چیستی و چگونگی طراحی خانه در آموزه‌های اسلامی، محمل و منشأ مباحث گسترده و دنباله‌داری است که نیازمند تعمق در منابع ارائه کننده این آموزه هاست. قرآن کریم و روایات ائمه معصومین (علیهم السلام) از جمله منابع اصیل و بنیادین در تشریح رویکرد اسلام به ویژگی‌های خانه مطلوب ساست. این پژوهش با رویکرد اسلامی و مبتنی بر منابع عقل و نقل با روش استدلال منطقی و تفسیری- تحلیلی است. در این راستا، طراحی معماری 7 نمونه از خانه های معاصر در ایران که جایزه معمار را در سال های مختلف کسب کرده اند، بررسی شده و میزان توجه طراحان به ویژگی های یک خانه مطلوب از دیدگاه اسلام ارزیابی خواهد شد. اصول برخاسته از مبانی این پژوهش و قابل مشاهده در ساختار خانه مطلوب که بازتاب آن در نمونه های موردی بررسی خواهد شد به قرار زیر است: 1- اصل ایجاد آرامش، سکون و امنیت در خانه در برابر سایر فضاهای شهری، 2- اصل حفظ همگونی ظاهری و عدالت اجتماعی و عدم ظهور اختلاف طبقاتی ، 3- اصل لزوم توجه به حقوق همسایگی، 4- اصل پاسخگویی به نیازهای ساکنین با توجه به ویژگی های اجتماعی و فرهنگی با رعایت عدالت، 5- اصل رعایت حریم و کنترل دید در طراحی خانه، 6- اصل توجه به هویت ایرانی -اسلامی 7- اصل اولویت بندی و ارزش گذاری فضاها، 8- اصل استفاده از مواهب طبیعی و همساز با اقلیم و ارتباط با طبیعت. در نهایت نتایج به دست آمده نشان از آن دارد که، هر کجا در محتوا و کالبد توجه به آموزه های اسلامی متناسب با مقتضیات زمانی و مکانی صورت گرفته، اثری با هویت اصیل، کارآمد و ماندگار بر جای مانده است.
