا نوروز برازجانی. تهران: چاپ دوم؛ پرهام نقش.
22. صارمی، علی‌اکبر. 1389. تار و پود و هنوز ... سرگذشت من و معماری ما. تهران: انتشارات هنر معماری غرب.
23. طاهری، جعفر. 1392. بازاندیشی مفهوم سکونت در معماری. مطالعات معماری ایران 2 (4): 5-22.
24. کربن، هانری. 1390. اسلام در سرزمین ایران: سهروردی و افلاطونیان ایران .ترجمه رضا کوهکن. تهران: موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران.
25. موریه، جیمز جاستی. 1386. سفرنامه جیمز موریه، سفر یک؛ از راه ایران، ارمنستان و آسیای کوچک به قسطنطنیه 1809-1808 میلادی. ترجمه ابولقاسم سرّی. تهران: انتشارات توس.
26. نجیب‌زاده، آویده، و حسین اسکندری. 1396. تحلیل روایت: روش‌های نو در تجزیه و تحلیل دادۀ روایی. فصلنامۀ اندازه‌گیری تربیتی 8 (30): 108-133.
27. ندیمی، حمید، سمیه شریف‌زاده، و زکیه السادات طباطبایی لطفی. 1398. نقش‌آفرینی تفکر روایت محور و فرصت‌های آن در کارگاه‌های آموزش طراحی معماری. هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی 24(1): 85-100.
28. Ahmadi, Babak. 1996. From pictorial signs to the text: toward the semiotics of visual communication. Tehran: Markaz publication.
29. Bogdan, R. 1974. Being different: the autobiography of Jane Fry. New York: John Willey and Sons.
30. Bollnow, O. F. 1963. Mensch und Raum. Stuttgart: Published by W. Kohlhammer.
31. Bragdon Gilley, A. 2010. Drawing, Writing, Embodying: John Hejduk"s Masques of Architecture. Virginia: Dissertation submitted to the faculty of the Virginia Polytechnic Institute and State University in partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy In Architecture Design and Research.
32. Burckhardt, Titus. 2010. Principles and methods of sacred art. Translated by Jalal Sattari. Tehran: Fourth Edition; Soroush, Radio and Television Publications.
33. Corbin, Henry. 2011. In Iranian Islam, Sohrawardî and the Platonists of Persia: spiritual and philosophical aspects. Tehran: Research Institute of Iranian Wisdom and Philosophy.
34. Dibadj, Musa. 2003. Our Poetry and Home: A Study in Contemporary Architecture and Literature. Tehran: Peyvand-e No.
35. Emami Koupaeil, S. & Norouz Borazjani,V & Safian,M.J. 2018. Phenomenology: A Methodology for Understanding Traditional Architecture. Bagh- e Nazar 15(65): 15-28.
36. Genette, G. 1966. Proust palimpseste, in Figures ǀ. Paris : seuil.
37. Giurgola, Romaldo. 1998. Louis I. Kahn. Translated by Abdullah Jabal al-Ameli. Isfahan: Khak publication.
38. Gombrich. E. H. 1964. Moment and Movement. Journal of Warburg and Courtauld Instituse (27): 293-306. [DOI:10.2307/750521]
39. Hekmatmehr, Mohammad Mahdi. 2011. A review and critique of Cartesian dualism. Zehn 12 (45): 17-199.
40. Kaufman, S.R. 1994. In-depth interviewing. In J. F. Gubrium & A. Sankar (Eds.), Qualitative methods in aging research. Thousand Oaks, CA: Sage. pp. 123-136.
41. Kindt, T. & Müller, H. H. 2003. What Is Narratology? Questions and Answers Regarding the Status of a Theory. Contributions to Narrative Theory, 1. Berlin/New York: Published by De Gruyter. [DOI:10.1515/9783110202069]
42. Marucus, Clare Cooper. C. 1974. The house as symbol of self. Stroudsberg, Berkeley: Pa: Dowden, Hutchinson & Ross, University of California, Institute of Urban & Regional Development.
43. Marucus, Clare Cooper. 1995. House as Mirror of Self: Exploring the Deeper Meaning of Home. Berkeley, CA: Conari Press.
44. McAdams, Dan. P, Kate C. McLean. 2013. Narrative identity. Current Directions in Psychological Science, 22 (3), Available at: [DOI:10.1177/0963721413475622]
45. Morier, James Justinian. 2007. A Jourmey throngh Persia, Armenia, and.... . Translated by Abolghasem Sri. Tehran: Toos Publications.
46. Nadimi, Hamid, Somayyeh Sharifzadeh , and Zakiyeh Tabatabaei . 2019. The Roles of Narrative Thinking and its Potentials for Architecture Education at Design Studios, Honar-Ha-Ye- Ziba Memari-va- Shahrsazi 24 (1): 85-100.
47. Najibzadeh, Avideh, Hossein Eskandari. 2017. New methods in narrative data analysis. Journal of Educational Measurement 8 (30): 108-133.
48. Norberg-Schulz, Christian. 2003. Architecture: meaning and place. Translated by Vida Norouz Borazjani. Tehran: Jan-o Jahan.
49. Norberg-Schulz, Christian. 2016. The concept of dewlling: on the way to figurative architecture. Translated by M.Amir-yarahmadi. Tehran: Agah Publishing House.
50. Norberg-Schulz, Christian. 2018. Existence, space and architecture. Translated by Vida Norouz Borazjani. Tehran: Second Edition; Parham-e Naghsh.
51. Pallamaa, Juhani. 2009. The Eyes of the Skin: Architecture and the Senses. Translated by Ramin Ghods. Tehran: Parham-e Naghsh.
52. Panahi, Siamak. 2018. Architecture & spiritual cinema. Tehran. Asr-e Kankash.
53. Polak, Jakob Eduard. 1989. Pollack Travelogue: Iran and Iranians. Translated by Kikavous Jahandari. Tehran: Kharazmi.
54. Relph, E.C. 2010. Place and placelessness. Translated by Mohammad Reza Naqsan Mohammadi, Kazem Mandgari, Zuhair Mottaki.Tehran: Armanshahr.
55. Ricoeur, P. 1984. Time and Narrative .Translation by K. McLaughlin & D. Chicago: University of Chicago Press. [DOI:10.7208/chicago/9780226713519.001.0001]
56. Saremi, Ali -Akbar. 2010. Weaving in and out and STILL.... Tehran: Honar-e Memari Publication.
57. Sarmadi, Sadaf, Azade Shahcheraghi, and liyal Karimifard. 2020. Perceiving landscape process based on sensory and intellectual perceptions. Bagh-e Nazar 17(88): 31-44.
58. Schmid, W. 2010. Narratology, an Introduction. Translation from German by Alexander Starritt. Berlin and New York: De Gruyter. [DOI:10.1515/9783110226324]
59. Sepehri, Sohrab. 2003. Blue room; by the efforts of Parvaneh Sepehri. Tehran: Negah Publishing Institute.
60. Shariati, Ali, 19??, Desert. Khorasan: Khorasan Culture and Art Publication, Toos Printing House.
61. Shayegan, Dariush. 1993. In lost spaces. Name-ye Farhang 3 (1): 149-141.
62. Shayegan, Dariush. 2017. The New Enchantment; Multifaceted Identity and Mobile Thought. Translated by Fatemeh Valiani. Tehran: 8th Ed, Farzan rooz publication.
63. Shayegan, Daryush. 2018. The magic lantern of time: Take a look at Marcel Proust's novel. Tehran: second edition. Farhang-e Moaser.
64. Sterlin, Henri. 1998. Ispahan: Image of paradise, pref. par Henri Corbin. Translated by Jamshid Arjmand. Tehran: Tandis-e Noghreii.
65. Shirazi, M. R. 2009. Architectural Theory and Practice, and the Question of Phenomenology: The Contribution of Tadao Ando to the Phenomenological Discourse. Senftenberg: Published by BTU Cottbus.
66. Taheri, Jafar. 2013. Rethinking the Concept of habitation in Architecture. Motaleat-e Memari Iran 2 (4): 5-22.
67. Tully, Robert. 2012. Narrative Imagination: A Design Imperative. Irish Journal of Academic Practice. 1 (8): 1-21. Available at: https://arrow.dit.ie/ijap/vol1/iss1/8.
68. Zokaei, Saeed. 2008. Narrative and Biographical Analysis. Journal of Humanities and Social Science 8 (1): 69-98.
69. Zumthor, Peter. 2015. Phenomenological approach in the thought of Peter Zumtor. Translated by Morteza Nikfitrat and Seyedeh Sedigheh Mirgozar Langroudi. Tehran: Elm-e Memar Royal.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
Journal of Researches in Islamic Architecture is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
