استاد راهنما: دکتر محمدعلی شفیعا

  استاد مشاور: دکتر ابراهیم تیموری

  اساتید داور داخلی: دکتر احمد ماکویی- دکتر فرناز برزین‌پور

  اساتید داور خارجی: دکتر محمدمهدی سپهری- دکتر کاوه‌محمد سیروس

  مکان و زمان جلسه دفاع: روز دوشنبه 10 اسفند ماه ساعت 15 - سالن شهید شهبازی

  عنوان رساله: آینده‌نگاری صنعت مسکن ایران با بهره‌گیری از فنون شناختی

  چکیده:

  آینده‌نگاری به معنای انتخاب آینده مطلوب از میان آینده‌های محتمل است. عوامل مختلفی در شکل‌گیری آینده دخیل هستند که شناسایی آن‌ها در ذهن و درک چگونگی تأثیرگذاری و تأثیرپذیری آنان بر یکدیگر، با به تصویر کشیدن خرد حاصل می‌شود. ذهن انسان به‌طور ذاتی بازنمایشگر دنیا در قالب نقشه‌های شناختی است، لذا ترسیم نقشه‌های شناختی و بهره‌مندی از فنون شناختی می‌تواند بعنوان یکی از ابزارهای مناسب به‌منظور ترسیم خرد موجود در ذهن خبرگان به هنگام شکل‌گیری شهود و بصیرت به‌کار گرفته شوند.

  بر این اساس هدف این رساله، ارائه چارچوبی برای آینده‌نگاری با تمرکز بر نقش فنون شناختی در قالب شبکه‌ای از مفاهیم، استفاده از ابزار کارآمد نقشه شناختی فازی (FCM) در این راستا و ارائه یک فرآیند نظام‌مند و یکپارچه بنا نهاده شده است. چارچوب پیشنهادی تحقیق از سه مرحله پیش‌آینده‌نگاری، اصلی و پساآینده‌نگاری تشکیل می‌شود. چارچوب پیشنهادی امکان جدیدی برای سیاستگزاران فراهم می‌آورد تا با شناسایی مفاهیم متنوع موثر بر موضوع آینده‌نگاری و مدل‌سازی روابط علی میان آن‌ها در قالب یک نقشه، اثر پویایی سناریوهای محتمل را اندازه‌گیری نموده و براساس نتایج حاصله و مطلوبیت ذهن خبرگان، اقدام به شناسایی آینده مطلوب نماید.

  سپس چارچوب پیشنهادی، در مطالعه واقعی بازار مسکن ایران پیاده‌سازی شده و ضمن ارزیابی نتایج آن، مزیت‌های بکارگیری آن برجسته شده است. بنابر اعداد و گزارش‌های ارائه‌شده، بازار مسکن ایران مشابه سایر کشورها یکی از مهم‌ترین و عمده‌ترین بخش‌های اقتصاد کشور است و بنابر دلایل مختلف، مدل‌سازی این بازار بعنوان یک سیستم سازگار پیچیده با روش‌های کمی مرسوم با مشکلاتی مواجه شده و مدل‌سازی این بازار به یکی از دغدغه‌های سیاستگزاران تبدیل شده است. لذا بر آینده‌نگاری بازار مسکن ایران با استفاده از چارچوب پیشنهادی و با استفاده از از یک رویکرد مبتنی بر FCM تمرکز شده است و با در نظر گرفتن چهار سناریوی مسکن، ‌اقتصادی، هدفمندی و دولت جدید، تأثیر علی آن‌ها بر قیمت مسکن تهران مورد بحث و بررسی قرار گرفت.