دوره 12، شماره 1 - ( 1-1403 )
جلد 12 شماره 1 صفحات 78-58 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
kheyroddin R, Hojatzadeh S F. Regional Pattern of Representation for Cultural Heritage of the Holy Defense (IranـIraq War):
Spatial Configuration of Axial Museum in Regional Scale by RahianـNoor’s Population Mobility in AhvazـArvand Axis in Iran. JRIA 2024; 12 (1) :58-78
URL: http://jria.iust.ac.ir/article-1-1684-fa.html
URL: http://jria.iust.ac.ir/article-1-1684-fa.html
خیرالدین رضا، حجت زاده سیده فاطمه. الگوی منطقه‌ای بازنمایی میراث فرهنگی دفاع مقدس
ساختار فضایی «محورـ موزۀ منطقه‌ای» با جریان جمعیتی راهیان نور در محور اهواز ـ اروند. پژوهش‌هاي معماري اسلامي. 1403; 12 (1) :58-78
دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران.
چکیده: (882 مشاهده)
امروزه ایجاد موزه‌های جنگ در اکثر کشورهایی که سابقۀ جنگ داشته و درگیر جنگ بوده‌اند، امری رایج است. این جوامع با نمایش میراث و ادوات و فضاهای باقیمانده از جنگ، سعی در حفظ و انتقال این آثار به نسل‌های بعدی را دارند. بزرگداشت جان‌باختگان و قربانیان جنگ، ستایش صلح و عبرت از آثار سوء جنگ از اهداف اصلی این موزههاست. طراحی موزه‌های جنگ با توجه به نوع نگرش به جنگ، هویت، و فرهنگ هر جامعه متفاوت است. از این رو یکی از اهداف این پژوهش نگاهی نو به بازیابی مفهوم و الگوی موزۀ جنگ و آثار آن در ایران با توجه به نحوۀ نگاه به دفاع مقدس در جنگ عراق علیه ایران است. پژوهشهای مختلف قبلی نشان میدهد که تأثیر آموزههای دینی در جامعه نه‌تنها در شکلگیری هویت افراد حاضر در جنگ مؤثر بوده، بلکه در کنش و نگرش بازدیدکنندگان نیز تأثیرگذار بوده است. در این راستا کوشش شده تا در پرتو ظرفیت‌های بالقوۀ میراث فرهنگی جامعه از یک سو و حضور نوع جدیدی از بازدیدکنندگان مناطق جنگی (کاروان‌های راهیان نور) از سوی دیگر، مفهوم بدیع «محورـ موزۀ منطقه‌ای» برای شناخت و بازنمایی آثار و میراث دوران دفاع مقدس از طریق مسیرهای حرکت در برخی محورهای مهم منطقۀ جنگی جنوب کشور تعریف شود. یکی از این محورها در خوزستان مسیر اهواز تا اروند است که حاوی برخی گره‌گاه‌ها و مقاط کانونی مهم و مسیرهای پراتفاق و پرماجرا در سال‌های دفاع مقدس بوده است. شناخت و بازنمایی اتفاقات و میراث این مناطق به قدری پررمزوراز است که جمع‌آوری و بازنمایی آن‌ها در مراکز موزه‌های مرسوم جنگ ممکن نمی‌شود، لذا برای بازنمایی این آثار و اتفاقات، طی مسیر و بازدید محورها الزامی می‌شود و الگوی مناسب این بازنمایی از ضرورت‌ها و اهداف مهم مقالۀ حاضر است. در تعریف جدید «محورـ موزه» سعی می‌شود از برخی مفاهیم ادبیات اصیل به‌صورت استعاری برای بازنمایی مفاهیم آثار و میراث دفاع مقدس همچون تعالی و رشد، روح ایثار و رسیدن به قرب الهی استفاده شود که تلاشی دشوار و بحث‌بر‌انگیز است. برای تبلور ایدۀ محور- موزه، بخشی از مسیر منطقۀ اهواز به اروند انتخاب شده است. سپس با منزل‌گذاری (سکانس‌بندی) مسیر مربوطه با توجه به ویژگی‌های فضایی‌کالبدی و نیز توجه به رخدادهای جنگی مرتبط با قطعات و گره‌های مختلف واقع در مسیر، ارزش‌های فضایی مسیر برای بازدیدکنندگان و گروه‌های راهیان نور بازنمایی شده است. مراحل بازنمایی آثار و وقایع دوران جنگ و دفاع مقدس در مسیر مورد مطالعه با گریز مختصری به استعاره‌های هفت اقلیم عشق عطار در سکانس‌های مختلف بیان شده‌اند تا ادراک فضایی محورـ موزۀ اهواز تا اروند در مقیاس منطقه‌ای را تقویت کنند. سکانس‌بندی مسیر راهیان نور محور اهوازـ اروند موضوع تکوین محورـ موزه‌های دفاع مقدس را از مرحلۀ ایده به مرحلۀ پدیده نزدیک می‌سازد که بدیع‌تر از اشکال مرسوم و قالب‌بندی‌شدۀ موزه‌های جنگ در دنیا و موزه‌های دفاع مقدس در ایران است. روش پژوهش مبتنی بر بازشناسی و توصیف و تحلیل فضایی سکانس‌های مختلف مسیر براساس ویژگی‌ها و مختصات هریک در کل منطقه است. توسعه و تکمیل این الگوی منطقه‌ای در مقیاس‌های عملیاتی‌تر مانند برنامهریزی و طراحی شهری و مقیاس معماری از مراحل بسط این الگو می‌تواند باشد.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
اصول راهبردی و راهکارهای عملی در معماری و شهرسازی اسلامی
دریافت: 1402/3/9 | پذیرش: 1402/12/28 | انتشار: 1403/1/29
دریافت: 1402/3/9 | پذیرش: 1402/12/28 | انتشار: 1403/1/29
فهرست منابع
1. ارسلان پور، امیرهادی.1385. موزه و بناهای یادبود دفاع مقدس. پایان‌نامه کارشناسی ارشد معماری دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز، تهران.
2. بورکهارت تیتوس. 1365. هنراسلامی زبان و بیان. ترجمه مسعود رجب نیا. تهران: سروش.
3. _____. 1369. مبانی هنر معنوی. تهران: سروش.
4. حافظ نیا، محمدرضا. 1389. مقدمه‌ای بر روش تحقیق در علوم انسانی. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها.
5. حجت زاده، سیده فاطمه. 1395. جریان زیارتی-جمعیتی راهیان‌نور با بررسی تاثیرات فضایی بر مناطق جنوب ورهیافت‌های توسعه منطقه‌ای (محوراهواز-اروند). پایان نامه کارشناسی ارشد شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران.
6. خاکپور، مژگان و محمد خزائی. 1389. وحدت و کثرت درهنر اسلامی با نگاهی به آثاربورکهات. کتاب ماه هنر 145.
7. خداداد، مهناز و فهیمه باب الحوائجی.1394. بررسی وضعیت خدمات اطلاع‌رسانی با غ‌موزۀ دفاع مقدس شهر تهران. فصلنامۀ گنجینۀ اسناد 25(1)
8. خزائی، محمد. 1382. مجموعه مقالات همایش هنر «نماد پردازی در هنرهای اسلامی». تهران: مرکز مطالعات هنر اسلامی.
9. دبیری نژاد، رضا. 1394. موزه: ویترین، پنجره، آینه. تهران: پازینه.
10. رجبلو، علی، و فرانک جمشیدی. 1393. پنج گفتار در باب تاریخ فرهنگی. تهران: سوره مهر.
11. زکریایی کرمانی، ایمان. 1385 . جست و جوی هفت وادی عشق عطار در بنای خانه‌های خدا. پژوهش زبان و ادبیات فارسی 7: 1-20.
12. زنگی‌بند، نسیم. 1389 . موزه دفاع مقدس سنندج. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین، قزوین.
13. ساروخانی، باقر. 1393. روش‌های تحقیق در علوم اجتماعی. جلد اول. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
14. عطار نیشابوری، فریدالدین محمدبن ابراهیم. 1370. تذکره الاولیاء. تصحیح: نیکلسون. تهران: دنیای کتاب.
15. غرویان، محسن. 1368. آموزش منطق. قم: موسسه انتشارات دارالعلم.
16. نعمتی، سیده فاطمه. 1392. عوامل اجتماعی موثر بر تقاضای گردشگری جنگ در ایران (از نگاه بازدید-کنندگان)». پایان نامه کارشناسی ارشد رشته برنامهریزی گردشگری. دانشگاه تهران.
17. نفیسی، نوشین دخت. 1380. موزه داری. تهران: سمت.
18. واس، دی. ای. 1390. پیمایش در تحقیقات اجتماعی. ترجمه: نایبی هوشنگ نشر. تهران: نی.
19. وثوقی، لیلا . 1388. گردشگری‌تلخ، با تأکید بر گردشگری جنگ. فصل‌نامه‌ی مطالعات جهانگردی 3(10): 105-128.
20. الهی قمشه‌ای، حسین. 1376. نگاهی به عطار، مقالات.تهران: انتشارات روزنه.
21. Attar Nishapuri, Fariduddin Mohammad ibn Ibrahim. 1991. Tazkirat al-Awliya. Edited by Nicholson. Tehran: Donyaye Ketab.
22. Best, M. 2007. Norfolk Island: Thana Tourism, History and Visitor Emotions. Shima, The International Journal of Research into Island Cultures 1 (2): 30-48.
23. Burckhardt, Titus. 1986. Islamic Art: Language and Meaning. Translated by Masoud Rajabnia. Tehran: Soroush.
24. ______________. 1990. The Foundations of Spiritual Art. Tehran: Soroush.
25. Central Headquarters of Rahian-e Noor. 2016. Statistical Yearbook of the Central Headquarters of Rahian-e Noor. Qom: Central Headquarters of Rahian-e Noor.
26. Dabbiri Nejad, Reza. 2015. Museum: Showcase, Window. Tehran: Ayeneh Pazhineh.
27. Elahi Ghomshei, Hossein. 1997. A Look at Attar, Articles. Tehran: Rozaneh.
28. Ersalanpour, Amirhadi. 2006. Museums and Memorial Buildings of the Sacred Defense. Master's Dissertation. Islamic Azad University, Central Tehran Branch, Tehran.
29. Hojatzadeh, Seyedeh Fatemeh. 2016. The Pilgrimage-Population Flow of Rahian-e Noor with a Study on Spatial Impacts on Southern Regions and Regional Development Approaches (Ahvaz-Arvand Axis). Master's Dissertation Iran University of Science and Technology.
30. Hojjatzdeh, S.F.H., and R. Kheyroddin. 2015. The Effect of RahianNoor in South of Military Operation. In Report of the International Seminar of Martyrs Representation and Visibility in Urban and Architectural Spaces in Muslim Countries. 25th April. IUST, IRAN.
31. _________________________________. 2017. How to Reach Museum Axes Areas Instead of Spot Museum. In National Conference on the Design of Holy Defense Museum. 26th Feb.
32. _________________________________. 2018. Strategy for the development of war-Stricken Zones with Territorial Planning. In International Seminar and Workshop: Theoretical and Methodological Innovations in the Process of the Problematic to Research in Urbanism & Spatial Planning Studies. No. 5.
33. Khakpour, Mozhgan, and Mohammad Khazaei. 2010. Unity and Diversity in Islamic Art with a Look at Burckhardt's Works. Ketab-e Mah-e Honar (145): 16-27.
34. Khazaei, Mohammad. 2003. Collection of Articles from the Symposium on Representation in Islamic Arts. Tehran: Islamic Art Studies Center.
35. Kheyroddin, R., and M. Ghaderi. 2020. New Towns as Deconcentration or Another Concentration in the Metropolis: Evidence from Parand New Town in the Tehran Metropolitan Area. International Journal of Urban Sciences 24 (1): 69-87. [DOI:10.1080/12265934.2019.1604249]
36. Kheyroddin, R., and M. Hedayatifard. 2017 a. Social Segregation to Exclusive Public Shoreline Access: Coastal Gated Communities on the Middle Shoreline of the Caspian Sea in Northern Iran. Journal of Urban Planning and Development 143 (3): 05017006. [DOI:10.1061/(ASCE)UP.1943-5444.0000399]
37. _______________________________. 2017 b. The Production of Exclusive Spaces in Coastal Pre-Urban Areas: Causes and Motivations: Middle Shoreline of Caspian Sea in North of Iran. Journal of Coastal Conservation 21(3): 333-341. [DOI:10.1007/s11852-017-0510-z]
38. Kheyroddin, R., and M. Razpour. 2016. Informal Economy and Urban Spatial Changes in the Border Town Baneh. A Case Study from the Iranian- Iraqi border. International Journal of Contemporary Economics & Administrative Sciences 6 (1): 66-86.
39. Kheyroddin, R., R. Piroozi, and A. Soleimani. 2017. Metastatic Spread of Luxury Second Homes in Rural Areas: a New Type of Spatial Development in the Tehran Metropolitan Region: A Study of Damavand County, Iran. Journal of Architectural and Planning Research 34 (1): 71-88.
40. Khodadad, Mahnaz, and Fahimeh Bab-al-Havajei. 2015. Evaluation of Information Services in the Tehran Holy Defense Garden-Museum. Ganjineh-ye Asnad 25 (1): 114.
41. Khorsand, R., M. Alalhesabi, and R. Kheyroddin. 2020. Redefining the Concept of the 24-Hour City and City Nightlife for Holy Cities, with the Use of Islamic Instructions: A Case Study of the Holy City of Karbala. IOP Conference Series: Materials Science and Engineering 671 (1): 012116. [DOI:10.1088/1757-899X/671/1/012116]
42. Khorsand, R., R. Kheyroddin, and M. Alalhesabi. 2021. City Nightlife from Islamic Viewpoints: Inference of Native Pattern of 24-Hour City and City Nightlife in Accordance with the Islamic Lifestyle. Researches in Islamic Architecture 8 (4): 13-36.
43. Lennon, J., and F. Malcolm. 2000. Dark Tourism: The Attraction of Death and Disaster. London and New York: Continuum.
44. Mirzaei, E., R. Kheyroddin, and D. Mignot. 2021. Exploring the Effect of the Built Environment, Weather Condition and Departure Time of Travel on Mode Choice Decision for Different Travel Purposes: Evidence from Isfahan, Iran. Case Studies on Transport Policy 9 (4): 1419-1430. [DOI:10.1016/j.cstp.2021.05.002]
45. Moayedi, M., R. Kheyroddin, and I. Shieh. 2019. Determining the Role of Pedestrian-Orientation, Concerning the Public Places: Improvement of Urban Social Capital Quality. Civil Engineering 5(4): 901-912. [DOI:10.28991/cej-2019-03091298]
46. Nafisi, Noshindokht. 2001. Museology. Tehran: SAMT.
47. Nemati, Seyedeh Fatemeh. 2013. Social Factors Influencing the Demand for War Tourism in Iran (From the Perspective of Visitors). Master's Dissertation. Tourism Planning, University of Tehran.
48. Rajabloo, Ali, and Farank Jamshidi. 2014. Five Discourses on Cultural History. Tehran: Sooreye Mehr.
49. Rayan, Ch. 2007. Battlefield Tourism: History, Place and Interpretation. Oxford: Elsevier.
50. Shirvani Dastgerdi, A., and R. Kheyroddin. 2022. Policy Recommendations for Integrating Resilience into the Management of Cultural Landscapes. Sustainability 14 (14): 8500. [DOI:10.3390/su14148500]
51. Slad, P. 2003. Gallipoli Thana Tourisme: the Meaning of ANZAC. Annals of Tourism Research.
52. Thiel, D.-T. 2009. Segmenting Visitors to Battlefield Sites-International Visitors to the Fulmar DMZ in Vietnam. Victoria University of Wellington.
53. Vosoughi, Leyla. 2009. Dark Tourism (With Focus on War Tourism). Tourism Studies 3 (10): 105-128.
54. Yuill, S. M. 2003. Dark Tourism: Understanding Visitor Motivation at Sites of Death and Disaster. Texas: A & M University.
55. Zakeri Kermani, Iman. 2006. The Search for Attar's Seven Valleys of Love in the Architecture of the Houses of God. Persian Language and Literature Research (7): 20.
56. Zangiband, Nasim. 2010. The Sacred Defense Museum of Sanandaj. Master's Dissertation. Islamic Azad University, Qazvin Branch, Qazvin.
57. http://emtedad61.ir/303 [accessed at 28/12/2023].
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
Journal of Researches in Islamic Architecture is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
