دوره 11، شماره 4 - ( 8-1402 )
جلد 11 شماره 4 صفحات 120-108 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
moosavinia P, sahra gard monfared N S, ghafari A. Introducing and assessing the impact of open and semi-open spaces in a neighborhood on social interactions. JRIA 2023; 11 (4) :108-120
URL: http://jria.iust.ac.ir/article-1-1708-fa.html
URL: http://jria.iust.ac.ir/article-1-1708-fa.html
موسوی نیا پارسا، صحراگرد منفرد ندا سادات، غفاری علی. ارزیابی اثرگذاری معیارهای فضای باز و نیمه‌باز موثر بر تعاملات اجتماعی در واحد همسایگی. پژوهش‌هاي معماري اسلامي. 1402; 11 (4) :108-120
گروه معماری، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران.
چکیده: (1239 مشاهده)
بحث مسکن دارای ابعاد فراتر از معنای فقط سرپناه می‌باشد که از این ابعاد، بعد اجتماعی به‌عنوان سنجه رشد هر جامعه محسوب می‌شود. یکی از عوامل بعد اجتماعی، میزان و چگونگی تعاملات اجتماعی در میان ساکنین آن جامعه است. با این حال در ساخت‌های جدید کمتر به بعد اجتماعی توجه می‌شود. با مطالعه در این حوزه اهمیت اختصاص فضای مناسب برای تعامل ساکنین مجموعه به خصوص فضای باز و نیمه‌باز مشخص می‌شود. هدف این پژوهش استخراج و شناسایی معیارهای فضای باز و نیمه‌باز در واحد همسایگی موثر بر تعاملات اجتماعی است. در این پژوهش در گام مرور ادبیات با روش توصیفی-تحلیلی معیارهای پر تکرار با ظرفیت اثرگذاری بالا که تواماً فضای باز و نیمه‌باز و تعاملات اجتماعی را مد نظر قرار داده بودند شناسایی شدند. سپس با استفاده از روش استقلال منطقی معیارهایی که جداگانه در تعاملات و یا فضای نیمه‌باز وجود دارد بررسی و اشتراکات آنها گرفته شد که به‌عنوان معیارهای جدید شناسایی شده و فراوانی تمامی معیارهای از طریق تحلیل محتوا به دست آمد. سپس با استفاده از تکنیک آنتروپی شانون وزن تمامی معیارها به دست آمد. یافته‌ها نشان می‌دهد معیارهای با اولویت به ترتیب عبارتند از دسترسی به فضاهای جمعی، تعریف بدنه‌ها و هویت جداره‌ها، فضای توقف و تفکر و تجمع، سلسله‌مراتب میان عناصر و فضاها، سهولت دسترسی، معیار تأمین قلمرو فضایی مربوط به معیارهای جدید شناسایی شده است که جزو مولفه‌ها با وزن بالاتر است.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
اصول راهبردی و راهکارهای عملی در معماری و شهرسازی اسلامی
دریافت: 1402/7/1 | پذیرش: 1402/11/2 | انتشار: 1402/12/7
دریافت: 1402/7/1 | پذیرش: 1402/11/2 | انتشار: 1402/12/7
فهرست منابع
1. بختیاری قلعه قاضی، م.، قاسمی علی آبادی ،م عامری سیاهویی .ح (۱۳۹۶) تحلیل فضاهای جمعی در مجتمع های مسکونی با رویکردی به ارتقاء تعاملات اجتماعی، اولین همایش بین المللی عمران، معماری و شهر سبز پایدار، همدان.
2. بنتلی، ایان؛ الکک، آلن؛ مورین، پال؛ گلیسسن، سومک و اسمیت، گراهام . ( 1392 ). محیط ها ی پاسخ دهنده: کتاب راهنما ی طراحان. (مصطفی بهزادفر، مترجم). تهران: علم و صنعت.
3. بنیانی، فاطمه معمارضیا کاظم؛ حبیبی امین و فتاحی ،کاوه .(۱۳۹۷) پیوستگی فضایی در گذار از فضای باز به بسته. اندیشه معماری. ۲(۴)، ۶۳-۷۶
4. بهزادفر، مصطفی؛ و طهماسبی، ارسلان. ( 1392 ). شناسایی و ارزیابی مؤلفه های تاثیرگذار بر تعاملات اجتماعی و تحکیم و توسعه روابط شهروندی در خیابان شهری: نمونه مورد مطالعه سندج. مجله.17-28 ، باغ نظر، 25
5. پاکزاد جهانشاه و ،بزرگ حمیده (۱۳۹3) الفبای روان شناسی محیط برای طراحان چاپ ،اول، انتشارات آرمانشهر.
6. پاکزاد، جهانشاه. ( 1383 ). گره میدان فلکه، بررسی معناشناختی سه واژه در شهرسازی. ماهنامه برنامه ریزی و مدیریت شهری ،8 -16،67صص
7. پاکزاد، جهانشاه. ( 1386 ) . راهنمای طراحی فضاهای شهری در ایران. تهران: انشارات شرکت طرح و نشر پیام سیما
8. جیکوبز، جین. ( 1386 ). مرگ و زندگی شهرهای بزرگ امریکایی. (حمیدرضا پارسی و آرزو افلاطونی، مترجمان). تهران: تهران.
9. دانشپور، سید عبدالهادی؛ چرخچیان مریم (۱۳۸۶)، فضاهای عمومی و عوامل مؤثر بر حیات جمعی، نشریه باغ نظر، شماره ۷، صص. ۱۹-۲۸.
10. دهناد نازنین ، کریمی باقر، (1396)،ارزیابی نقش مؤلفه های مؤثر در فضای باز مجتمعهای مسکونی بر ایجاد تعاملات اجتماعی،هویت شهر،ج37،ص87-104
11. راهب، غزال و نظری، محیا، (۱۳۹۶ )، بررسی عوامل مؤثر بر کارکرد فضای نیمه باز خصوصی واحدهای مسکونی شهر تهران، نشریه معماری و شهرسازی آرمان شهر، شماره (۲۱)۱۰، صص ۴۸-۳۹
12. رحیمی نژاد فرزاد؛ تیموریان ،محمد ،پیر محمدی محمد (۱۳۹۵). بررسی نقش عناصر تجمع پذیر در تعاملات اجتماعی محله های سنتی . مطالعات هنر و معماری، جلد ۴، شماره ۴ و ۵ (پیاپی ۱۱ و ۱۲، صص ۱۹۵-۲۰۱
13. رضازاده، راضیه. ( 1384 ). کاربرد علوم محیطی در فرایند مطالعاتی طراحی شهری. نشریه هنرهای زیبا، 24-37-44
14. رهروی پوده، ساناز و رازقی، علیرضا. ( 1393 ). بررسی ویژگی های فضای باز در جهت ارتقاء تعاملات اجتماعی محیط های همسایگی، همایش ملی معماری، عمران و توسعه نوین شهری، تبریز، کانون ملی انجمن های صنفی مهندسان معمار ایران
15. سلمانپور،. (۱۳۹۵). ارزیابی تعاملات اجتماعی در مجتمع های مسکونی معاصر، شانزدهمین همایش سیاستهای توسعه مسکن در ایران، ۱۲ و ۱۳ مهرماه ۱۳۹۵ دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران.
16. عبدالحسین شیروی.( 1391). حقوق تطبیقی ، سازمان سمت، صص182-195
17. عزیزی، محمدمهدی، و معینی، سیده مرجانه. (1390). تحلیل رابطه بین کیفیت محیطی و تراکم ساختمانی (مطالعه موردی شهرک گلسار- رشت). معماری و شهرسازی (هنرهای زیبا)، شماره (45)، صص 5-16
18. عزیزی، محمدمهدی؛ ملک محمد نژاد صارم (۱۳۸۶)، بررسی تطبیقی دو الگوی مجتمع های مسکونی متعارف و بلندمرتبـه) مطالعـه مـوردی: مجتمع های مسکونی نور و اسکان ،نشریه هنرهای زیبا، شماره ۳۲، ص ۲۷-۳۸.
19. عینی فر، علیرضا (۱۳۷۹) عوامل انسانی محیطی موثر در طراحی مجموعه های مسکونی نشریه هنرهای زیبا شماره ۸ ،صص ۱۰۹-۱۱۸
20. عینی فر، علیرضا و علی نیای مطلق، ایوب (۱۳۹۳). تبیین مفهوم بیرون و درون در فضاهای مابین مسکن آپارتمانی مطالعه موردی بالکن در سه نمونه از مجموعه های مسکونی ،تهران هنرهای زیبا، شماره ۱۹(۲)، صص۵۵ -۶۶
21. فلاحت، محمدصادق. ( 1385 ). مفهوم حس مکان و عوامل شکل دهنده آن، نشریه هنرهای زیبا، شماره 26،صص 57-66
22. قاسمی اصفهانی مروارید (۱۳۸۳)، اهل کجا هستیم؟ هویت بخشی به بافتهای مسکونی، انتشارات روزنه تهران
23. قره خانی، کمال؛ دژدار، امید و جلالیان، سارا ، (1398)، بررسی نقش فضاهای تعاملات اجتماعی بر کیفیت زندگی در مجتمع های مسکونی، هویت شهر،40109-120
24. گیفورد، رابرت، ( ۱۳۷۸)، روان شناسی محیط های مسکونی، نشریه معماری و فرهنگ، شماره ۱۰ (۳)، صص ۷۱-۷۷.
25. لنگ، جان. ( 1381 ). آفرینش نظریه معماری: نقش علوم رفتاری در طراحی محیط. (علیرضا عینی فر، مترجم). تهران: تهران
26. لنگ، جان. ( 1386 ). طراحی شهری: گونه شناسی رویه‌ها و طرحها. (حسین بحرینی، مترجم). تهران: تهران.
27. لینچ، کوین. ( 1387 ). سیمای شهر. (منوچهر مزینی: مترجم). تهران
28. محمودی، عبدالله .(۱۳۸۴) بازنگری اهمیت ایوان در خانه های سنتی با نگاه ویژه به .بم هنرهای زیبا. ۲۲،
29. مداحی، سید مهدی؛ اسفندیانی مقدم، الهه؛ عباسی، لیلا و بمانی نائینی، مونا، ( ۱۳۹۷). قیاس تحلیلی نقش فضاهای نیمه باز مسکونی بر شکل گیری شیوه زندگی و نظام رفتاری ساکنان در خانه های بومی دیروز و مسکن امروز مورد مطالعاتی شهر مشهد. نشریه معماری و شهرسازی آرمان شهر، شماره ۱۱(۲۵)
30. نوروزی، شعله. ( 1383 ). رهنمود طراحی فضای باز مسکونی. نشریه صفه، شماره 39، صص 14 - 45 39)
31. نیومن، اسکار. ( 1394 ) . خلق فضای قابل دفاع. (مترجمان: فائزه رواقی و کاوه صابر). چ 2، تهران: انتشارات طراحان.
32. Abdul Hossein Shiravi. (1391). Comparative law, organization of the position, pp. 182-195
33. Altman, I., & Setha, L. (1992). Place Attachment. New York: Plenum Press.
34. Azizi, Mohammad Mehdi, & Moeini, Marjaneh. (1390). An Analysis of Relationship Between Environmental Quality and Construction Density. Journal of Fine Arts: Architecture and Urbanism, 3(45), 5-16.
35. Azizi, Mohammad Mehdi, & Moeini, Marjaneh. (1390). An Analysis of Relationship Between Environmental Quality and Construction Density. Journal of Fine Arts: Architecture and Urbanism, 3(45), 5-16.
36. Azizi, Mohammad Mehdi, and Malek Mohammad Nejad, Sarem. (1386). Comparative study of two models of residential complexes (conventional and high-rise) case study: Noor residential complexes (Seoul) and Tehran housing. fine arts, -(32)
37. Bakhtiari Ghale Ghazi, M., Ghasemi Aliabadi, M. Ameri Siahavi, H. (2016) Analysis of collective spaces in residential complexes with an approach to promoting social interactions, the first international conference on civil engineering, architecture and sustainable green city, Hamadan.
38. Behzadfar, Mustafa; and Tahmasabi, Arslan. (2012 Recognition and assessment of influential elements on social interaction (strengthening and improving citizen communication in urban open spaces, model city of Sanandaj). Magazine. 17-28, Bagh Nazar, 25
39. Bentley, Ian; Alcock, Alan; Morin, Paul; Glissen, Somek and Smith, Graham. (2012). Responsive environments: a guidebook for designers. (Mustafa Behzadfar, translator). Tehran: Science and Industry.
40. Boniyani, Fatemeh Memarrazia Kazem; Habibi Amin and Fatahi, Kaveh (2017) Spatial Continuity in Moving from Open Spaces to Closed Spaces JOURNAL OF ARCHITECTURAL THOUGHT. 2(4), 63-76
41. Car, S. (1992). Public Space. Cambridge England; New York, NY, USA :Cambridge University Press.
42. daneshpour abdolhadi - charkhchyan maryam (2018), Public Spaces and Factors Affecting Collective Life, Bagh Nazar magazine, number 7, pp. 28-19.
43. Dehnad Nazanin, Karimi Bagher, (2016), evaluation of the role of effective components in the open space of residential complexes on the creation of social interactions, City Identity, Vol. 37, pp. 104-87
44. Eini Far, Alireza and Ali Niya Motlaq, Ayoub (2013 Explaining the Concept of Outside-Inside in In-Between Spaces of Apartment Housing “The Case Study of Balcony in Three Types of Tehran Residential Complexes, Tehran Fine Arts, No. 19(2), pp. 55-66
45. Far, Alireza Aini. (1379). Human-environmental factors effective in the design of residential complexes. Fine Arts, 8(0),
46. Felahat, Mohammad Sadiq. (1385). The concept of the sense of place and its shaping factors, Fine Arts Journal, No. 26, pp. 57-66
47. Francis, M. (2003). Urban open space: Designing for User Needs. Washington D.C: Island Press..
48. Gehl A. (2003). Public Spaces and Public life Adelaide. Copenhagen: Danish architectural Press.
49. Ghasemi Esfahani Marwarid (1383), Where are we from? Identification of residential contexts, Tehran Rozeneh Publications
50. Gifford, R. (1999) Residential Environment Psychology. Journal of Architecture and Culture, 2-3, 21-29.
51. Gifford, R., Hine, D. W., Muller-Clemn, W., & Shaw, K. T. (2002). Why architects and laypersons judge buildings differ- ently: cognitive properties and physical bases. Journal of Archi-
52. Jacobs, Jane. (1386). Death and life of big American cities. (Hamidreza Parsi and Arzu Aflatouni, translators). Tehran: Tehran.
53. Kaplan, R. (1985). The analysis of perception via preference: a s trategy for s tudyinghow the environment is experienced .Landscape Planning. 12 (2), 161–176.
54. Lang, John. (1381). Creation of architectural theory: the role of behavioral sciences in environmental design. (Alireza Ainifar, translator). Tehran: Tehran
55. Lang, John. (1386). Urban design: typology of procedures and plans. (Hossein Bahraini, translator). Tehran: Tehran
56. Linch, Kevin. (1387). The face of the city. (Manochehr Mazini: translator). Tehran
57. Madahi, Seyyed Mehdi; Esfandiani Moghadam, Goddess; Abbasi, Leila and Bamani Naini, Mona, (1397). Analytical comparison of the role of semi-open residential spaces on the formation of the lifestyle and behavioral system of residents in yesterday's native houses and today's housing in Mashhad. Arman Shahr Architecture and Urbanism Journal, No. 11
58. Mahmoudi, Abdullah (2004) Reviewing the importance of the porch in traditional houses with a special look at the roof of fine arts. 22,
59. Marcus, C.C., & Sarkissian, w. (1986). Housing as if people Mattered Berkeley. California: University of California Press
60. Newman, Oscar. (2014). Creating a defensible space. (Translators: Faeze Rowaqi and Kaveh Saber). Ch 2, Tehran: Designers Publications.
61. Nowrozi, Shole. (1383). Residential open space design guidelines. Safeh Magazine, No.
62. Pakzad Jahanshah and Bozorg Hamideh (2013). Environmental psychology alphabet for designers, Tehran: utopia., Armanshahr Publications.
63. Pakzad, Jahanshah. (1383). Garh Maidan Falke, a semantic study of three words in urban planning. Urban planning and management monthly, 8-16, 67 pp
64. Pakzad, Jahanshah. (1386). Guide to designing urban spaces in Iran. Tehran: Publications of Payam Sima Design and Publishing Company
65. Qarekhani, Kamal; Dezhdar, Omid and Jalalian, Sara, (2018), investigating the role of social interaction spaces on the quality of life in residential complexes, Hayat Shahr, 40/109-120
66. Rahab, Ghazal and Nazari, Mohia, (2016), investigation of factors affecting the function of private semi-open space of residential units in Tehran, Armanshahr Architecture and Urban Design Journal, No. (21) 10, pp. 39-48
67. Rahiminejad Farzad; Timourian, Mohammad, Pir Mohammadi Mohammad (2015). Investigating the role of accumulative elements in social interactions of traditional neighborhoods. Studies of art and architecture, volume 4, numbers 4 and 5 (consecutive 11 and 12, pp. 195-201
68. Rahravi Podeh, Sanaz and Razaghi, Alireza. (2013). Investigating the characteristics of open space in order to improve social interactions of neighborhood environments, National Conference of Architecture, Civil Engineering and Modern Urban Development, Tabriz, National Center of Iranian Architects' Associations
69. Rezazadeh, Razia. (1384). The application of environmental science in the study process of urban design. Fine Arts Journal, 24-37-44
70. S teele, F. (1981). The Sense of Place. Bos ton: CBI Publishing Company.
71. S tefanovic, I. L. (1998). “Phenommenological Encounters with Place: Cavtat Square One”, Journal of Environmental Psychology, 18, 31-44.
72. Salmanpur, (1395). Evaluation of social interactions in contemporary residential complexes, the 16th conference on housing development policies in Iran, October 12 and 13, 2016, Faculty of Economics, University of Tehran
73. Shannon CE, (1974). A Mathematical Theory of Communication, Bell System Technical Journal, Vol. 27, pp106-111.
74. tectural and Planning Research. 19(2), pp. 131–148.
75. Trancik, R. (1986). Finding los t space: theories of urban design. John Wiley & Sons.
76. Whyte WH (1980). The Social Life of Small Urban Spaces, The Conservation Foundation, Washington, D.C.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
Journal of Researches in Islamic Architecture is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
