کارنامه درخشان پژوهشی دانشگاه علم و صنعت ایران در مسیر حرکت در لبه علم و حل مشکلات صنعت

دانشگاه علم و صنعت ایران طی سال‌های گذشته ضمن حرکت در مرزهای دانش جهان، خدمات پژوهشی کاربردی موثری را به صنایع مختلف کشور ارائه کرده‌ است و مسئولین معاونت پژوهشی این دانشگاه هم‌اکنون برنامه‌های مختلفی را برای تجاری‌سازی پژوهش‌ها و فناوری‌های ساخته شده در دانشگاه را در دستور کار قرار داده‌اند.

پژوهش در دانشگاه‌ها اغلب با دو هدف پیش برد مرزهای دانش بشر و حل مشکلات یا بهبود صنعت انجام می‌شود. عملکرد پژوهشی دانشگاه علم و صنعت ایران نشان می‌دهد، این دانشگاه در هر دو زمینه کارنامه درخشانی را از خود ارائه کرده است. به گونه‌ای که هم‌اکنون با رتبه جهانی ۴۷۵ در معتبرترین نظام رتبه بندی دانشگاه‌های جهان که توسط موسسه آموزش عالی تایمز انجام می‌شود به عنوان برترین دانشگاه ایران شناخته شده است. نگاهی به امتیازات اعلام شده توسط موسسه تایمز نشان می‌دهد بخش عمده برتری این دانشگاه به علت کیفیت مقالات پژوهشی تولید شده در این دانشگاه است که اغلب به موجب انجام تحقیقات در مرزهای دانش حاصل شده است. بنا به گفته دکتر تورج محمدی، معاون پژوهشی دانشگاه علم و صنعت ایران، امتیاز بندی موسسه تایمز حاکی از آن است که دانشمندان جهان در فعالیت‌های خود ارجاعات بسیاری به مقالات تولید شده در دانشگاه علم و صنعت داشته‌اند که این امر به دلیل اهمیت نوآوری در فعالیت‌‌های پژوهشی انجام شده در این دانشگاه است. در نتیجه این رویکرد طی سال گذشته ۵ تن از اساتید دانشگاه علم و صنعت در زمره ۱ درصد محققان برتر جهان قرار گرفتند. همچنین بنا به صحبتهای دکتر محمدی، این دانشگاه در حال حاضر در ۹ طرح کلان ملی مشارکت دارد و در سال گذشته موفق به انعقاد ۱۰ میلیارد تومان قراداد پژوهشی برای رفع مشکلات صنعت شده است که این موضوع نشان دهنده توجه محققان این دانشگاه به انجام پروژه‌های کاربردی و صنعتی برای کشور است. دکتر محمدی در نشست خبری که به مناسبت هفته پژوهش برگزار شد با اشاره به دستاوردهای علمی، صنعتی دانشگاه جهت‌گیری آینده این دانشگاه را بدین صورت مطرح کرد:« طی برنامه‌های چهارم و پنجم توسعه به سمت کارآفرینی حرکت می‌کنیم تا فارغ‌التحصیلان را برای ورود به بازار کار بیش از پیش آماده کنیم. در این مسیر کارآموزی دانشجویان بازنگری می‌شود و تیمهای تحقیقاتی در بخش انتقال فناوری، تجاری‌سازی و غیره فعال خواهند شد.»

دانشگاه کار‌آفرین

 معاون پژوهشی دانشگاه علم و صنعت ایران از برنامه ارتقاء کیفی و کمی خدمات مرکز رشد این دانشگاه خبر داد.همچنین وی به آیین نامه جدیدی اشاره کرد که در حال تدوین است و به موجب آن موضوعات حقوقی مابین پژوهشگران و دانشگاه در تاسیس شرکت‌های دانش بنیان به ویژه سهم دانشگاه از درآمدهای حاصل از محصولات تولید شده در دانشگاه، شفاف‌سازی می‌شود. دکتر محمدی در این باره می‌گوید:« به موجب این آیین نامه دانشگاه، پژوهشگران را تشویق می‌کند تا با ثبت شرکت دانش‌بنیان از عنوان دانشگاه جهت انجام فعالیت‌های اقتصادی استفاده کنند. دانشگاه همچنین زیرساختهای لازم را در اختیار آنها قرار می‌دهد.»

فن راه نیز از برنامه‌های دیگری است که دکتر محمدی آن را در راستای ترویج کارآفرینی و ارائه خدمات مرتبط با تجاری‌سازی به پژوهشگران معرفی می‌کند. به گفته وی طی این برنامه، مجموعه‌ای از شرکت‌ها که می‌توانند در حوزه ثبت حقوق مالکیت معنوی، بازاریابی و از این قبیل، خدماتی به پژوهشگران ارا‌یه دهند در دانشگاه مستقر شده و زیر نظر مسئولین به فعالیت می‌پردازند.

 اقداماتی برای حفظ کیفیت در پژوهش

دکتر محمدی حفظ و ارتقاء کیفیت کلیه امور مربوط به پژوهش را از راهبردهای اصلی دانشگاه می‌داند. در این راستا وی پس از یادآوری سطح بالای ارجاعات به مقالات دانشگاه، آیین‌نامه‌ای را مورد اشاره قرار می‌دهد که به موجب آن نحوه هزینه کردن اعتبارات در طرح‌های کلان ملی به صورت دقیق مشخص شده است. اتخاذ این رویکرد موجب شده تا دانشگاه اعتبارات مربوط به طرح‌های کلان ملی که از سوی مراکز ذیربط در اختیار دانشگاه قرار می‌گیرد را  تنها با گزارش‌های مورد تایید، آزاد کند. بدین‌ترتیب با وجود آنکه طبق صحبتهای معاونت پژوهشی دانشگاه علم و صنعت ایران، پرداخت بودجه اغلب طرح‌های کلان ملی متوقف شده و این پروژه‌ها در اغلب دانشگاه‌ها  دچار رکود شده است. اما در دانشگاه علم و صنعت ایران، اعتبارات مربوطه هنوز به طور کامل خرج نشده است و بر اساس پیشرفت پرژه‌ها کماکان در اختیار آنها قرار می‌گیرد.

توجه به کیفیت مجلات پژوهشی دانشگاه نیز از دیگر رویکردهای دانشگاه است که دکتر محمدی آن را در راستای ارتقاء کیفیت حوزه پژوهشی معرفی می‌کند. وی معتقد است کمیت مجلات یک دانشگاه اهمیت چندانی ندارد بلکه کیفیت در درجه اول اهمینت قرار دارد به همین دلیل معاونت پژوهشی تلاش می‌کند با نظارت جدی خود،  تنها به مجلاتی مجال انتشار دهد که مورد استنادات بین‌المللی باشند. بدین ترتیب بنا به گفته دکتر محمدی در دانشگاه علم و صنعت تنها ۱۲ مجله پژوهشی با این رویکرد منتشر می‌شوند و یکی از این مجلات اخیرا توانسته است با یکی از ناشران بین‌المللی قرار داد همکاری منعقد کند.

گسترش تعاملات بین‌المللی از دیگر محورهای صحبت‌های معاون پزوهشی دانشگاه علم و صنعت در نشست خبری بود. دکتر محمدی در این باره اعلام کرد:« بنا به برنامه‌ای که در وزارت علوم به تصویب رسیده دانشگاه علم و صنعت نماینده کشورمان در تعامل با دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی آلمان معرفی شده است. بدین ترتیب زمینه خوبی برای تبادل میان استاد و دانشجو با مراکز دانشگاهی بین‌المللی فراهم آمده است.»

 دانشگاه علم و صنعت ایران بنا به گفته دکتر محمدی از سال ۱۳۷۷ به عنوان یک دانشگاه پیشگام تلاش‌های خود را برای تغییر رویکرد آموزشی به پژوهشی آغاز کرده و کارنامه این دانشگاه نشان می‌دهد این دانشگاه تا کنون در این امر موفقیت‌های بزرگی کسب کرده است و همچنان این روند تغییر را حفظ کرده است.