دوره 12، شماره 1 - ( 1-1403 )                   جلد 12 شماره 1 صفحات 153-137 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
asharfi N. Elucidation of the Epistemic Pattern in the Architecture of Tayeb Home Based on Verses and Narrations with a Network Approach. JRIA 2024; 12 (1) :137-153
URL: http://jria.iust.ac.ir/article-1-1724-fa.html
اشرافی نسیم، عرفانی شریفیان مریم. تبیین الگوی کارآمد در معماری خانه طیب مبتنی بر آیات و روایات با رویکرد شبکه‌ای. پژوهش‌هاي معماري اسلامي. 1403; 12 (1) :137-153

URL: http://jria.iust.ac.ir/article-1-1724-fa.html

تبیین الگوی کارآمد در معماری خانه طیب مبتنی بر آیات و روایات با رویکرد شبکه‌ای
نسیم اشرافی* ، مریم عرفانی شریفیان
گروه معماری، واحد پردیس، دانشگاه آزاد اسلامی، پردیس، ایران.
چکیده:   (831 مشاهده)

روند رو به رشد جمعیت کشور در چند دهه اخیر و التقاط فرهنگی و عدم رجوع به توصیه‌های دینی از طرف دیگر، سبب شده است که مفهوم خانه در طراحی فضای زندگی انسان از معنای جوهری خود فاصله گیرد. در حالی که با تکیه بر قواعد و مفاهیم مستخرج از آیات و روایات، می‌توان به یک حقیقت سامانه‌ای در طراحی کیفیت فضای خانه دست یافت طوری که بتوان انتظارات یک خانه طیب را به صورت شبکه‌ای از اصول مرتبط به هم فراهم نمود. لذا پژوهش حاضر سعی می‌نماید به روش توصیفی-تحلیلی با تکیه بر الگوی شبکه‌ای، مدل مفهومی برای خانه طیب متناسب با سامانه نیازهای فطری، روانی و جسمانی معرفی نماید. در این راستا دو مفهوم کلان حب و خلاقیت در حوزه نیاز فطری انسان عامل هدایت سایر نیازهای انسان در ارتباط با فضای زندگی است که در صورت بالفعل شدن این دو گرایش در مسیر صحیح فطرت همواره گرایش به کمال و در نتیجه توحید در فضای زندگی انسان تحقق پیدا می‌نماید که منتج به وعده الهی یا همان حیات طیبه می‌گردد.

واژه‌های کلیدی: خانه طیب، الگوی خانه طیب، رویکرد شبکه‌ای، آیات و روایات.
متن کامل [PDF 2048 kb]   (43 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: جايگاه حکمت نظری و عملی اسلام در معماری و شهرسازی
دریافت: 1402/9/14 | پذیرش: 1402/12/15 | انتشار: 1403/1/29
فهرست منابع
1. قرآن کریم
2. نهج البلاغه
3. صحیفه سجادیه
4. ابن ابی‌جمهور، محمد بن زین‌الدین.1403. عوالی اللآلی. تحقیق مجتبی عراقی. قم: مؤسسه سیدالشهداء(ع).
5. ابن بابویه، محمد بن علی‌.1362. الخصال‌. تصحیح علی‌اکبر غفاری. قم: ‌نشر جامعه مدرسین.
6. _____. 1406ق. من لا یحضره الفقیه. کربلا: نشر مؤسسه الأعلمی للمطبوعات.
7. ابن‌شعبه، حسن بن علی. 1382. تحف العقول. قم: نشرآل علی (علیه السلام).
8. اخوت، هانیه. 1394. بررسی نقش آیات قرآن و احادیث شیعه در شکل‌گیری کالبد مسکن سنتی. شیعه شناسی52: 191-234.
9. آصفی، مازیار، و الناز ایمانی. 1395. باز تعریف الگوهای طراحی مسکن مطلوب ایرانی-اسلامی معاصر با ارزیابی کیفی خانه‌های سنتی. پژوهش‌های معماری اسلامی4 (2): 56-73.
10. امین پور، احمد، رامین مدنی، و حامد حیاتی. 1396. بررسی چگونگی تجلی آموزه‌های اسلامی در کالبد مسکن؛ نمونه موردی: خانه سنتی در اقلیم گرم و خشک ایران. مدیریت شهری و روستایی 16(48): 445-468.
11. برقی، احمد بن محمد. 1371ق. المحاسن. بیروت: دارالکتب الاسلامیه.
12. بمانیان، محمدرضا، سحر ارجمندی، و فرزانه علی‌محمدی. 1392. تاثیر اصول فقهی مرتبط با حقوق شهروندی بر پایه عدل در طراحی مسکن (نمونه موردی: سه مورد از خانه‌های ایرانی-اسلامی). مطالعات شهر ایرانی اسلامی(12): 89-100.
13. بیشــون، جون، و ژوئل دوروســنی.1370. روش تفکر سیستمی. ترجمه امیر حسین جهانبگلو. تهران: نشر پیشبرد.
14. پاینده، ابوالقاسم.1382. نهج الفصاحه. تهران: دنیای دانش.
15. پیوسته‌گر، یعقوب، علی‌اکبر حیدری و مطهره اسلامی. 1396. بازشناسی اصول پنج گانه استاد پیرنیا در معماری خانه های سنتّی ایران وتحلیل آن با استناد به منابع اعتقادی اسلامی مطالعه موردی: خانه های شهر یزد. مطالعات شهر ایرانی اسلامی (27): 51-66.
16. ثمین شریفی میاوقی، ابراهیم، معصومه یعقوبی سنقرچی، و مسعود حق لسان. 1398. ارزیابی مؤلفه‌های ارزشی معماری مسکن مطلوب بر اساس نظام معرفتی اسلام. آموزش و ارزشیابی(48): 33-62.
17. جوادی آملی، عبدالله. 1395. تسنیم. قم: اسراء.
18. حر العاملی، محمد بن الحسن. 1414. وسائل الشیعه. قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام لإحیاء التراث.
19. حلی. ١٤٢٢. تحریر الأحکام العلامه. تحقیق بهادری، إبراهیم. قم: نشر مؤسسه الإمام.
20. حمزه نژاد، مهدی، و زهرا صدریان. 1393. اصول طراحی خانه از منظر اسلامی و الگوهای کاربردی معاصر. پژوهش های معماری اسلامی(4): 58-76.
21. ح‍م‍ی‍ری‌، ع‍ب‍دال‍ل‍ه‌ب‍ن‌ ج‍ع‍ف‍ر. ۱۴۱۳. قرب الاسناد. قم: مؤسسه‌ ال‌ال‍ب‍ی‍ت‌ ع‍ل‍ی‍ه‍م‌ال‍س‍لام‌.
22. خامنه‌ای، محمد. ٢٠٠٢. خلاقیت، خلافت انسان در فلسفه و عرفان اسلامی. رم: کنگـره جهانی فنومنولوژی.
23. خمینی، روح الله. 1388. شرح چهل حدیث. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
24. رئیسی، محمد منان. 1397. معماری و شهرسازی مطابق با سبک زندگی اسلامی. قم: دانشگاه قم.
25. راوندی کاشانی، فضل ‌الله بن علی. 1376. النوادر. تصحیح: صادقی اردستانی. تهران: نشر بنیاد فرهنگ اسلامی کوشانپور.
26. رسولی، زهرا، و محمدکاظم علمی.1397. بررسی جنبه معرفت‌شناختی خلاقیت نفس از دیدگاه صدرالمتألهین. قبسات 23(87): 221-242.
27. رضاییان، علی. 1375. تجزیه و تحلیل و طراحی سیستم. تهران: انتشارات سمت.
28. شجاری، مرتضی، و علی فرضی. 1396. نقش محبّت در کمال آدمی با تکیه بر آراء سهروردی و ملاصدرا. جستارهایی در فلسفه و کلام (98): 101-118.
29. شعیری، محمد بن محمد.1413ق. جامع الأخبار. بیروت: مؤسسه آل البیت(ع).
30. شیخ صدوق.‌1381. پاداش نیکی‌ها و کیفر گناهان/ ترجمه ثواب الأعمال. ترجمه مجاهدی. قم: انتشارات سرور.
31. طباطبایی، سید محمد حسین.1374. تفسیر المیزان ج 16. ترجمه موسوی همدانی. تهران: محمدی.
32. طبرسی، فضل بن حسن . 1415ق. تفسیر مجمع البیان. بیروت: نشرمؤسسه الأعلمی للمطبوعات.
33. طبرسی، فضل بن حسن. 1370. مکارم الأخلاق. قم: الشریف الرضی.
34. قربانی، رحیم. 1394. شاخص‌های معماری و شهرسازی اسلامی: خانه، مسجد، بازار، راه و آرامگاه. ج. 1. تهران: شبکه اندیشه.
35. کاستلز، مانوئل.1380. عصر اطلاعات: اقتصاد، جامعه و فرهنگ(قدرت هویت). ترجمه چاووشیان. تهران: طرح نو.
36. کبیری سامانی، علی،علیرضا ملکوتی، و زهره یادگاری. 1395. بازشناسی معنی خانه در قرآن رهیافتی در جهت تبیین مبانی نظری خانه. باغ نظر 13 (45): 61-76.
37. کلینی، محمد بن یعقوب. 1378. اصول کافی. تصحیح و تنظیم مهدی آیت‌اللهی. تهران: نشر جهان آرا.
38. متقی، علی بن حسام‌الدین. 1419 ق. کنز العمال فی سنن الأقوال و الأفعال. بیروت: نشردار الکتب العلمیه.
39. مجلسی، محمدتقی بن مقصودعلی. 1406ق. روضه المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه( ط- القدیمه). تصحیح موسوی کرمانی. قم : مؤسسه فرهنگی اسلامی کوشانبور.
40. مجلسی، محمد‌باقر. 1360. بحار الأنوار الجامعه لدرر أخبار الأئمه الأطهار. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
41. مجلسی، محمد‌باقر. 1386. بحار الأنوار. ترجمه محمدباقر کمره‌‌ای. تهران: نشر اسلامیه.
42. محدث نوری، حسین. ۱۴۰9ق. مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل. قم: مؤسسه آل البیت(ع).
43. مفضل بن عمر. 1377. شگفتی‌های آفرینش. ترجمه میرزایی. قم: نشر هجرت. ‌
44. نقی زاده، محمد. 1391. حس حضور، مطلوب ترین برآیند ارتباطات انسان با محیط. مطالعات معماری ایران 1(2): 27-46.
45. نقی زاده، محمد. 1396. نظریه فضای حیات طیبه: شهر آرمانی اسلام. تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات.
46. نوری، حسین بن محمدتقی. 1429 ق. مستدرک الوسائل. قم: نشر مؤسسه آل البیت (علیهم السلام).
47. هــال، ا.د وفاگــن، آر. ای.1375. نگــرش اجمالی بر انواع سیســتم‌ها. ترجمه سلیمانی. تهران: نشربازرگانی.
48. هشام، مرتضی. 1387. اصول سنتی ساخت و ساز در اسلام. ترجمه مشکینی. تهران: نشر مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری.
49. وثیق، بهزاد، آزاده پشوتنی زاده، و محمدرضا بمانیان .1388. مکان و مسکن از منظر اسلام. پژوهش‌های میان رشته ای قرآن کریم (3): 93-101.
50. ورام، مسعود بن عیسی. 1369. مجموعه ورام. ترجمه عطایی. مشهد: آستان قدس رضوی، بنیاد پژوهش‌های اسلامی.
51. The Holy Quran
52. Nahj al-Balagha
53. Al-Sahifa al-Sajjadiyya
54. Aminpoor, Ahmad, Ramin Madani, Hamed Hayati, and Alireza Zare. 2017. Study the Effect of Islamic teachings on the architecture of Iranian homes: A Case Study on the Traditional Houses in a Hot and Dry Climate in Iran. Journal of Regional Planning (48): 445-468.
55. Asefi, Maziar, and Elnaz Imani. 2016. Redefining Design Patterns of Islamic Desirable Contemporary Housing through Qualitative Evaluation of Traditional Homes. JRIA 4 (2): 56-73.
56. Barqi, Ahmad bin Mohammad. 1952. Al-Mahasin. Beirut: Dar al-Kutub al-Islamiyyah.
57. ‎Beishon, Johnو and Joel Rosnay. 1991. System Thinking Method. trans. Amir Hossein Jahanbegloo. Tehran: Pishbord Publishing.
58. Bemanian, Mohammad Reza, Sahar Arjamandi, and Farzaneh Alimohammadi. 2013. The Impact of Jurisprudential Principles Related to Citizen Rights Based on Justice in Housing Design (Case Study: Three Iranian-Islamic Houses). Iranian-Islamic City (12): 89-100.
59. Castells, Manuel. 2001. The Information Age: Economy, Society and Culture (Power of Identity). trans. Chavoshian. Tehran: Tarh-e-No.
60. Ghorbani, Rahim. 2015. Islamic Architecture and Urban Planning Indicators: House, Mosque, Bazaar, Road, and Tomb. Vol. 1. Tehran: Network of Thought.
61. Giménez, Zulay, Claudio Mourgues, Luis F. Alarcón, Harrison Mesa, Eugenio Pellicer. 2023. Value assessment in the traditional housing design: Case studies applying a value analysis model. Ain Shams Engineering Journal 14(9): 102089. [DOI:10.1016/j.asej.2022.102089]
62. Hall, E.D and Fagan, R.A. 1996. Overview of Types of Systems. Translator: Soleimani. Tehran: Bazargani Publishing.
63. Hamiri, Abdullah bin Jafar. 1992. Qurb al-Isnad. Qom: Al al-Bayt Foundation.
64. Hamzeh Nejad, Mehdi, Zahra Sadrian. 2014. Principles of Islamic Housing Design and Contemporary Practical Patterns. JRIA(4): 58-76.
65. Hilli. 2001. Tahrir al-Ahkam by Allameh. Qom: Imam Publishing Foundation.
66. Hipp, John .2010. What is the "neighbourhood" in neighbourhood satisfaction? Comparing the effects of structural characteristics measured at the micro-neighbourhood and tract levels. Urban Studies 47(12): 2517-536. doi: 10.1177/0042098009359950. PMID: 20976977. [DOI:10.1177/0042098009359950]
67. Hisham, Morteza. 2008. Traditional Construction Principles in Islam. trans. Moshkini. Tehran: Urban Planning and Architecture Studies Center.
68. Hurr al-Amili, Mohammad bin Hasan. 1993. Wasa'il al-Shi'a. Qom: Al-Bayt Foundation for Reviving Heritage.
69. Ibn Abi Jumhoor, Mohammad bin Zayn al-Din. 1982. Awali al-Liali. Ed. Mojtaba Araqi. Qom: Seyed al-Shohada Institute.
70. Ibn Babawayh, Mohammad bin Ali. 1983. Al-Khisal. Corrected by Ali Akbar Ghafari. Qom: Society of Teachers.
71. Ibn Babawayh, Mohammad bin Ali. 1985. Man La Yahduruhu al-Faqih. Karbala: Al-A'lami Institution for Publications.
72. Ibn Shu'ba, Hasan bin Ali. 2003. Tuhaf al-Uqul. Qom: Aal Ali Publishing.
73. Javadi Amoli, Abdollah. 2016. Tasnim. Qom: Esra.
74. Kabirisamani, Ali, Alireza Malekooti, Zahra Yadegari. 2016. Recognizing The Meaning of Home in Quran: A Way to Explain Home Theoretical Bases. Bagh-e-Nazar (45): 61-76.
75. Khamenei, Mohammad. 2002. Creativity. Human Caliphate in Islamic Philosophy and Mysticism. In The World Phenomenology Congress, Rom.
76. Khomeini, Ruhollah. 2009. Explanation of Forty Hadiths. Tehran: Institute for Compilation and Publication of Imam Khomeini's Works.
77. Kulayni, Mohammad bin Yaqub. 1999. Usul al-Kafi. Corrected by Mahdi Ayatollahi. Tehran: Jahan Ara Publishing.
78. Majlisi, Mohammad Baqir. 2007. Bihar al-Anwar. trans. Mohammad Baqir Kamarei. Tehran: Islamic Publishing.
79. Majlisi, Mohammad Baqir.1981. Bihar al-Anwar al-Jami'a li-Durar Akhbar al-Aimma al-Athar. Beirut: Dar Ihya al-Turath al-Arabi.
80. Majlisi, Mohammad Taqi bin Maqsood Ali. 1986. Rawdat al-Muttaqin fi Sharh Man La Yahduruhu al-Faqih. Corrected by Mousavi Kermani. Qom: Islamic Cultural Foundation Kushanpour.
81. Mufaddal bin Umar. 1998. The Wonders of Creation. trans. Mirzaei. Qom: Hejrat Publishing.
82. Muhaddith Noori, Hossein. 1988. Mustadrak al-Wasa'il wa Mustanbat al-Masa'il. Qom: Al al-Bayt Foundation.
83. Muttaqi, Ali bin Hisam al-Din. 1998. Kanz al-Ummal fi Sunan al-Aqwal wal-Af'al. Beirut: Dar al-Kutub al-Ilmiyyah.
84. Naghizadeh, Mohammad. 2012. The Sense of Presence: the Most Desirable Situation for Manâs Relationship with Existence. Journal of IranianArchitectural Studies(2): 27-46.
85. Naghizadeh, Mohammad. 2017. The Theory of Pure Life Space: Ideal Islamic City. Tehran: Islamic Azad University, Science and Research Branch.
86. Noori, Hossein bin Mohammad Taqi. 2008. Mustadrak al-Wasa'il. Qom: Al al-Bayt Foundation.
87. Okhovat, Hanieh. 2015. Analysis of the Role of Quranic Verses and Shiite Hadiths in the Formation of Traditional Housing. Shiite Studies 52: 191-234.
88. Payandeh, Abolghasem. 2003. Nahj al-Fisahah. Tehran: Donyaye Danesh.
89. Peyvastegar, Yaghoob, Ali Akbar Heidari, Motahreh Eslami. 2017. Recognition of Pirnia's Five Principles in Traditional Iranian Houses and Its Analysis Based on Islamic Beliefs (Case Study: Houses of Yazd). Iranian Islamic City (27):51-66.
90. Piaget, Jean. 1971. Structuralism. London: Routledge.
91. Raeisi, Mohammad Manan. 2018. Architecture and Urban Planning According to Islamic Lifestyle. Qom: University of Qom.
92. Rasouli, Zahra, and Mohammad Kazem Elmi. 2017. An Investigation on the Epistemological Aspect of Soul's Creativity from the Perspective of Molla-Sadra. Qabasat (87): 221-242.
93. Rawandi Kashani, Fazlullah bin Ali. 1997. Al-Nawadir. Corrected by Sadeghi Ardestani. Tehran: Foundation for Islamic Culture Kushanpour.
94. Rezaian, Ali. 1996. System Analysis and Design. Tehran: SAMT Publications.
95. Samin Sharifi Miaveghi, Ebrahim, Masoumeh Yaghoubi Sangharchi, and Masoud Hagh Lesan. 2019. The Assessment of the Value Components of Contemporary Housing Architecture based on the Epistemic System of Islam (Case Study: Urmia Contemporary Houses). Journal of Instruction and Evaluation. Issue 48(12): 33-62.
96. Shajari, Morteza, and Ali Farzi. 2017. The Role of Love in Human Perfection with Reliance on Opinions of Suhrawardī and Mullā Ṣadrā. Essays in Philosophy and kalam (98):101-118.
97. Sheikh al-Saduq. 2002. Reward of Good Deeds and Punishment of Sins. Trans. Mojahedi. Qom: Sarwar Publishing.
98. Shu'ayri, Mohammad bin Mohammad. 1992. Jamia al-Akhbar. Beirut: Al al-Bayt Foundation.
99. Tabarsi, Fazl bin Hasan. 1991. Makarem al-Akhlaq. Qom: Al-Sharif al-Radhi.
100. Tabarsi, Fazl bin Hasan. 1994. Tafsir Majma' al-Bayan. Beirut: Al-Alami Publishing Institution.
101. Tabatabai, Seyyed Mohammad Hossein. 1995. Tafsir al-Mizan, Vol. 16. Trans. Mousavi Hamedani. Tehran: Mohammadi.
102. Warām, Masoud bin Isa. 1990. Majmu'at Waram. trans. Ataei. Mashhad: Astan Quds Razavi, Islamic Research Foundation.
103. Wasiq, Behzad, Azadeh Pashotani Zadeh, Mohammad Reza Bemanian. 2001. Place and Housing from an Islamic Perspective. Interdisciplinary Quranic Studies (11): 93-101.
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به مجله پژوهش های معماری اسلامی می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2024 CC BY-NC 4.0 | Iran University of Science & Technology

Designed & Developed by : Yektaweb