دانشگاه امام حسین (ع)
چکیده: (360 مشاهده)
شهر اسلامی، شهری است که حاصل عینیت اصول و ارزش های اسلامی باشد تا بتواند بستر و شرایط تحقق سبک زندگی اسلامی را فراهم نماید، عینیتی که در مناطق و اقلیم های مختلف صورت های مختلفی را به نمایش می گذارد. در همین ارتباط اصلیترین اصل و ارزش اسلامی که شایسته است در زندگی اجتماعی مسلمانان و در بستر شهر محقق شود، اصل عدالت است.
هدف اصلی پژوهش حاضر با رویکرد تولید علم بومی و اسلامی در زمینه مدیریت و برنامه‌ریزی‌شهری و روش نظریهپردازی دادهبنیاد (گراندد تئوری)، دستیابی به نظریه علمی از منابع دین اسلام در خصوص عدالت اجتماعی و فضایی به عنوان یکی از ارکان شهر اسلامی یا شهر آرمانی اسلام می‌باشد؛ تا در نهایت گامی باشد، هر چند کوچک در تدوین مبانی نظری شهر اسلامی_ایرانی در مسیر دستیابی به الگوی اسلامی_ایرانی از پیشرفت.
نتیجه پژوهش حاضر نشان دهنده دستیابی به مبانی قابل توجهی است که ضمن ارائه تعریف دقیقی از عدالت اجتماعی و فضایی و تشریح ابعاد این مفهوم اعم از اصول، معیارها و پیامدها و ...، در قالب مدل مفهومی ارائه شده، تبیین خوبی از وضعیت بی عدالتی و فرایند تحقق عدالت اجتماعی و فضایی در جامعه ارائه می کند.
هدف اصلی پژوهش حاضر با رویکرد تولید علم بومی و اسلامی در زمینه مدیریت و برنامه‌ریزی‌شهری و روش نظریهپردازی دادهبنیاد (گراندد تئوری)، دستیابی به نظریه علمی از منابع دین اسلام در خصوص عدالت اجتماعی و فضایی به عنوان یکی از ارکان شهر اسلامی یا شهر آرمانی اسلام می‌باشد؛ تا در نهایت گامی باشد، هر چند کوچک در تدوین مبانی نظری شهر اسلامی_ایرانی در مسیر دستیابی به الگوی اسلامی_ایرانی از پیشرفت.
نتیجه پژوهش حاضر نشان دهنده دستیابی به مبانی قابل توجهی است که ضمن ارائه تعریف دقیقی از عدالت اجتماعی و فضایی و تشریح ابعاد این مفهوم اعم از اصول، معیارها و پیامدها و ...، در قالب مدل مفهومی ارائه شده، تبیین خوبی از وضعیت بی عدالتی و فرایند تحقق عدالت اجتماعی و فضایی در جامعه ارائه می کند.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
اصول راهبردی و راهکارهای عملی در معماری و شهرسازی اسلامی
دریافت: 1402/10/4 | پذیرش: 1403/5/7
دریافت: 1402/10/4 | پذیرش: 1403/5/7
فهرست منابع
1. اشتراوس, آ., و کوربین, ج. (1390). اصول روش تحقیق کیفی نظریه مبنایی(رویه‌ها و روش‌ها). (ب. محمدی, مترجم) تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
2. اصغری, ع. (1386). اصول تربیت. تهران: انجمن اولیاء و مربیان.
3. باقری, خ. (1382). هویت علم دینی. تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
4. (1380). بررسی نظری و روش شناسی شاخص ها. تهران: دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام.
5. بهروان, ح. (1385). آمایش فرهنگی و عدالت شهری در مناطق دوازده گانه شهرداری مشهد. مجموعه مقالات کنفرانس برنامه ریزی و مدیریت شهری. مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد.
6. پورجعفر, م., پورجعفر, ع., و صفدری, س. (1394). انواع شهر اسلامی و اشاراتی به نحوه شاخص سازی در راستای شهری آرمانی- اسلامی. فصلنامه پژوهش های معماری اسلامی, سال سوم, 3-19.
7. جوان, ج., و عبداللهی, ع. (1387). عدالت فضایی در فضاهای دوگانه شهری (تبیین ژئوپلیتیکی الگوهای نابرابری در حاشیه کلانشهر مشهد). فصلنامه ژئوپلیتیک, 131-156.
8. حکیم, ب. س. (1381). شهرهای عربی- اسلامی: اصول شهرسازی و ساختمانی. (م. ح. ملک احمدی, & ع. اقوامی مقدم, مترجم) تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
9. خاکپور, ب. (1385). سنجش سطح برخورداری مناطق شهر مشهد از نظر امکانات و خدمات فرهنگی با استفاده از مدل موریس. مجموعه مقالات کنفرانس برنامه ریزی و مدیریت شهری (ص. 585-602). مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد.
10. خاکی, غ. (1378). روش تحقیق با رویکردی به پایان نامه نویسی. تهران: وزارت فرهنگ و آموزش عالی.
11. داداش پور, ه., و رستمی, ف. (1390). سنجش عدالت فضایی یکپارچه خدمات عمومی شهری بر اساس توزیع جمعیت، قابلیت دسترسی و کارایی در شهر یاسوج. مطالعات و پژوهش های شهری و منطقه ای, 10, 1-22.
12. دانایی فرد, ح., و مومنی, ن. (1387). تئوری رهبری اثربخش از دیدگاه امام علی (ع) (استراتژی تئوری داده بنیاد متنی). فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی, سال چهارم, 75-110.
13. رهنما, م., و ذبیحی, ج. (1390). تحلیل توزیع تسهیلات عمومی شهری در راستای عدالت فضایی با مدل یکپارچه دسترسی در مشهد. جغرافیا و توسعه, 5-26.
14. شکرانی, ر. (1387). مهندسی فرهنگ اسلامی در مولفه ها و ویژگی های شهر اسلامی. مجموعه مقالات نخستین همایش آرمان شهر اسلامی (ص. 237-262). اصفهان: دانشگاه اصفهان.
15. ضرابی, ا., و موسوی, م. (1389). تحلیل فضایی پراکنش جمعیت و توزیع خدمات در نواحی شهری یزد. فصلنامه تحقیقات جغرافیایی, 27-46.
16. عمران زاده , ب. (1394). تبیین عدالت فضایی در شهر آرمانی اسلام . تهران: دانشگاه تهران.
17. عمران زاده, ب. (1397). مدل استراتژیک عدالت اجتماعی و فضایی در شهر آرمانی اسلام. فصلنامه تحقیقات کاربردی علوم انسانی اسلامی, 7-33.
18. عمران زاده, ب., و زیاری, ک. (1394). تبیین شرایط و مقدمات تحقق شهر اسلامی. مجموعه مقالات اولین همایش ملی معماری ایرانی اسلامی (سیمای دیروز- چشم انداز فردا) (ص. 1037-1046). شیراز: شهرداری شیراز.
19. عمران زاده, ب., زیاری, ک., پوراحمد, ا., و حاتمی نژاد, ح. (1393). بررسی آسیب شناسانه ایرادات حاکم بر مطالعات شهر اسلامی. فصلنامه جغرافیا, سال دوازده, 7-24.
20. عمرانزاده, ب., زیاری, ک., پوراحمد, ا., و حاتمینژاد, ح. (1393). بررسی و تحلیل رویکردهای حاکم بر مطالعات شهر اسلامی. فصلنامه مطالعات شهر ایرانی اسلامی, 71-70.
21. عمید, ح. (1371). فرهنگ فارسی عمید. تهران: انتشارات امیرکبیر.
22. فرامرز قراملکی, ا. (1385). روش شناسی مطالعات دینی. مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی.
23. فلیک, ا. (1390). درآمدی بر روش تحقیق کیفی. (ه. جلیلی, مترجم) تهران: نشر نی.
24. کامران, ح., پریزادی, ط., و حسینی امینی, ح. (1389). سطح بندی خدمات شهری در مناطق کلالانشهر تهران. فصلنامه جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای, سال اول, 147-164.
25. مرصوصی, ن. (1382). تحلیل فضایی عدالت اجتماعی در شهر تهران(مطالعه موردی شهرداری تهران). پایان‌نامه دوره دکتری جغرافیا گرایش برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه تربیت مدرس, تهران.
26. معین, م. (1363). فرهنگ لغت. تهران: انتشارات امیر کبیر.
27. منصوریان, ی. (1386). گراندد تئوری چیست و چه کاربردی دارد؟. ویژه نامه همایش علم اطلاعات و جامعه اطلاعاتی.
28. نقره کار , ع., مظفر, ف., و نقره کار, س. (1389). مدلسازی، روشی مفید برای پژوهش های میان رشته ای. نشریه علمی-پژوهشی انجمن علمی معماری و شهرسازی ایران, شماره یک, 129-138.
29. نقرهکار, ع. (1395). نسبت اسلام با فرایندهای انسانی فرا نظریه سلام. فصلنامه پژوهش های معماری اسلامی, سال چهارم, 1-21.
30. نقیزاده, م. (1394). آموزههای قرآنی و شهر آرمانی اسلام. فصلنامه پژوهش های معماری اسلامی, سال سوم, 46-64.
31. وارثی, ح., قائدرحمتی, ص., و باستانی فر, ا. (1386). بررسی اثرات توزیع خدمات شهری در عدم تعادل فضایی جمعیت، مطالعه موردی: شهر اصفهان. جغرافیا و توسعه, 91-106.
32. Le Tourneau, R., & Paye, L. (1935). La corporation des tanneurs et l'industrie de la tannerie à Fès,. Hespéris 21.
33. Abu-Lughod, J. (1987). The Islamic City-Historic Myth, Islamic Essence, and Contemporary Relevance. International Journal of Middle East Studies, 19, 155-176. [DOI:10.1017/S0020743800031822]
34. Brunschvig, R. (1947). Urbanisme médiéval et droit musulman. Revue des Etudes Islamiques, 127-155.
35. Lapidus, I. (1967). Muslim Cities in the Later Middle Ages. Cambridge: University of Cambridge.
36. Lapidus, I. (1973). The Evolution of Muslim Urban Society. comparative studies in society and mstory, 15, 21-50. [DOI:10.1017/S0010417500006903]
37. Marçais, G. (1937). Tunis et Kairouan. Paris.
38. Marçais, W. (1928). L'Islamisme et la vie urbaine. Comptes rendus de L'Académie des Inscriptions et Belles Lettres, 86-100. [DOI:10.3406/crai.1928.75567]
39. Massignon, L. (1920). Les corps de métiers et la cité islamique. Revue Internationale de Sociologie .
40. Raymond, A. (2008). THE SPATIAL ORGANIZATION OF THE CITY. In s. k. Jayyusi, R. Holod, A. Petruccioli, & A. Raymond, The City in the Islamic World (pp. 47-70). Leiden: Brill. [DOI:10.1163/ej.9789004162402.i-1500.15]
41. Strauss, A., and Corbin, J. 2011. Basics of qualitative research: grounded theory (procedures and methods). (B. Mohammadi, translator) Tehran: Institute of Human Sciences and Cultural Studies.
42. Asghari, A. 2007. Principles of education. Tehran: Parents and Teachers Association.
43. Bagheri, Kh. 2003. The identity of religious science. Tehran: Printing and Publishing Organization of the Ministry of Culture and Islamic Guidance.
44. 2011. Theoretical review and methodology of indicators. Tehran: Expediency Council Secretariat.
45. Behrvan, H. 2006. Cultural study and urban justice in twelve districts of Mashhad municipality. Proceedings of the Urban Planning and Management Conference. Mashhad: Ferdowsi University of Mashhad.
46. Pourjafar M R, Pourjafar A, Safdari S. 2015.Various Types of Islamic City and Pointing Out to Defining the Major Aspects of Ideal Islamic City. JRIA; 3 (3) :1-17
47. Javan, J., and Abdollahi, A. 2008. Spatial Justice in Urban Dual Spaces (Geopolitical Explanation of Patterns of Disequilibrium in Slum Settlements of Mashhad). Geopolitics Quarterly, 131-156
48. Hakim, b. s. 2002. Arabic-Islamic Cities: Building and Planning Principles. (M. H. Malek Ahmadi, & A. Oohani Moghadam, translator) Tehran: Ministry of Culture and Islamic Guidance.
49. Khakpour, b. 2006. Measuring the level of enjoyment of Mashhad city areas in terms of cultural facilities and services using the Morris model. Proceedings of the Urban Planning and Management Conference (pp. 585-602). Mashhad: Ferdowsi University of Mashhad.
50. Khaki, G. 1999. Research method with an approach to thesis writing. Tehran: Ministry of Culture and Higher Education.
51. Dadashpour, H., and Rostami, F. 2011. Measurement of Integrated Index of Spatial Justice in the Distribution of Urban Public Services Based on Population Distribution, Accessibility and Efficiency in Yasuj City. Urban and regional studies and researches, 10, 1-22.
52. Danai Fard, H., and Momeni, N. 2008. Effective leadership theory from the perspective of Imam Ali (as) (textual foundation data theory strategy). Islamic Revolution Studies Quarterly, fourth year, 75-110.
53. Rahnama, M., and Zabihi, J. 2011. Analyzing the distribution of urban public facilities in the direction of spatial justice with integrated access model in Mashhad. Geography and Development, 5-26.
54. Shokrani, R. 2008. Islamic culture engineering in the components and features of the Islamic city. Proceedings of the first Islamic Utopia conference (pp. 237-262). Isfahan: University of Isfahan.
55. Zarrabi, A., and Mousavi, M. 2010. Spatial analysis of population distribution and distribution of services in urban areas of Yazd. Geographical Research Quarterly, 27-46.
56. Omranzadeh, b. 2014. Explanation of spatial justice in the ideal city of Islam. Tehran: University of Tehran.
57. Imranzadeh, b. 2017. Strategic model of social and spatial justice in the ideal city of Islam. Islamic Humanities Applied Research Quarterly, 7-33.
58. Omranzadeh, B., and Ziari, K. (2014). Explanation of the conditions and prerequisites for the realization of the Islamic city. Proceedings of the First National Iranian Islamic Architecture Conference (Yesterday's Vision - Tomorrow's Vision) (pp. 1037-1046). Shiraz: Shiraz Municipality.
59. Omranzadeh, B., Ziyari, K., Pourahmad, A., and Hataminejad, H. 2013. Pathological examination of the flaws governing Islamic city studies. Geography Quarterly, year twelve, 7-24.
60. Omranzadeh, B., Ziyari, K., Pourahmad, A., and Hataminjad, H. 2013. Reviewing and analyzing the approaches governing Islamic city studies. Iranian Islamic City Studies Quarterly, 70-71.
61. Amid, H. 1992. Amid's Persian culture. Tehran: Amir Kabir Publications.
62. Faramarz gharamelki, A. 2006. Methodology of religious studies. Mashhad: Razavi University of Islamic Sciences.
63. Flick, A. 2011. Introduction to qualitative research method. (H. Jalili, translator) Tehran: Ney publishing house.
64. Kamran, H., Parizadi, T., & Hosseini Amini, H. 2010. Grading of urban services in Kalalanshahr areas of Tehran. Geography and Regional Planning Quarterly, first year, 147-164.
65. Morsoosi, N. 2003. Spatial analysis of social justice in Tehran (case study of Tehran municipality). Dissertation of the doctoral course in urban planning geography, Tarbiat Modares University, Tehran.
66. Moin, M. 1984. Dictionary. Tehran: Amir Kabir Publications.
67. Mansourian, Y. 2007. What is grounded theory and what is its application? Special issue of information science and information society conference.
68. Noghrehkar, A., Mozafar, F., and Noghrehkar, S. 2010. Modeling, a useful method for interdisciplinary research. Scientific-research journal of the Scientific Association of Architecture and Urban Planning of Iran, number one, 129-138.
69. Noghrehkar A. 2016. The interrelation between Islam and human processes theory of (Salam) -. JRIA; 4 (3) :4-21 [DOI:10.15408/sjsbs.v3i1.3095]
70. Naghizadeh M. 2015. The "Quranic Teaching" and the "Ideal Islamic City". JRIA; 3 (3) :46-64
71. Varesi, H., Quaid Rahmati, S., and Bastanifar, A. 2007. Investigating the effects of urban service distribution on population spatial imbalance, case study: Isfahan city. Geography and Development, 91-106.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
Journal of Researches in Islamic Architecture is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
