نرگس کریمی، رضا ابویی، داریوش حیدری،
دوره 6، شماره 3 - ( 9-1397 )
چکیده
دیوار هو به عنوان یک سازهی پشتیبان در عرصهی معماری مورد استفاده قرار گرفتهاست. این سازهی تحتِ فشار از پیشروی نیروهای رانشی ممانعت کرده و باعث ایجاد ایستادگی و پایداریِ سازهی اصلی در مقابل هرگونه حرکتِ افقی میگردد. بررسی مراجعِ مربوط به سازههای معماری روشن میکند که تحقیقاتِ اندکی به سازههای پشتیبان و بالاخص دیوارهای هو در ایران اختصاص داده شدهاست و پاسخ روشنی برای این سؤال که: بر اساس چه سنجههایی میتوان گونههای دیوارهای هو را بررسی نمود و این گونهها چیستند ارائه نشدهاست. از سویی مطرح بودن مبحث دیوارهای هو در حوزهی تخصصی مرمت بنا به عنوان یک شیوهی درمان، نیاز به تحقیق در این خصوص را به صورت مبرم میطلبد. هدف این پژوهش، مطالعه و شناخت دیوارهای هوی در ایران است. بنابراین ابتدا با تکیه به مطالعات کتابخانهای و سپس با تحقیقات میدانی و بررسی 100 نمونهی در دسترس، شناخت و گونهشناسی دیوارهای هوی معماری ایرانی، مورد نظر قرارگرفت. برآمد اصلی این تحقیق، شناخت گونههای دیوارهای هو مبتنی بر سنجههای شکلی، موقعیت قرارگیری دیوارهای هو در پلان، مصالح بهکاررفته در آنها و زمانِ ساخت میباشد. مطالعهی روند گونهشناسی در نمونههای بررسیشده، نشان داد که گونههای توپُر با پلان مستطیل و مقطع ترکیبی(مستطیل و مثلث)، کاربردیترین دیوار هو از 100 نمونهی مورد بررسی میباشد. سهولتِ ساخت و ایفای بهترین عملکرد سازهای این دیوارهو میتوانداز دلایل استفادهی معماران باشد که بر شناخت و آگاهیِ تجربیِ آنها استوار بودهاست. در گونههای دیوارهای هوی دارای بازشو نیز نوعِ یکطبقه با پوشش درگاهی از نوع مازهدار بیشترین پذیرش را از سوی معماران به خود اختصاص دادهاست. ازدستاوردهای این پژوهش، راهکارهای علمی برای مرمتگران و معماران به منظور طراحی گونههای دیوارهای هو در مرمت بناهای تاریخی ارائه میدهد.
