بارگذاری تراکم بالای جمعیتی در کشور، هم‌نوا با رویکردهای نظام سرمایه‌داری در دهه‌های اخیر، منشأ چالش‌های آشکار و نهان متعددی گردیده است و مواردی نظیر پیش‌روی از آستانه جمعیتی مطلوب در بسیاری از کلان‌شهرها، عدم کفایت زیرساخت‌های اقتصادی، کارکردی، فرهنگی، معضلات زیست محیطی و غیره را زمینه‌ساز شده است. امروزه، نسبت و رابطه میان بارگذاری انواع و سطوح تراکم جمعیتی در شهرسازی با پیامدهای مثبت و منفی سبک زندگی افراد در سال‌های گذشته، کانون رصد و نظریه‌پردازی در بسیاری از کشورهای دنیا شده است؛ موضوعی که علی‌رغم اهمیت در کشور ما کمتر مورد تفحص و مداقه قرار گرفته است. از این‌رو، مطالعه حاضر در پی پاسخ به پرسش اصلیِ «چیستی آسیب‌های بارگذاری تراکم بالای جمعیتی در ابعاد مختلف نظام شهرسازی» متمرکز است. به منظور نیل به هدف تحقیق، مطالعه کاربردی حاضر با بهره‌گیری از پارادایم کیفی و روش تحقیق تحلیلی انجام پذیرفته‌است. در فراتحلیل حاضر، یافته‌اندوزی داده‌ها با بهره از مطالعات کتابخانه‌ای-اسنادی پیرامون ادبیات موضوع و تحلیل و تفسیر داده‌ها با استفاده از فن استخوان ماهی و تحلیل محتوای کیفی استقرایی انجام گرفته است. نتایج مطالعه حاضر، مؤید آن است که بارگذاری تراکم بالا، مسائل عدیده‌ای بر سکونتگاه‌های انسانی به دنبال داشته است که در هفت بعد اقتصادی-عملکردی، فضایی-کالبدی، اجتماعی- فرهنگی، سیاسی-نهادی، ادراکی-روانی، منظرین و زیست‌محیطی، 27 عامل اصلی و 111 عامل فرعی، قابل طبقه‌بندی است. در این میان، بعد «اجتماعی-فرهنگی»، بیشترین فراوانی عوامل اصلی و فرعی در میان آسیب‌شناسی‌های انجام شده در این پژوهش را به خود اختصاص داده است. در نتیجه، ارائه چارچوبی بومی با تداعی قابلیت‌ها و هنجارهای درون‌زا در بارگذاری تراکمی با در نظر گرفتن شرایط مؤثر بر ظرفیت قابل حمل، تنوع الگوهای سکونت، ارزشهای فرهنگی، سازمان اجتماعی هر زمینه و حفاظت از ارزشهای ملموس و ناملموس سبک زندگی اسلامی-ایرانی ضرورت دارد.
