معرفی گروه سازه و بدنه خودرو

با کمال افتخار و احترام، به دانشکده مهندسی خودرو، گروه سازه و بدنه خودرو خوش آمدید. گروه سازه و بدنه خودرو از جمله بزرگترین و فعال‌ترین گروه‌های مرتبط با حوزه سازه خودرو در کشور، سالانه پذیرای دانشجویان مستعد در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری است. از میان اعضای هیات علمی دانشکده، ۳ عضو اصلی هیات علمی به صورت فعال در این گروه فعالیت و همکاری دارند. همچنین، از سایر گروه‌ها به صورت همکاری در تدریس بعضی دروس اختیاری و به صورت مشاوره در پایان‌نامه کارشناسی ارشد و دکترا نیز استفاده می‌شود.

گروه سازه و بدنه خودرو هر ساله حدود ۴ تا ۶ دانشجوی دکتری و حدود ۱۴ دانشجوی کارشناسی ارشد در دوره‌های مختلف روزانه، نوبت دوم، پردیس خودگردان و آموزش الکترونیک جذب می‌کند. این گروه هر ساله ظرفیت محدودی را برای جذب دانشجو با استفاده از سهمیه دانشجویان ممتاز (بدون آزمون ورودی) در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری از میان فارغ‌التحصیلان دانشگاه علم و صنعت و دانشجویان سایر دانشگاه‌های کشور تخصیص می‌دهد. همچنین، از دانش‌آموختگان دوره دکترا برای گذراندن دوره پسادکترا، در صورت دارا بودن ضوابط، استقبال می‌کند.

اساتید گروه سازه و بدنه خودرو دارای تخصص و توانمندی و تجارب گران‌بهایی در حوزه‌های مختلف خودرو می‌باشند. بعضی از این حوزه‌ها عبارتند از:

• طراحی اجزاء خودرو
• طراحی سیستمی خودرو
• مکانیک برخورد در خودرو
• تحلیل سازه و بدنه
• تحلیل اتصالات
• روش‌ها و فرایندهای تولید و ساخت در خودرو
• ارتعاشات سازه‌ها در خودرو
• روش‌های بهینه‌سازی
• مکانیک شکست و خستگی
• تکنولوژی‌های پیشرفته در خودرو
• مواد کاربردی در خودرو
• ایرودینامیک در خودرو
• روش‌های مدل‌سازی و اجزاء محدود
• ایمنی و فاکتورهای انسانی
• ارگونومی در خودرو

فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی اساتید گروه سازه و بدنه خودرو طیف وسیعی از مطالعات تحلیلی، عددی و تجربی را در حوزه‌های فوق‌الذکر شامل می‌شود که برطرف‌کننده نیازهای علمی صنایع مختلفی همچون صنایع قطعه‌سازی، مراکز تحقیقاتی و تولیدی خودروسازان، مراکز خدمات پس از فروش خودرو، تعمیرگاه‌های مرکزی و تعمیرگاه‌های کوچک، واحدهای لجستیکی و پشتیبانی، بخش‌های مختلف نوآوری در صنایع وابسته به سیستم‌های حمل و نقل خودرویی، موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی، پژوهشگاه‌های علمی و کاربردی این حوزه، دانشگاه‌های علمی کاربردی و دانشگاه‌های تخصصی، مراکز علمی دانشگاهی داخل و خارج کشور است. مطابق آمارهایی که از فارغ‌التحصیلان این گرایش در طول سالیان گذشته در دست است، اکثریت قریب به اتفاق این افراد در حوزه‌های مرتبط با رشته تحصیلی خود در حال فعالیت هستند و تعداد زیادی از ایشان در زمره کارآفرینان کشور قرار دارند.

گروه سازه و بدنه دارای آزمایشگاه‌ها و کارگاه‌های آموزشی «سیستم‌های دینامیکی خودرو»، «شبیه‌سازی و طراحی بهینه خودرو»، «سازه‌ها و شاره‌ها»، به همراه بعضی امکانات محدود برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی است تا فضای پژوهشی مناسبی را برای دانشجویان فراهم آورد و ایجاد تحقیقات در لبه علم را امکان‌پذیر نماید. نتیجه تحقیقات همکاران هیأت علمی و آزمایشگاه‌های مذکور به صورت پیوسته در قالب ثبت اختراعات در مجامع ملی و بین‌المللی، انتشار کتب و مقالات علمی در مجلات معتبر، انجام پروژه‌های صنعتی برای رفع مشکلات کشور و کمک به پیشبرد اهداف عالیه آن انجام می‌گیرد.

۱. طراحی، تحلیل و بهینه‌سازی در خودرو

طراحی امری خلاقانه است که می‌تواند از جهات مختلف مورد بررسی قرار گیرد. می‌تواند از طرح ساده تا یک مجموعه پیچیده را شامل شود. برای یک خودرو می‌توان از منظر طراحی قطعه، طراحی یک مجموعه داخلی خودرو و همچنین طراحی یک خودرو کامل به موضوع وارد شد. در طراحی و توسعه یک قطعه سازه‌ای لازم است الزامات آن قطعه با توجه به نیازسنجی و استانداردها مورد توجه قرار گیرد. در طراحی سیستمی، مجموع فرآیندها از یک مسیر منظوم پله‌پله طی می‌شود تا محصول نهایی به صورت نمونه محقق گردد. سازمان‌های پیشگام آن‌هایی هستند که به امر تحقیق و توسعه اهمیت بیشتری داده و با تکیه بر آموزش‌های کلاسیک این حوزه، می‌توانند نوآوری و خلاقیت را نهادینه نمایند. بی‌شک، طراحی و تحلیل در حوزه خودرو، یکی از نیازهای فوق‌العاده ضروری و بنیادین کشور بوده که لازم است متخصصین زیادی در آن آموزش ببینند تا بتوانند در رفع نیازهای موجود موثر واقع شوند. علاوه بر آن، همیشه در هنگام توسعه محصول، لازم است شرایط بهینه درنظر گرفته شود تا با کمک روش‌های هدفمند، به نتایج مطلوب‌تری رسید. روش‌های بهینه‌سازی، بسیار متنوع بوده و ضروری است نسبت به انتخاب روش مناسب برای هر حوزه پژوهشی، دقت کافی صورت پذیرد.

۲. مکانیک برخورد و جذب انرژی

تصادف در خودرو از همان ابتدای پیدایش خودرو در دهه‌ها قبل، بسیار مورد توجه سازندگان و مشتریان بوده است. لذا موضوع ایمنی سرنشین در هنگام تصادف و امکانات مختلف برای جلوگیری از تصادف، دغدغه‌ای جدی است که نظر پژوهشگران و صنعتگران بسیاری را به خود جلب کرده و از جنبه‌های مختلف تئوری، روش‌های کامپیوتری و استفاده از آزمون‌های واقعی به آن ورود می‌کنند. خصوصاً کشور ما که آمار بالایی در تلفات جاده‌ای در اثر تصادف دارد، لازم است بیشتر در این خصوص فعالیت علمی و تحقیقاتی انجام دهد. به منظور کاهش صدمه به سرنشین، لازم است انرژی ناشی از برخورد با روش‌های مختلفی جذب گردد تا کابین خودرو و بالتبع سرنشینان آن کمترین تاثیر را در هنگام تصادف متحمل شوند. استفاده از روش‌های مختلف در طراحی قطعات سازه‌ای و سپس تحلیل آن‌ها از نظر تئوری و یا عددی به طور وسیع در مجلات علمی و معتبر ارائه می‌شود و مورد توجه خودروسازان پیشگام دنیا به منظور ارتقاء استانداردها و تولید محصول‌های رقابتی می‌باشد.

۳. ارتعاشات و ارگونومی

امروزه، پیشرفت روزافزون خودرو به منظور ارضاء نظر مشتریان در رقابت‌های تنگاتنگ سازندگان امری ضروری است. راحتی سرنشین از منظر کنترل ارتعاشات وارده به کابین، افزایش راحتی سرنشین و درنظر گرفتن فاکتورهای ارگونومی جزء لاینفک طراحی یک خودرو می‌باشد. قطعات و مجموعه‌ها مورد تحلیل ارتعاشاتی در محدوده‌های مختلف فرکانسی قرار می‌گیرند. تحلیل ارتعاش وارده که می‌تواند باعث لرزش و نویز گردد از دیدگاه تئوری، شبیه‌سازی کامپیوتری با کمک نرم‌افزارهای مختلف و همچنین امکانات آزمایشگاهی قابل انجام است. علاوه بر آن، هنگام طراحی یک خودرو، لازم است الزامات ارگونومی خصوصاً از منظر استانداردهای تخصصی به درستی رعایت گردند. شناخت عمیق و توسعه بخش‌های تخصصی این حوزه، بسیار گسترده بوده و می‌تواند شامل موضوع‌های بسیار متنوعی گردد.

۴. مواد و روش‌های تولید

روش‌ها و فرایندهای تولید قطعات خودرو به علت وجود قطعات متنوع و با مواد مختلف موجود در یک خودرو، بسیار گسترده است. مواد فلزی و غیر فلزی با خواص مختلف، در قطعات سازه‌ای یک بدنه خودرو استفاده می‌شوند که با روش‌های گوناگونی تولید می‌گردند. شناخت روش‌های تولید و بکارگیری ابزارهای کیفی مناسب برای رسیدن به قطعه و در نتیجه یک خودروی با کیفیت، بسیار اهمیت دارد. برای این منظور، روش‌های تولید، پوشش و اتصال‌دهی قطعات، استراتژی‌های مونتاژ قطعات در خودرو و همچنین آزمون‌های مختلف طبق استانداردهای ملی یا بین‌المللی در حال توسعه بوده و از جایگاه ویژه‌ای خصوصاً از دیدگاه سازندگان خودرو و محققین این حوزه برخوردار است. گستردگی این محور پژوهشی، به گستردگی همه صنایع بوده و به مثابه موتور محرکه‌ای برای پیشرفت یک کشور تلقی می‌شود. به همین خاطر، بسیاری کشورها که می‌خواهند در مسیر توسعه قرار گیرند، به سوی ایجاد صنعت خودرو قدم بر می‌دارند تا پایه‌های فناوری را در جامعه صنعتی خود نهادینه کنند.

۵. چرخه عمر و دوام محصول

علم مکانیک برای عمر و دوام یک محصول می‌تواند از منظر مکانیک شکست و خستگی مورد بررسی قرار گیرد. همیشه لازم است هنگام تولید و بکارگیری یک محصول در خودرو، میزان کارایی قابل قبول تا رسیدن به انتهای چرخه عمر محصول تحلیل شود تا خراب شدن نابهنگام قطعه، باعث مشکلات حاد و خصوصاً صدمه به سرنشین نشود. استفاده از مواد مناسب، دانستن خواص آن‌ها، بکارگیری روش‌های ساخت و اتصال، در بررسی‌های تئوری، شبیه‌سازی و آزمایشگاهی برای شناخت عمر قطعه، لازم است تحقیق شود. به منظور پیشرفت تولید، باید آزمون‌های مختلفی برای بررسی کارایی یک قطعه یا یک مجموعه قطعات، صورت پذیرد و در مراحل مختلف، تحت کنترل قرار گیرد.